Thematische kaarten: verschil tussen versies
(Aanvulling) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{Werk}} |
||
| − | Een '''thematische kaart''' is een kaart in een bepaald thema. Er staat in de legenda bijvoorbeeld: bananen kleur rood. |
||
| + | |||
| − | Dan kijk je naar de kleur rood in de kaart. Op de plekken waar je rood ziet groeien bananen. Er zijn meerdere soorten thema's ik noem er nu vijf |
+ | Een '''thematische kaart''' is een kaart in een bepaald thema. Er staat in de legenda bijvoorbeeld: bananen kleur rood. Dan kijk je naar de kleur rood in de kaart. Op de plekken waar je rood ziet groeien bananen. Er zijn meerdere soorten thema's ik noem er nu slechts vijf: bevolkingsdichtheid, godsdienst, huidskleur, geboorte cijfers en soorten bevolking. |
| + | |||
| + | Wat al die kaarten gemeen hebben is dat er een deel (streek, land, werelddeel) of de hele wereld te zien is, vaak met een aantal belangrijke steden om je te kunnen oriënteren. Dit is zeg maar de ondergrond of de basiskaart. Vervolgens worden er op de ondergrond waardes aangegeven die met het thema te maken hebben. De [[legenda]] legt uit wat er met elk tekentje of kleur bedoeld word. |
||
| + | [[Bestand:Hoogtekaart van Nerderland - Ministerie van Oorlog - btv1b53147504t.jpg|miniatuur|Een al wat oudere hoogtekaart van Nederland. Blauw is laag, geelbruin is hoog.]] |
||
| + | Bijvoorbeeld een [[Hoogtekaart|'''hoogtekaart''']]: op de basiskaart staan hoogtecijfers van de gebieden die te zien zijn, vaak aangevuld met hoogtelijnen die bepaalde waardes met elkaar verbinden, zoals de 0, 5, 10 meterlijn enzovoorts. Dit wordt ook wel een ''isolijnenkaart'' genoemd, omdat de lijnen dezelfde waarde aanwijzen. Ook wordt er met kleuren gewerkt waardoor de hoogteverschillen nog duidelijker worden. |
||
| + | |||
| + | Bij '''weerkaarten''' gebruiken ze ook verbindende isolijnen van gelijke luchtdruk, de isobaren. Ook worden er pictogrammen zoals een zonnetje, een wolk etc. gebruikt om het te verwachten weertype per streek aan te geven. |
||
| + | [[Bestand:Kaart van Wieringen overgenomen uit de Kadastrale kaart 1 kadastrale kaart handschrift, ingekleurd A. van Oosterhout, NL-HlmNHA 269 1325.JPG|miniatuur|Al wat oudere kadastrale kaart van het (toen nog) eiland Wieringen.]] |
||
| + | Nog een ander voorbeeld is '''kadestrale kaart''' die door het [[kadaster]] wordt samengesteld en waarop de eigendomsgrenzen van stukken grond aangegeven staan. Gemeentes maken hier veel gebruik van, waarbij per wijk of daar weer een deel van te zien is welk stuk grond van wie is. Ga je uitzoomen, dan krijg je de kaart met gemeentegrenzen. Zoom je nog verder uit de provinciegrenzen, en nog verder de landsgrenzen. Eventueel kan met verschillende kleuren elk stukje eigendom worden aangegeven (zoals bij landen kaarten). |
||
| + | [[Bestand:269 of 'Nederland en zijne bewoners. Handboek der aardrijkskunde en volkenkunde van Nederland. Met kaarten en afbeeldingen' (11197687715).jpg|miniatuur|Oudere bodemkaart van Nederland]] |
||
| + | Op een basiskaart kan ook met kleuren de [[Bodem in Nederland|bodemsoorten]] worden aangegeven. Bijvoorbeeld blauw voor water of rivierklei, groen voor zeeklei en geel voor zand. Dit noem je een '''bodemkaart'''. Ook zijn er kaarten die de diepere grondlagen aangeven. Vaak is er een verband tussen de bodemsoorten en de planten die erop groeien. Zo kan met ook een '''landschappenkaart''' maken. |
||
| + | |||
| + | == Andere soorten kaarten == |
||
| + | |||
| + | === Stippenkaart === |
||
| + | Vaak worden steden en dorpen vereenvoudigd aangegeven met een stip. De grootte van de stip geeft aan hoeveel inwoners elke plaats heeft. Hoe groter de stip, hoe groter de bevolking. |
||
| + | |||
| + | === Choropleet === |
||
| + | Met variaties in tinten van één kleur kunnen ook aantallen van een bepaald thema worden aangegeven. Zo kan de bevolkingsdichtheid per provincie per grondoppervlak (km<sup>2</sup>) worden aangegeven. Dan zul je zien dat de (Nederlandse) provincies in de [[Randstad (gebied)|randstad]] (Noord- en Zuid-Holland en Utrecht) dichter bevolkt zijn dan een provincie als Drenthe. |
||
| + | |||
| + | === Cartogram === |
||
| + | Op een basiskaart wordt met behulp van grafiekjes aangegeven wat er per gebied, streek of stad van een bepaald thema aanwezig is. Bijvoorbeeld kun je met een taartdiagram aangeven hoeveel procent van elk etniciteit (ras) er in elke stad woont. Of per stad of gemeente hoeveel mensen er op een partij hebben gestemd. |
||
| + | |||
| + | == Galerij == |
||
| + | <gallery> |
||
| + | Bestand:Provinciale Statenverkiezingen 2015 Nederland.png|Verdeling stemmen Provinciale Statenverkiezingen 2015 |
||
| + | Bestand:MapEuropeSmall WattPerCapita 2015.svg|Energieverbruik per land, gemeten per inwoner (Choropreet) |
||
| + | Bestand:Dedicated bicycle paths map Netherlands April 2018.png|Dichtheid van fietspaden in Nederland |
||
| + | Bestand:Population density of Netherlands provinces.png|Dichtheid van de Nederlandse bevolking per provincie |
||
| + | </gallery> |
||
| + | |||
| + | == Links == |
||
| + | * [https://www.topotijdreis.nl/ Topotijdreis] - van oude tot nieuwe topografische kaarten van Nederland. |
||
| + | * [https://www.ahn.nl/ahn-viewer Actueel hoogtebestand Nederland] |
||
Versie van 7 sep 2022 23:45
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
Een thematische kaart is een kaart in een bepaald thema. Er staat in de legenda bijvoorbeeld: bananen kleur rood. Dan kijk je naar de kleur rood in de kaart. Op de plekken waar je rood ziet groeien bananen. Er zijn meerdere soorten thema's ik noem er nu slechts vijf: bevolkingsdichtheid, godsdienst, huidskleur, geboorte cijfers en soorten bevolking.
Wat al die kaarten gemeen hebben is dat er een deel (streek, land, werelddeel) of de hele wereld te zien is, vaak met een aantal belangrijke steden om je te kunnen oriënteren. Dit is zeg maar de ondergrond of de basiskaart. Vervolgens worden er op de ondergrond waardes aangegeven die met het thema te maken hebben. De legenda legt uit wat er met elk tekentje of kleur bedoeld word.
Bijvoorbeeld een hoogtekaart: op de basiskaart staan hoogtecijfers van de gebieden die te zien zijn, vaak aangevuld met hoogtelijnen die bepaalde waardes met elkaar verbinden, zoals de 0, 5, 10 meterlijn enzovoorts. Dit wordt ook wel een isolijnenkaart genoemd, omdat de lijnen dezelfde waarde aanwijzen. Ook wordt er met kleuren gewerkt waardoor de hoogteverschillen nog duidelijker worden.
Bij weerkaarten gebruiken ze ook verbindende isolijnen van gelijke luchtdruk, de isobaren. Ook worden er pictogrammen zoals een zonnetje, een wolk etc. gebruikt om het te verwachten weertype per streek aan te geven.
Nog een ander voorbeeld is kadestrale kaart die door het kadaster wordt samengesteld en waarop de eigendomsgrenzen van stukken grond aangegeven staan. Gemeentes maken hier veel gebruik van, waarbij per wijk of daar weer een deel van te zien is welk stuk grond van wie is. Ga je uitzoomen, dan krijg je de kaart met gemeentegrenzen. Zoom je nog verder uit de provinciegrenzen, en nog verder de landsgrenzen. Eventueel kan met verschillende kleuren elk stukje eigendom worden aangegeven (zoals bij landen kaarten).
.jpg)
Op een basiskaart kan ook met kleuren de bodemsoorten worden aangegeven. Bijvoorbeeld blauw voor water of rivierklei, groen voor zeeklei en geel voor zand. Dit noem je een bodemkaart. Ook zijn er kaarten die de diepere grondlagen aangeven. Vaak is er een verband tussen de bodemsoorten en de planten die erop groeien. Zo kan met ook een landschappenkaart maken.
Andere soorten kaarten
Stippenkaart
Vaak worden steden en dorpen vereenvoudigd aangegeven met een stip. De grootte van de stip geeft aan hoeveel inwoners elke plaats heeft. Hoe groter de stip, hoe groter de bevolking.
Choropleet
Met variaties in tinten van één kleur kunnen ook aantallen van een bepaald thema worden aangegeven. Zo kan de bevolkingsdichtheid per provincie per grondoppervlak (km2) worden aangegeven. Dan zul je zien dat de (Nederlandse) provincies in de randstad (Noord- en Zuid-Holland en Utrecht) dichter bevolkt zijn dan een provincie als Drenthe.
Cartogram
Op een basiskaart wordt met behulp van grafiekjes aangegeven wat er per gebied, streek of stad van een bepaald thema aanwezig is. Bijvoorbeeld kun je met een taartdiagram aangeven hoeveel procent van elk etniciteit (ras) er in elke stad woont. Of per stad of gemeente hoeveel mensen er op een partij hebben gestemd.
Galerij
Verdeling stemmen Provinciale Statenverkiezingen 2015
Energieverbruik per land, gemeten per inwoner (Choropreet)
Dichtheid van fietspaden in Nederland
Dichtheid van de Nederlandse bevolking per provincie
Links
- Topotijdreis - van oude tot nieuwe topografische kaarten van Nederland.
- Actueel hoogtebestand Nederland