Gebruiker:FreekKraak/Editconflict/Kabinet

Er is een bewerkingsconflict ontstaan. Klik hier om het verschil te zien. Heb je vragen of lukt het niet? Vragen kun je stellen in de Boomhut of in het Clubhuis. Heb je deze pagina niet meer nodig, omdat het is samengevoegd met het artikel? Zet er dan {{weg}} op. Wil je voortaan bewerkingsconflicten zelfstandig oplossen? Schakel dan deze uitbreiding uit in je voorkeuren: Speciaal:Voorkeuren#mw-prefsection-gadgets (EditConflictOpslaan).

---

Het kabinet is eigenlijk hetzelfde als de regering van een land. Om heel precies te zijn is de regering het staatshoofd (de koning dus) én de ministers, maar meestal verstaat men er alleen de ministers onder. Het is een belangrijk begrip uit de politiek.

Een kabinet steunt op een meerderheid. In Nederland is dat in de Tweede Kamer, op minstens de helft van de 150 zetels, dus 150 : 2 = 75. En dat plus 1 = 76 zetels. Als het kabinet geen meerderheid heeft dan noemen we dat een minderheidskabinet. Zo'n kabinet kan gemakkelijk vallen.

Wanneer er in de regering veel onenigheid is, dan kan zo'n kabinet niet meer regeren. De minister-president biedt dan het ontslag van de ministers en de staatssecretarissen aan de koning(in) aan. We zeggen dan dat het kabinet is "gevallen". Er moeten dan nieuwe verkiezingen worden gehouden. Totdat er na de verkiezingen een nieuw kabinet is, kan het oude kabinet nog lopende zaken afhandelen. We zeggen dan dat dat kabinet 'demissionair' is.

Kabinetsformatie

Wanneer de verkiezingsuitslag bekend is en dus de nieuwe zetelverdeling in de Tweede Kamer, kan er een nieuw kabinet worden gevormd. Daarvoor wordt eerst een informateur benoemd. Die gaat rondvragen bij de diverse fracties van de partijen wat hun standpunten zijn. Uiteindelijk moet er dan een regeerakkoord komen. Daarna komt dan de formatie van het nieuwe kabinet door de formateur: wie gaan er zitting in nemen (de ministers en staatssecretarissen). Daarvoor moeten kandidaten worden gezocht.

Zittingsduur

Een kabinet kan maximaal tot de volgende verkiezingen aanblijven. Dat is dan hooguit 4 jaar. Maar dat gebeurt lang niet altijd. Zo werden op 12 september 2012 de vijfde verkiezingen sinds 2002 gehouden, in tien jaar dus. De gemiddelde levensduur van een Nederlands kabinet was toen dus minder dan twee jaar. Eigenlijk was het nog minder, want een fors deel daarvan was ook nog eens "demissionair" (d.w.z. dat het kabinet al gevallen is, maar doorregeert tot er een nieuw kabinet is).

Het 31ste kabinet in Nederland sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945, het kabinet Schoof, viel in juni 2025.

Lees ook:

Wat gebeurt er als een kabinet valt? NPO Kennis

Kabinetten sinds 1945 - Rijksoverheid.nl

Hoe werkt een formatie? - NPO Kennis