Gebruiker:Mike1023/Kladblok4: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(42 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
[[Bestand:Algemene_Politieke_Beschouwingen_in_Eerste_Kamer_(10553669036).jpg|right|300px|thumb|De vergaderzaal van de [[Eerste Kamer]].]]
+
{{Infobox oorlog
−
De '''Nacht van Wiegel''' was is de naam voor de nacht van dinsdag 18 mei op woensdag 19 mei 1999. Toen vergaderde de [[Eerste Kamer]] tot diep in de nacht over een correctief bindend [[referendum]]. Zo'n vergadering tot diep in de nacht wordt ook wel een [[politieke nacht]] genoemd. De nacht is vernoemd naar Eerste Kamerlid [[Hans Wiegel]] (VVD). Hij stemde in tegenstelling tot de rest van zijn partij tegen het referendum. Hierdoor haalde de wet net geen meerderheid, waardoor het referendum er niet kwam.  
+
| Naam                            = Hongaarse Opstand
 +
| Afbeelding                      = [[Bestand:Hungarian_Revolution_of_1956_collage.jpg|250px]]
 +
| Onderschrift                    =
 +
| EersteDatum                    = 23 oktober 1956
 +
| TweedeDatum                    = 11 november 1956
 +
| Locatie                        = {{HU}}
 +
| Overwinning voor                = Sovjet-Unie en Hongaarse regering
 +
| Resultaat                      = Een invasie door de Sovjet-Unie maakte een einde aan de opstand.
 +
| NaamStrijdendePartij1          =
 +
| NaamStrijdendePartij2          =
 +
| NaamStrijdendePartij3          =
 +
| LedenStrijdendePartij1          = [[Sovjet-Unie]] <br> [[Volksrepubliek Hongarije|Hongaarse regering]]
 +
| LedenStrijdendePartij2          = Hongaarse opstandelingen
 +
| LedenStrijdendePartij3          =
 +
| LeidersStrijdendePartij1        =
 +
| LeidersStrijdendePartij2        =
 +
| LeidersStrijdendePartij3        =
 +
| TroepensterkteStrijdendePartij1 =
 +
| TroepensterkteStrijdendePartij2 =
 +
| TroepensterkteStrijdendePartij3 =
 +
| VerliezenStrijdendePartij1      =
 +
| VerliezenStrijdendePartij2      =
 +
| VerliezenStrijdendePartij3      =
 +
}}
 +
De '''Hongaarse Opstand''' was een opstand tegen het [[communisme]] in [[Hongarije]] in 1956. De opstand was gericht tegen de communistische regering van het land en de [[Sovjet-Unie]]. De opstand duurde 23 oktober tot 4 november 1956. Het is een van de bekendste opstanden tegen het communisme in Oost-Europa.  
  
−
De tegenstem van Wiegel was in een klap in het gezicht van [[Democraten 66]] (D66), wat al jaren pleitte voor het referendum. D66 en VVD zaten samen met de PvdA in één regering ([[kabinet-Kok II]]). Er ontstond een kleine crisis binnen de regering, maar uiteindelijk kon het kabinet toch verder regeren.  
+
De opstand begon in [[Boedapest]] toen een groep studenten samen met de bevolking een protest organiseerde. Het protest was regering tegen de regering van [[Mátyás Rákosi]]. De demonstranten eisten politieke en economische hervormingen. Zij zonden deze via de radio uit, waarna enkele demonstranten vermoord werden. Deze moord zorgde voor een grote opstand in heel Hongarije. De revolutie werd geleid door [[Imre Nagy]]. Nagy wilde dat Hongarije zich uit het [[Warschaupact]] terugtrok en vrije verkiezingen zou organiseren. Na 13 dagen maakte het leger van de [[Sovjet-Unie]] een einde aan de opstand.  
  
−
==Achtergrondinformatie==
+
Na de opstand werden veel politieke tegenstanders vervolgd. Andere vluchtten juist naar buurland [[Oostenrijk]]. De Hongaarse Opstand wordt vaak vergeleken met de [[Praagse Lente]] van 1968.  
−
===Wat is een politieke nacht?===
 
−
Een [[politieke nacht]] is begrip uit de Nederlandse politiek. Het is belangrijke stemming die tot diep in de nacht doorgaat. Tijdens een politieke nacht is erg spannend over een wetsvoorstel het overleeft. Meestal heeft het kabinet wel een kleine meerderheid, maar het is onduidelijk of alle leden van de coalitiepartijen ook voor het voorstel zullen stemmen.  
 
  
−
De politieke nacht wordt altijd vernoemd naar de belangrijkste politicus. Belangrijke politieke nachten uit de Nederlandse geschiedenis zijn de [[Nacht van Staal]] (1907), de [[Nacht van Kersten]] (1925), de [[Nacht van Schmelzer]] (1966) en de [[Nacht van Van Thijn]] (2005).
+
==Achtergrond==
 +
===Koude Oorlog===
 +
{{zie hoofdartikel|Koude Oorlog}}
  
−
===Wat is een referendum?===
+
===Regering van Mátyás Rákosi===
−
{{Zie hoofdartikel|Referendum}}
 
−
Een referendum is een [[verkiezing]], waarbij het volk direct over een bepaald wetsvoorstel mag stemmen. Een referendum is dus een vorm van [[directe democratie]]. Er zijn verschillende vormen voor een referendum. In dit artikel gaat het specifiek om het ''correctief bindend referendum''. Wat is dat? Dit is een referendum dat gehouden worden nadat het parlement een wet heeft aangenomen. Tegenstanders van de wet kunnen dan handtekeningen verzamelen. Zodra zij genoeg handtekeningen hebben, kunnen zij een referendum over de aangenomen wet afdwingen. Enkele maanden later wordt een referendum gehouden. De uitslag van dit referendum is dan geldig (als genoeg mensen stemmen). Als de bevolking tegenstemt, wordt de wet niet aangenomen. Als de bevolking voorstemt, wordt de wet aangenomen. De eerdere stemming in het parlement maakt weinig uit.
 
  
−
Veel landen hebben referenda, maar in Nederland was dat niet het geval. Nederland is namelijk een [[indirecte democratie]], waarbij het volk politici kiezen die voor hen stemmen. Desondanks waren er sinds het begin van de 20e eeuw verschillende partijen die pleitten voor een referendum, zoals [[Democraten 66|D66]] en de [[Partij van de Arbeid]] (PvdA). De christendemocratische partijen (zoals het [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]) zagen niets in het referendum en was tegenstander.
+
===Internationale veranderingen===
  
−
===Hoe wijzig je de grondwet?===
+
==Verloop==
−
Voor het invoeren van zo'n referendum is een grondwetswijziging nodig. De [[grondwet]] is de belangrijkste wet, waardoor deze moeilijk aan te passen is. Een grondwetswijziging verloopt volgens de volgende stappen:
+
===Studentenprotest===
−
# De regering of de [[Tweede Kamer]] dient een voorstel in om de grondwet te veranderen.
 
−
# De Tweede en Eerste Kamer stemmen over de grondwetswijziging. De is aangenomen als een normale meerderheid voorstemt. In de Tweede Kamer zijn dat minimaal 76 leden en in de Eerste Kamer minimaal 38 leden. 
 
−
# Er vinden [[Tweede Kamerverkiezingen]] plaats, waardoor de bevolking zich kan uitspreken over de wijziging. Na de verkiezing stemt de nieuwe Tweede Kamer over de grondwetswijziging. Nu moet de Tweede Kamer die wijziging aannemen met 2/3 meerderheid (minimaal 100 leden).
 
−
# Als de Tweede Kamer voorstemt, moet de Eerste Kamer ook met 2/3 meerderheid (minimaal 50 leden) voorstemmen om de grondwetswijziging aan te nemen. Er zijn dan geen tussentijdse verkiezingen nodig.
 
−
# Als beide kamers voorstemmen, wordt de wet ondertekent door de Koning en een of meerdere ministers en staatssecretarissen. Zodra de wet in het Staatsblad wordt gepubliceerd, gaat deze in werking.
 
  
−
Bij normale wetten stemmen de Eerste en Tweede Kamer slechts één keer over een wetsvoorstel. Beide keren is een normale meerderheid nodig. Je ziet dus dat de procedure om de grondwet te veranderen veel uitgebreider is.
+
===Eisen op de radio===
  
−
==Vóór de nacht==
+
===Nieuwe regering van Imre Nagy===
−
===Kabinetten-Paars===
 
−
[[Bestand:Kabinet-Kok_I.jpg|right|300px|thumb|De bordesfoto van [[kabinet-Kok I]] in 1994.]]
 
−
De ''kabinetten-Paars'' is de naam voor de [[kabinet-Kok I]] (Paars I) en [[kabinet-Kok II]] (Paars II). Dat waren de kabinetten van premier [[Wim Kok]], die tussen 1994 en 2002 regeerde. De kabinetten-Paars hadden een bijzondere samenstelling. Voor het eerst sinds 1918 zaten er geen christendemocratische partijen in de regering. Beide kabinetten bestonden uit de [[Partij van de Arbeid|PvdA]], de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] en [[Democraten 66|D66]].
 
  
−
Voor coalitiepartij D66 was de invoering van het ''correctief bindend referendum'' zeer belangrijk. De partij pleitte al sinds 1966 voor een referendum. De invoering van het referendum is zelfs een van de kroonjuwelen (belangrijkste standpunten) voor de partij. Het CDA was een grote tegenstander van het referendum. Doordat deze partij nu niet in de regering zat, kon er een meerderheid voor het referendum worden gevonden. In 1996 werd de eerste stap gezet voor de grondwetswijziging.
+
===Internationale reacties===
  
−
===Voorstel en procedure===
+
===Invasie door de Sovjet-Unie===
  
−
===Standpunten van politieke partijen===
+
==Verschil met de Praagse Lente==
−
Hieronder vind je een overzicht van de Nederlandse politieke partijen die ten tijde van de grondwetswijziging in de Tweede of Eerste Kamer zetels hadden. In deze periode waren er (deels) andere partijen nu.
 
  
−
==De Nacht van Wiegel==
+
==Gevolgen==
 +
===In Hongarije===
  
−
==Na de nacht==
+
===In het buitenland===
−
===Kabinetsformatie 1999===
+
[[Bestand:Relletjes_op_de_Keizersgracht_bij_het_redactiekantoor_van_De_Waarheid.jpg|right|300px|thumb|De opstandelingen voor [[Felix Meritis]].]]
 +
Veel West-Europese communistische partijen volgden in 1956 nog strikt de lijn van de Sovjet-Unie. Ook waren veel van hen nog [[stalinisme|stalinistisch]]. Zij spraken vaak steun uit voor de Sovjet-Unie. Ook de [[Communistische Partij van Nederland]] (CPN) keurde de Hongaarse Opstand af en keurde de invasie goed. In Amsterdam vond op 4 november een herdenkingsavond voor de Hongaarse opstandelingen plaats. De herdenkingsavond sloeg om in anticommunistische rellen. Diezelfde middag werd het partijkantoor van de CPN, [[Felix Meritis]] aan de [[Keizersgracht]], bestormd. In dat gebouw zat ook de redactie van de communistische krant ''[[De Waarheid]]''. Opstandelingen gooiden bakstenen door de ruiten van het gebouw. Enkele mensen raakten gewond en er ontstonden wat vernielingen.<ref>{{Citeer bron |url= https://onsamsterdam.nl/artikelen/4-november-1956-amsterdammers-bestormen-felix-meritis |titel= 4 november 1956. Amsterdammers bestormen Felix Meritis |auteur= Janna Toepoel |uitgever= Ons Amsterdam |datum= 4 november 2020 }}</ref><ref>{{Citeer bron |url= https://geschiedenislokaalamsterdam.nl/bronnen/bestorming-felix-meritis |titel= Bestorming Felix Meritis |auteur= Onbekend |uitgever= Geschiedenislokaal Amsterdam |datum= Onbekend }}</ref>
  
−
===Tijdelijke referendumwet===
+
==Nagedachtenis==
  
−
===Nieuwe pogingen voor het referendum===
+
==Bronnen==
  
−
==Bronnen==
+
{{bronvermelding}}

Huidige versie van 28 dec 2024 om 00:36

Hongaarse Opstand

Hungarian Revolution of 1956 collage.jpg

Datum 23 oktober 1956 - 11 november 1956
Locatie Vlag van Hongarije Hongarije
Overwinning voor Sovjet-Unie en Hongaarse regering
Resultaat Een invasie door de Sovjet-Unie maakte een einde aan de opstand.
Strijdende partijen
Sovjet-Unie
Hongaarse regering 		Hongaarse opstandelingen
Leiders
Troepensterkte
Verliezen
Portaal Portal.svg Geschiedenis

De Hongaarse Opstand was een opstand tegen het communisme in Hongarije in 1956. De opstand was gericht tegen de communistische regering van het land en de Sovjet-Unie. De opstand duurde 23 oktober tot 4 november 1956. Het is een van de bekendste opstanden tegen het communisme in Oost-Europa.

De opstand begon in Boedapest toen een groep studenten samen met de bevolking een protest organiseerde. Het protest was regering tegen de regering van Mátyás Rákosi. De demonstranten eisten politieke en economische hervormingen. Zij zonden deze via de radio uit, waarna enkele demonstranten vermoord werden. Deze moord zorgde voor een grote opstand in heel Hongarije. De revolutie werd geleid door Imre Nagy. Nagy wilde dat Hongarije zich uit het Warschaupact terugtrok en vrije verkiezingen zou organiseren. Na 13 dagen maakte het leger van de Sovjet-Unie een einde aan de opstand.

Na de opstand werden veel politieke tegenstanders vervolgd. Andere vluchtten juist naar buurland Oostenrijk. De Hongaarse Opstand wordt vaak vergeleken met de Praagse Lente van 1968.

Achtergrond

Koude Oorlog

Zie Koude Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Regering van Mátyás Rákosi

Internationale veranderingen

Verloop

Studentenprotest

Eisen op de radio

Nieuwe regering van Imre Nagy

Internationale reacties

Invasie door de Sovjet-Unie

Verschil met de Praagse Lente

Gevolgen

In Hongarije

In het buitenland

De opstandelingen voor Felix Meritis.

Veel West-Europese communistische partijen volgden in 1956 nog strikt de lijn van de Sovjet-Unie. Ook waren veel van hen nog stalinistisch. Zij spraken vaak steun uit voor de Sovjet-Unie. Ook de Communistische Partij van Nederland (CPN) keurde de Hongaarse Opstand af en keurde de invasie goed. In Amsterdam vond op 4 november een herdenkingsavond voor de Hongaarse opstandelingen plaats. De herdenkingsavond sloeg om in anticommunistische rellen. Diezelfde middag werd het partijkantoor van de CPN, Felix Meritis aan de Keizersgracht, bestormd. In dat gebouw zat ook de redactie van de communistische krant De Waarheid. Opstandelingen gooiden bakstenen door de ruiten van het gebouw. Enkele mensen raakten gewond en er ontstonden wat vernielingen.[1][2]

Nagedachtenis

Bronnen

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok4&oldid=904241"