Syndroom van Korsakov: verschil tussen versies

Versie van 3 feb 2024 20:46

Opmaken De opmaak van dit artikel (alinea's, leestekens, eerste woord dikgedrukt, categorieën etc.) laat nog te wensen over! Wil jij de opmaak verbeteren?

Gezondheidsklachten?

Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Het syndroom van Korsakov is een stoornis aan het geheugen. Hoewel Korsakov erg lijkt op dementie, is het geen vorm van dementie.

Het syndroom wordt veroorzaakt door een ernstig tekort aan vitamine B1. Het komt vooral voor bij mensen met een alcoholprobleem die zich zelf ernstig verwaarlozen; ze doen hunzelf tekort aan verzorging. Iemand met Korsakov heeft geheugenverlies en vertelt fantasieverhalen.

Kenmerken

De kenmerken van het syndroom lijken erg op die van dementie:

Onvermogen om nieuwe dingen te leren.
Confabuleren (eerlijk liegen) om gaten in hun hoofd op te vullen.
Geen ziektebesef
Zelfoverschatting.
Moeite met besluiten nemen.
Desoriëntatie van plaats, tijd en personen.
Inactiviteit; veel in bed liggen en zichzelf verwaarlozen.
Lichamelijke klachten: hart- en vaatziekten en leverstoornissen.

Oorzaken

De oorzaak van deze ziekte is ernstig tekort aan vitamine B1. Deze vitamine is nodig voor de werking van de hartspier, het zenuwstelsel en dus ook de hersenen.

In Nederland komt de ziekte voornamelijk voor bij mensen die verslaafd zijn aan alcohol. Het is het gevolg van slecht eten of zelfs helemaal stoppen met eten. Hierdoor ontstaat een tekort aan voedingsstoffen, dus ook vitamine B1. Daarnaast kan syndroom voorkomen bij mensen met anorexia nervosa en mensen die tijdens hun zwangerschap veel overgeven.

Behandeling

Het vitamine B1-tekort kan niet alleen leiden tot het syndroom van Korsakov. Wanneer je lichaam lange tijd geen vitamine B1 binnenkrijgt, ontstaat de ziekte van Wernicke. Dit wordt ook wel gezien als een "vroeg stadium" van Korsakov. Wanneer de ziekte van Wernicke ontdekt wordt, moet een arts snel ingrijpen. Deze ziekte is namelijk vrij goed te genezen. Een arts zal de patiënt prikjes met vitamine B1 geven en zorgen dat de patiënt een goede voeding krijgt. Hiermee wordt voorkomen dat de ziekte zich verder ontwikkeld in het syndroom van Korsakov.

Voor het syndroom van Korsakov zelf bestaat geen behandeling. Voor deze groep patiënten is enkel nog begeleiding mogelijk. Deze begeleiding zorgt ervoor dat de patiënt gewend raakt aan de nieuwe situatie. Zo wordt aan het alcoholprobleem gewerkt en krijgt de patiënt extra vitamine B1. Hiermee wordt voorkomen dat het syndroom zich verergerd. Mocht de patiënt niet meer voor zichzelf kunnen zorgen, wordt hij/zij overgebracht naar een speciale kliniek.

Videoinks

Bronnen

@@ Regel 25: / Regel 25: @@
 Voor het syndroom van Korsakov zelf bestaat geen behandeling. Voor deze groep patiënten is enkel nog begeleiding mogelijk. Deze begeleiding zorgt ervoor dat de patiënt gewend raakt aan de nieuwe situatie. Zo wordt aan het alcoholprobleem gewerkt en krijgt de patiënt extra vitamine B1. Hiermee wordt voorkomen dat het syndroom zich verergerd. Mocht de patiënt niet meer voor zichzelf kunnen zorgen, wordt hij/zij overgebracht naar een speciale [[kliniek]].
-== Korsakov en andere geheugenproblemen ==
-De algemene naam voor geheugenstoornissen zonder andere stoornissen erbij is amnestische stoornis. Bij een amnestische stoornis kan iemand nieuwe informatie onvoldoende vasthouden voor later gebruik, al is het maar een paar minuten. De inprenting is weg, de patiënt kan niets of bijna niets onthouden en leren. Wat er gebeurde kan nog wel een vage indruk achterlaten, maar het moment waarop het gebeurde wordt beslist niet onthouden. Er is desoriëntatie in tijd, en vaak ook in plaats. Om de gaten in het geheugen te vullen valt de patiënt terug op confabulaties: onbewuste verzinsels om een verklaring te geven voor dingen waaraan hij geen herinnering heeft; Hallucinaties.
-De herinneringen van heel vroeger, van ver vóór de ziekte, kunnen nog goed zijn. Ook beschikt een patiënt vaak nog over de vaardigheden van het beroep dat hij geleerd heeft. Er is niet of nauwelijks sprak evan [[afasie]], [[apraxie]] of [[agnosie]]. Dat is een belangrijk verschil met dementie. Een amnestische stoornis kan het gevolg zijn van een ongeval, een CVA (een beroerte, je loopt hierbij grote kans op hersenletsel), zuurstofgebrek na hartstilstand of een virusinfectie van de hersenen. De meest voorkomende oorzaak is het syndroom van Korsakov. Dat is een amnestische stoornis door vitamine-B1-gebrek (thiamine). Dat ziet men bijna uitsluitend bij ondervoede alcoholisten met slechte eetlust, een grote calorie inname via de alcohol en aangetast darmslijmvlies, dat het vitamine maar slecht opneemt. Zonder opname van thiamine is iemand binnen 20 dagen door de hele voorraad vitamine B1 heen en maken de hersencellen onvoldoende energie om te blijven leven. Ook zwangerschapsbraken kan de voorraad thiamine uitputten.Thiaminetekort uit zich het meest acuut in de ziekte van Wernicke. Daarbij gaan verwardheid en bewustzijnsdaling gepaard met oogspierverlamming, schokkerige oogbewegingen (nystagmus), evenwichtsstoornissen (ataxie) en allerlei kenmerken van alcoholmisbruik, zoals leverfunctiestoornissen, spierzwakte en slecht werkende zenuwen (neuropathie). Daardoor kan iemand nauwelijks nog op zijn benen staan. Ook een delirium tremens dreigt. Ook dat ontstaat als iemand geen alcohol meer gebruikt, het is een onttrekkingsverschijnsel van alcohol. Iemand raakt oververhit, hallucineert allemaal kleine diertjes, gaat onbedwingbaar schokken met spieren, krijgt epileptische aanvallen, en zijn hart geeft het misschien wel op. De patiënt raakt comateus en overlijdt door bloedinkjes aan de onderkant van de grote hersenen. Injecties met vitamine-B redden zijn leven. Tegen het delier moet iemand zware medicijnen krijgen, benzodiazepinen zoals diazepam, die de ernstig overprikkelde hersencellen dempen. Na deze crisis kan het Korsakov-syndroom overblijven. Die toestand kan stabiel blijven mits de patiënt stopt met drinken. Hij vergeet telkens hoe ernstig zijn beperkingen zijn. Ziekte inzicht ontbreekt vaak. Omdat de patiënt wel beseft dat er iets niet klopt, neemt het zelfvertrouwen vaak af. De patiënt is aangewezen op gerichte begeleiding.Het is een soort gewoonte geworden om in het vervolg telkens eerst deze vitamine-injecties te geven en dan pas voeding. Een te vroege toediening van glucose, zonder voldoende thiamine in het bloed, zou, dat is de vrees, een acute ziekte van Wernicke kunnen uitlokken. Alle resterende thiamine wordt door het aanbieden van glucose in een klap opgebruikt en de hele energievoorziening ligt daarna stil. Of dat werkelijk altijd een gevaar blijft, dat is de vraag. Een geheugenstoornis kan ook een symptoom zijn van een depressie of een gevolg zijn van een ernstig traumatiserende gebeurtenis. Een 'black-out' is een vorm van geheugenverlies die kan ontstaan als men wakker blijft ondanks het overmatig gebruik van een dempend middel zoals alcohol, een slaapmiddel of GHB.
 == Videoinks ==