Jastorfcultuur: verschil tussen versies
k (Categorie:Prehistorie toegevoegd met HotCat) |
k |
||
| (4 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{Zie ook|Zie ook [[Tijdlijn van cultuurvolkeren in de Lage Landen]]}}[[Bestand:ArcheologicalCulturesOfCentralEuropeAtEarlyPreRomanIronAge.png|miniatuur|{{Legenda|darkgreen|noordelijke [[Pre-Romeinse ijzertijd]]}}{{Legenda|darkred|Jastorfcultuur}}{{Legenda|yellow|[[Harpstedt-Nienburg-groep]]}}{{Legenda|orange|[[Kelten|Keltische]] groepen}}]] |
||
| − | De '''Jastorfcultuur''' was een cultuur uit de [[IJzertijd|ijzertijd]] van de 6e tot de 1e eeuw voor Christus. |
+ | De '''Jastorfcultuur''' was een cultuur uit de [[IJzertijd|ijzertijd]] van de 6e tot de 1e eeuw voor Christus. De cultuur leefde in een gebied in wat nu Noord-Duitsland en het zuidelijke Scandinavische schiereiland is, net ten Noordoosten van Nederland. De cultuur is voortgekomen uit de Noordse [[Bronstijd]]. |
| − | Het is vernoemd naar een plaats nabij het dorp ''Jastorf'', in [[Nedersaksen]]. |
+ | Het is vernoemd naar een plaats nabij het dorp ''Jastorf'', in [[Nedersaksen]]. Daar werden de eerste archeologische voorwerpen van deze cultuur gevonden door Gustav Schwantes. |
| − | + | Deze cultuur maakte gebruik van crematiebegrafenissen in uitgestrekte urnenvelden, vergelijkbaar met de [[Nederrijnse urnenveldencultuur]]. |
|
| + | |||
| + | In die tijd moet er uitwisseling zijn geweest met [[Kelten|Keltische]] [[Hallstattcultuur]] en de [[La Tène-periode|La Tène cultuur]] in de zuidelijke delen van het gebied. |
||
| + | |||
| + | Opvallend is dat de grafgiften 'armer' of schaarser waren. Ook werden er geen wapens gevonden. Op grond van de gedane vondsten kon worden vastgesteld dat deze cultuur eerder ijzer had weten te maken dan de Kelten. Eerder dacht men nog dat dit andersom was. |
||
| + | |||
| + | De wetenschappers zijn van mening dat deze cultuur uit de pre-Romeinse ijzertijd de oorsprong is van de [[Germaanse talen]]. Men spreekt dan ook van een Pre-Germaanse cultuur. Wat bij andere culturen ook vaker het geval was, bestond deze cultuur uit meerdere subculturen of stammen (clans), die onderling licht van elkaar verschilden. Zo zouden er ook zeg maar dialecten hebben bestaan, opgesplitst in vijf hoofdgroepen: Noord-Germaans (Oudnoors) in Scandinavië behalve Jutland, Noordzee-Germaans langs de Noordzee inclusief Jutland, Elbe-Germaans rond de Elbe , Rijn - Weser -Germaans rond deze rivieren, en Oost-Germaans tussen de Oder- en Weichsel -rivieren. Door de contacten met de Kelten bevat de taal veel Keltische leenwoorden. |
||
| + | |||
| + | Ook de Romein [[Tacitus (keizer)|Tacitus]] heeft het later over meerdere groepen: bij de kust de Ingaevones, in het midden de Hermiones en de overige Istaevones. De term 'Germaan' is overigens afkomstig van [[Julius Caesar]]. |
||
[[Categorie:Prehistorie]] |
[[Categorie:Prehistorie]] |
||
Huidige versie van 15 jan 2024 om 23:44
Zie ook 
De Jastorfcultuur was een cultuur uit de ijzertijd van de 6e tot de 1e eeuw voor Christus. De cultuur leefde in een gebied in wat nu Noord-Duitsland en het zuidelijke Scandinavische schiereiland is, net ten Noordoosten van Nederland. De cultuur is voortgekomen uit de Noordse Bronstijd.
Het is vernoemd naar een plaats nabij het dorp Jastorf, in Nedersaksen. Daar werden de eerste archeologische voorwerpen van deze cultuur gevonden door Gustav Schwantes.
Deze cultuur maakte gebruik van crematiebegrafenissen in uitgestrekte urnenvelden, vergelijkbaar met de Nederrijnse urnenveldencultuur.
In die tijd moet er uitwisseling zijn geweest met Keltische Hallstattcultuur en de La Tène cultuur in de zuidelijke delen van het gebied.
Opvallend is dat de grafgiften 'armer' of schaarser waren. Ook werden er geen wapens gevonden. Op grond van de gedane vondsten kon worden vastgesteld dat deze cultuur eerder ijzer had weten te maken dan de Kelten. Eerder dacht men nog dat dit andersom was.
De wetenschappers zijn van mening dat deze cultuur uit de pre-Romeinse ijzertijd de oorsprong is van de Germaanse talen. Men spreekt dan ook van een Pre-Germaanse cultuur. Wat bij andere culturen ook vaker het geval was, bestond deze cultuur uit meerdere subculturen of stammen (clans), die onderling licht van elkaar verschilden. Zo zouden er ook zeg maar dialecten hebben bestaan, opgesplitst in vijf hoofdgroepen: Noord-Germaans (Oudnoors) in Scandinavië behalve Jutland, Noordzee-Germaans langs de Noordzee inclusief Jutland, Elbe-Germaans rond de Elbe , Rijn - Weser -Germaans rond deze rivieren, en Oost-Germaans tussen de Oder- en Weichsel -rivieren. Door de contacten met de Kelten bevat de taal veel Keltische leenwoorden.
Ook de Romein Tacitus heeft het later over meerdere groepen: bij de kust de Ingaevones, in het midden de Hermiones en de overige Istaevones. De term 'Germaan' is overigens afkomstig van Julius Caesar.