Mengsel: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Mengsel)
k
 
(6 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
De eerste optie is dat er een scheikundige reactie plaatsvinden, waarbij nieuwe stoffen ontstaan. Een voorbeeld hiervan is het verbranden van methaan. De stoffen methaan en zuurstof worden bij elkaar gebracht, en hieruit ontstaan de twee nieuwe stoffen koolstofdioxide en water.
+
[[Bestand:Department of Health and Human Services report Evaluation of Chemical Exposures at a Vape Shop juice bar mixing station.jpg|miniatuur|Bij het maken van geur en smaakstoffen worden stoffen gemengd]]
 +
Een '''mengsel''' is een begrip uit de [[scheikunde]]. Het wordt gebruikt voor stoffen die uit twee of meerdere [[molecuul|moleculen]] bestaan. Vaak wordt bij mengsels gedacht aan [[vloeistof]]fen, zoals [[limonade]] of [[sinaasappelsap]]. Toch kunnen ook vaste stoffen mengsels zijn, zoals een [[legering]] (een mengsel van verschillende metalen). Een simpeler voorbeeld is een mengsel van granen, wat je aan de vogels voert. Ook verf kun je bij de doehetzelf zaak op kleur laten mengen. De min of meer vaste kleurstoffen (pasta's) mengen zich dan met de vloeibare basisverf.  
  
−
De andere mogelijkheid wanneer twee stoffen bij elkaar worden gebracht is dat er een mengsel ontstaat. Hierbij ontstaan er dus geen andere stoffen. Afhankelijk van welke stoffen (en de fase waarin de stof zich bevindt, zie andere FAQ voor uitleg over stoffasen) er bij elkaar worden gebracht, kan er een oplossing, suspensie, emulsie of overig mengsel ontstaan. Ook kan er schuim, nevel of rook gevormd worden. Hieronder zal per mengsel een beschrijving gegeven worden.
+
Het tegenovergestelde van een mengsel is een [[zuivere stof]]. Een zuivere stof bestaat uit slechts één soort moleculen. Van nature zijn alle stoffen mengsels; zelfs de meest zuivere stoffen (zoals goud) zijn mengsels. In een [[laboratorium]] kunnen scheikundigen zuivere stoffen uit mengsels halen door verschillende [[scheidingsmethode]]s. Zuivere stoffen zijn zo belangrijk, omdat je de eigenschappen goed kun bestuderen.  
  
−
==== Oplossingen ====
+
Een mengsel moet niet verward worden met een [[samengestelde stof]] (of chemische verbinding). Samengestelde stoffen bestaan namelijk uit één soort moleculen. De moleculen bestaan weliswaar uit verschillende soorten atomen, maar het is nog steeds een zuivere stof. Een voorbeeld hiervan is schoon [[water]]. Bij een mengsel zijn er verschillende moleculen. Bijvoorbeeld water gemengd met limonadesiroop is een mengsel.  
−
Een oplossing kan bestaan uit stoffen die in verschillende fasen zijn. Het kan bijvoorbeeld een vaste stof in vloeistof zijn, vloeistof in vloeistof, gas in vloeistof of gas in gas. Het ziet er meestal helder uit, maar soms is het gekleurd. Een oplossing bestaat dus uit hele kleine losse deeltjes (moleculen), soms zelfs zo klein als ionen (elektrisch geladen deeltjes), in een vloeistof. Voorbeelden waarin moleculen zijn opgelost in een vloeistof zijn bijvoorbeeld appelsap, koffie/thee, wijn/bier of ammonia (ammoniakgas in water). Een voorbeeld van een oplossing bestaande uit ionen en vloeistof is bijvoorbeeld keukenzout in water: het keukenzout (NaCl) valt in het water uiteen in de ionen Na+ en Cl–.
 
  
−
==== Suspensies ====
+
==Soorten==
−
Een suspensie bestaat uit een vaste stof in een vloeistof. Kleine, niet opgeloste, vaste deeltjes zweven als het ware in een vloeistof. Hierdoor valt het licht niet mooi door de vloeistof, waardoor een suspensie er troebel of gekleurd uitziet. Een voorbeeld is sinaasappelsap, verf of kalkpoeder in water (kalkwater) Als een suspensie lang stilstaat, zoals een pak sinaasappelsap, zakken de vaste deeltjes naar de bodem, waardoor je eerst goed moet schudden om de vaste deeltjes weer goed over de vloeistof te verdelen.
+
In de scheikunde kun je mengsels op verschillende manieren indelen. Op school wordt meestal geleerd dat er drie belangrijke soorten mengsels zijn:
−
==== Emulsies ====
+
* Oplossing: Een oplossing is een helder mengsels, waarbij twee of meerdere stoffen goed met elkaar gemengd zijn. Hierdoor lijkt het alsof dit één stof is en met het blote oog zit het er als één geheel uit. Een voorbeeld hiervan zijn [[koffie]] en [[thee]]. Thee is een oplossing van het extract van theebladeren in water. Ook koffie is een oplossing van koffiepoeder in water. Bij beide stoffen kun je het extract/poeder niet van het water onderscheiden met het blote oog. Ditzelfde geldt bijvoorbeeld voor [[afwasmiddel]], [[cola]] en [[olijfolie]].
−
Een emulsie bestaat uit twee vloeistoffen die niet in elkaar kunnen oplossen. De kleur is dus troebel of gekleurd. Een bekend voorbeeld is olie en water. Je zal zien dat de olie op het water zal drijven. Om dit tegen te gaan, zoals bij boter of mayonaise (ook emulsies), kan er een emulgator toegevoegd worden. Dat is een hulpstof die ervoor zorgt dat de vloeistoffen toch beter in elkaar oplossen.
+
* Suspensie: Een suspensie bestaat uit een [[vloeistof]] met daarin kleine stukjes vaste stof. Deze stukjes vaste stof zweven in de vloeistof. Vaak zijn deze stukjes zichtbaar als je de vloeistof voor een raam, lamp of andere lichtbron houdt. Hierdoor ziet het mengsel er erg troebel uit. Een goed voorbeeld hiervan is [[sinaasappelsap]]. In sinaasappel zitten vaak allerlei kleine stukjes die met licht ervoor zichtbaar worden. Als je een glas sinaasappel lang neerzet en stilhoudt, dalen deze stukjes uiteindelijk naar de bodem. Dit is ook de reden waarom sinaasappel altijd geschud moet worden. Andere suspensies zijn de meeste andere sappen, [[verf]] en [[kalkwater]].  
 +
* Emulsie: Een emulsie zijn twee of meerdere vloeistoffen die niet met elkaar kunnen oplossen. De ene vloeistof zit bovenop de andere vloeistof. Een voorbeeld hiervan is water en olie. Als je een druppel olie in een glas water laat vallen, drijft deze op het water. Zelfs je als je dit met een lepel probeert te mengen, lukt dit niet. Om de twee stoffen te mengen is een hulpmiddel nodig (een emulgator), waardoor het mengen wel lukt. In dit geval kan afwasmiddel gebruikt worden. Dit is ook een van de redenen waarom er tijdens het afwassen van afwasmiddel gebruikt wordt gemaakt. Je krijgt vette stoffen moeilijk van servies en pannen met alleen water.  
  
−
==== Overige mengsels ====
+
==Scheidingsmethodes==
−
Een overig mengsel bestaat uit twee of meer vaste stoffen die met elkaar gemengd worden. Denk bijvoorbeeld aan een mengsel van kaneel en suiker, of zand, wat bestaat uit heel veel verschillende stukjes steen.
+
In de scheikunde heeft men voorkeur voor [[zuivere stof]]fen. Dit komt doordat je bij zuivere stoffen beter de eigenschappen van één specifiek materiaal kan bestuderen. Als je mengsel gebruikt kunnen de andere moleculen in de stof de uitkomsten beïnvloeden, waardoor de studie nutteloos is.  
  
−
==== Schuim ====
+
Aangezien er in de natuur vrijwel alleen mengsels voorkomen, hebben scheikundigen verschillende [[scheidingsmethode]]s bedacht. Hiermee kunnen ze de mengsels als het ware terugdraaien in zuivere stoffen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
−
We spreken van schuim wanneer gasbelletjes in een vloeistof zijn ingesloten. Een goed voorbeeld is slagroom of de schuimkraag op een biertje.
+
* [[Filteren]]
 +
* [[Bezinken]]
 +
* [[Centrifugeren]]
 +
* [[Absorberen]]
 +
* [[Indampen]]
 +
* [[Extraheren]]
 +
* [[Destilleren]]
 +
* [[Papierchromatografie]]
 +
Welke methode je het beste kunt gebruiken, hangt af van het mengsel zelf. Mengsels kunnen namelijk uit allerlei stoffen bestaan. Hierdoor verschilt het per mengsel welke methode het beste werkt.
  
−
==== Nevel ====
+
==Bronnen==
−
We spreken van nevel wanneer kleine druppeltjes vloeistof is ingesloten in een gas. Haarlak en mist zijn bekende voorbeelden.
+
* [https://www.mrchadd.nl/academy/vakken/scheikunde/wat-zijn-mengsels-oplossingen-emulsies-suspensies-en-de-verschillen-hiertussen ''Wat zijn mengsels, oplossingen, emulsies, suspensies en de verschillen hiertussen?''] via www.mrchadd.nl
  
−
==== Rook ====
 
−
Rook is een vaste stof in een gas, zoals de rookontwikkeling bij een brand. Onvolledig verbrande fijne vaste deeltjes vermengen zich met de lucht, waardoor je de rook kan zien. Er kunnen zelfs zo veel kleine deeltjes in de lucht vermengd zitten, dat je er niet doorheen kan kijken.
 
−
 
−
'''Samenvatting:'''
 
−
 
−
Een mengsel ontstaat wanneer twee stoffen bij elkaar worden gebracht, maar er ontstaat geen andere stof. Een oplossing bestaat uit stoffen die in verschillende fasen zijn. Een suspensie bestaat uit een vaste stof in een vloeistof. Een emulsie bestaat uit twee vloeistoffen die niet in elkaar kunnen oplossen.
 
 
[[Categorie:Scheikunde]]
 
[[Categorie:Scheikunde]]

Huidige versie van 15 nov 2023 om 12:07

Bij het maken van geur en smaakstoffen worden stoffen gemengd

Een mengsel is een begrip uit de scheikunde. Het wordt gebruikt voor stoffen die uit twee of meerdere moleculen bestaan. Vaak wordt bij mengsels gedacht aan vloeistoffen, zoals limonade of sinaasappelsap. Toch kunnen ook vaste stoffen mengsels zijn, zoals een legering (een mengsel van verschillende metalen). Een simpeler voorbeeld is een mengsel van granen, wat je aan de vogels voert. Ook verf kun je bij de doehetzelf zaak op kleur laten mengen. De min of meer vaste kleurstoffen (pasta's) mengen zich dan met de vloeibare basisverf.

Het tegenovergestelde van een mengsel is een zuivere stof. Een zuivere stof bestaat uit slechts één soort moleculen. Van nature zijn alle stoffen mengsels; zelfs de meest zuivere stoffen (zoals goud) zijn mengsels. In een laboratorium kunnen scheikundigen zuivere stoffen uit mengsels halen door verschillende scheidingsmethodes. Zuivere stoffen zijn zo belangrijk, omdat je de eigenschappen goed kun bestuderen.

Een mengsel moet niet verward worden met een samengestelde stof (of chemische verbinding). Samengestelde stoffen bestaan namelijk uit één soort moleculen. De moleculen bestaan weliswaar uit verschillende soorten atomen, maar het is nog steeds een zuivere stof. Een voorbeeld hiervan is schoon water. Bij een mengsel zijn er verschillende moleculen. Bijvoorbeeld water gemengd met limonadesiroop is een mengsel.

Soorten

In de scheikunde kun je mengsels op verschillende manieren indelen. Op school wordt meestal geleerd dat er drie belangrijke soorten mengsels zijn:

  • Oplossing: Een oplossing is een helder mengsels, waarbij twee of meerdere stoffen goed met elkaar gemengd zijn. Hierdoor lijkt het alsof dit één stof is en met het blote oog zit het er als één geheel uit. Een voorbeeld hiervan zijn koffie en thee. Thee is een oplossing van het extract van theebladeren in water. Ook koffie is een oplossing van koffiepoeder in water. Bij beide stoffen kun je het extract/poeder niet van het water onderscheiden met het blote oog. Ditzelfde geldt bijvoorbeeld voor afwasmiddel, cola en olijfolie.
  • Suspensie: Een suspensie bestaat uit een vloeistof met daarin kleine stukjes vaste stof. Deze stukjes vaste stof zweven in de vloeistof. Vaak zijn deze stukjes zichtbaar als je de vloeistof voor een raam, lamp of andere lichtbron houdt. Hierdoor ziet het mengsel er erg troebel uit. Een goed voorbeeld hiervan is sinaasappelsap. In sinaasappel zitten vaak allerlei kleine stukjes die met licht ervoor zichtbaar worden. Als je een glas sinaasappel lang neerzet en stilhoudt, dalen deze stukjes uiteindelijk naar de bodem. Dit is ook de reden waarom sinaasappel altijd geschud moet worden. Andere suspensies zijn de meeste andere sappen, verf en kalkwater.
  • Emulsie: Een emulsie zijn twee of meerdere vloeistoffen die niet met elkaar kunnen oplossen. De ene vloeistof zit bovenop de andere vloeistof. Een voorbeeld hiervan is water en olie. Als je een druppel olie in een glas water laat vallen, drijft deze op het water. Zelfs je als je dit met een lepel probeert te mengen, lukt dit niet. Om de twee stoffen te mengen is een hulpmiddel nodig (een emulgator), waardoor het mengen wel lukt. In dit geval kan afwasmiddel gebruikt worden. Dit is ook een van de redenen waarom er tijdens het afwassen van afwasmiddel gebruikt wordt gemaakt. Je krijgt vette stoffen moeilijk van servies en pannen met alleen water.

Scheidingsmethodes

In de scheikunde heeft men voorkeur voor zuivere stoffen. Dit komt doordat je bij zuivere stoffen beter de eigenschappen van één specifiek materiaal kan bestuderen. Als je mengsel gebruikt kunnen de andere moleculen in de stof de uitkomsten beïnvloeden, waardoor de studie nutteloos is.

Aangezien er in de natuur vrijwel alleen mengsels voorkomen, hebben scheikundigen verschillende scheidingsmethodes bedacht. Hiermee kunnen ze de mengsels als het ware terugdraaien in zuivere stoffen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

Welke methode je het beste kunt gebruiken, hangt af van het mengsel zelf. Mengsels kunnen namelijk uit allerlei stoffen bestaan. Hierdoor verschilt het per mengsel welke methode het beste werkt.

Bronnen

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Mengsel&oldid=826457"