Karveel

Model van een Portugees karveel met duidelijke latijnzeilen.

De karveel (Portugees: caravela ) is een klein wendbaar zeilschip dat in de 15e eeuw door de Portugezen werd gebruikt om langs de West-Afrikaanse kust en de Atlantische Oceaan te verkennen. De zogeheten latijnzeilen gaven het snelheid en het vermogen om makkelijker aan de wind te zeilen (onder een hoek van ca. 45° tegen de wind in). Karvelen werden door de Portugezen en Castilianen gebruikt voor de verkenningsreizen over de oceaan in de 15e en 16e eeuw, tijdens het tijdperk van de ontdekkingsreizen.

De naam karveel komt mogelijk van de veel oudere Coracles.

Karvelen werden gebruikt voor de zeevisserij en voor het vervoeren van vracht langs de kust. Het waren kleine, licht gebouwde schepen - misschien van 20.000 Kg of minder, met een bemanning van ca. 5 man. Ze hadden twee tot drie masten.

Ze lijken op een kraak, maar zijn ranker en de opbouw (kasteel) is lager.

Overnaads en karveelbouw

Het is ook de naamgever aan de soort betimmering van de huid van de romp; de karveelbouw.

Ontdekkingsreizigers

De karveel werd het favoriete vaartuig voor Portugese ontdekkingsreizigers zoals Diogo Cão, Bartolomeu Dias of Gaspar en Miguel Corte-Real, en voor Christopher Columbus. Ze waren wendbaar en gemakkelijker te varen. De karveel kon stroomopwaarts varen in ondiepe kustwateren. Met de latijnzeilen eraan bevestigd, was het zeer manoeuvreerbaar (stuurbaar) en kon het veel dichter bij de kust varen.

De Santa María van Columbus was een iets grotere nau van ongeveer 100 ton die dienden als het vlaggenschip en de Pinta en Niña waren kleinere karvelen van ongeveer 15-20 m met een breedte van 6 m en een waterverplaatsing van ongeveer 60-75 ton.

De karveel bleef tot in de 17e eeuw in gebruik.