Vet

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Vet is een dikke, olieachtige boterige substantie die vaak als smeermiddel wordt gebruikt. Dat soort vetten noemen ze vaak minerale vetten. Denk aan kogellagervet.

Je hebt ook dierlijk vet dat voor allerlei doeleinden wordt gebruikt. Met vet kan ook zeep gemaakt worden. Ook in de keuken worden dierlijke en plantaardige vetten gebruikt, zoals reuzel, boter, braadvet, enzovoort.

In het menselijk lichaam

Waarom heeft het lichaam vet nodig?

Het menselijk lichaam gebruikt vetten als:

• Energiebron: Het lichaam verbrandt vetten als brandstof. Toch zal het lichaam eerst koolhydraten verbranden. Hierna zal het lichaam vetten en eiwitten verbranden om aan energie te komen.
• Reservestof: Het lichaam slaat vetten op als lichaamsvet als reservebrandstof. In periodes waarin het lichaam te weinig energie uit voedsel krijgt, gaat het lichaam die reservestoffen verbranden. Vetten kunnen het makkelijkst door het lichaam in lichaamsvet worden omgezet. Ook helpt lichaamsvet voor de bescherming van bepaalde (kwetsbare) organen en als bescherming tegen de kou.
• Sommige organen (zoals de hersenen, ogen en spieren) hebben vetten nodig om goed te werken.
• In vetten zitten ook allerlei vitamines zoals vitamine A, D en E.

Het menselijk lichaam heeft dus een kleine, dagelijkse hoeveelheid vetten nodig. In de Schijf van Vijf en de voedingsdriehoek staan daarom een klein vakje met (onverzadigde) vetten.

Vetten en overgewicht

Het lichaam heeft een kleine, dagelijkse hoeveelheid vetten nodig. De vetten die het lichaam niet nodig heeft, worden opgeslagen als reservestof (lichaamsvet). Iedereen heeft een bepaalde hoeveelheid lichaamsvet. Het lichaam heeft ook lichaamsvet nodig om niet te verhongeren, kou te vatten en om organen te beschermen.

Toch kan een persoon ook te veel lichaamsvet hebben. In dat geval spreekt men van overgewicht (dik zijn). Extreem overgewicht noemen we obesitas. Als mensen vet eten, betekent het niet dat zij meteen overgewicht krijgen. Wanneer het lichaam voldoende vetten verbrandt, zal dat namelijk niet gebeuren. Toch verhoogt vet eten de kans op overgewicht. Overgewicht brengt weer allerlei risico's met zich mee zoals een hogere kans op hart- en vaatziekten, diabetes, ademhalingsproblemen en kanker.

Als iemand probeert af te vallen, probeert hij/zij gewicht te verliezen. In dat geval gaat hij/zij minder (en gezonder) eten. Ook probeert hij/zij vaak meer te bewegen. Enerzijds eet die persoon dus minder calorieën en anderzijds verbrandt die persoon dus meer calorieën. Het idee is om lichaamsvet (de reservebrandstof) te verbranden. Zodra het lichaam geen energie meer haalt uit voeding, gaat het lichaamsvet verbranden. Daardoor worden de hoeveelheid lichaamsvet minder en valt een persoon af.

In de jongerentaal

In de jongerentaal wordt het woord "vet" gebruikt met een andere betekenis. Het is een versterker en heeft een positieve betekenis. Zo kun je "vet coole schoenen" of "vette schoenen" hebben. In beide gevallen betekent dat dat iemand jouw schoenen erg cool of mooi vindt.