Hendrik III van Frankrijk
Hendrik III (geboren in Fontainebleau op 15 september 1551 - gestorven in Saint-Cloud op 2 augustus 1589) (geboren als Eduard Alexander, Frans: Henri III, Pools: Henryk, Litouws: Henrikas) was van 1574 tot zijn dood in 1589 koning van Frankrijk en van 1573 tot 1574 koning van Polen en grootvorst van Litouwen. Polen en Litouwen waren in die tijd één land en daar was hij leider van. Als koning van Frankrijk was hij de opvolger van Karel IX en als koning-grootvorst van Sigismund II. Als koning van Frankrijk werd hij opgevolgd door Hendrik IV en als koning-grootvorst door Stefanus Báthory. Hij kwam uit het huis Valois, waarvan hij de laatste koning was.
Leven
Jeugd
Hendrik werd in 1551 geboren als vierde zoon van Hendrik II van Frankrijk en Catharina de' Medici. Zijn vader was behalve van Hendrik, ook vader van twee andere koningen. In zijn jeugd was hij het lievelingetje van z'n moeder. Het was niet waarschijnlijk dat Hendrik koning zou worden, hij was immers de vierde zoon. Om dat een beetje goed te maken kreeg hij de titel hertog van Anjou. Dit was alleen maar een koninklijke titel, het betekende dus niet dat hij echt de macht had in Anjou. Daarom zocht hij z'n avontuur in het Oosten.
Koning-grootvorst
Hendrik wist door allemaal trucjes de troon van Polen-Litouwen in handen te krijgen. Erg fijn bleek dat koningschap niet. De edelen in Polen-Litouwen hadden veel macht, de koning niet. Tijdens zijn kroning kwamen er al problemen. Hendrik moest namelijk bevestigen dat iedereen mocht geloven wat hij wilde. Hendrik, die katholiek was, twijfelde. Een machtige Pool snauwde hem toen toe: Si non iurabis, non regnabis ("Als je niet zweert, zul je niet regeren"). Precies een jaar hield Hendrik het uit. Half juni 1574, toen hij hoorde van de dood van zijn broer Karel IX, verliet Hendrik Polen en keerde terug naar Frankrijk: nu kon hij daar koning worden!
Ook Frankrijk voor Hendrik
In mei 1575 werd Hendrik in Reims gekroond tot koning van Frankrijk. Hij was bekend als slim en goed opgevoed, maar in zijn omgeving waren veel mannen die ervan verdacht werden homoseksueel te zijn, wat een schande was in die tijd.
Hendrik was koning ten tijde van de Hugenotenoorlogen. Deze oorlogen gingen tussen de Hugenoten (protestanten) en katholieken. Zij leefden in constante spanning, soms was er oorlog tussen hen. Hendrik zelf was katholiek, maar was erg mild voor Hugenoten. De spanning liep wel heel erg op, toen de hugenoot Hendrik van Navarra troonopvolger van Frankrijk werd.
Verdere leven
Hendrik was niet erg populair, omdat hij weinig optrad tegen de Hugenoten. Hendrik de Guise, die koning Hendrik al heel lang kende, werd de leider van de katholieke edelen die minder Hugenoten wilde. Hendrik de Guise wilde heel graag zélf koning worden en de bevolking van Parijs vond dat een prima idee. In 1588 kwam Parijs in opstand. Het werd pas rustig toen Hendrik de Guise heel veel rechten kreeg. Koning Hendrik zag dat het fout ging. Hij wilde zélf koning zijn, maar zolang Hendrik de Guise er was, zou Hendrik III nooit écht macht hebben.
Op 23 december 1588 werd Hendrik de Guise vermoord.
Moord
Samen met Hendrik van Navarra trok de koning nu op tegen Parijs om de stad te straffen voor de steun aan Hendrik de Guise.
In Parijs was iedereen vastbesloten om tot het laatste te vechten. Priesters riepen de mensen op om zich te verzetten die tiran van een koning die hun leider had gedood. Eén van hun toehoorders was de 22-jarige monnik Jacques Clément. Vastbesloten om Frankrijk te ontdoen van de tiran trok hij naar het koninklijk kamp. Op 1 augustus 1589 kon hij Hendrik bezoeken. Hij zei dat hij een een geheim had en fluisterde het in Hendriks oor. Hij fluisterde alleen niks, maar stak een broodmes in 's konings buik. Hendrik riep: Ah, die vervloekte monnik, hij heeft mij gedood! Clément werd meteen doodgestoken door de wachters van Hendrik. Hendrik was dood en werd opgevolgd door Hendrik van Navarra, die zich Hendrik IV noemde. Men is het er nooit eens over geworden of Hendrik III een goede koning was of niet.
Familie
Hendrik was getrouwd met Louise van Lotharingen. Kinderen hebben ze niet gekregen.
Galerij
Louise van Lotharingen.
Een munt van Hendrik.
|
Hugo Capet (987-996) · Robert II (996-1031) · Hugo II (1017-1025, medekoning) · Hendrik I (1031-1060) · Filips I (1060-1108) · Lodewijk VI (1108-1137) · Lodewijk VII (1137-1180) · Filips II (1180-1223) · Lodewijk VIII (1223-1226) · Lodewijk IX (1226-1270) · Filips III (1270-1285) · Filips IV (1285-1314) · Lodewijk X (1314-1316) · Jan I (1316) · Filips V (1316-1322) · Karel IV (1322-1328) · Filips VI (1328-1350) · Jan II (1350-1364) · Karel V (1364-1380) · Karel VI (1380-1422) · Karel VII (1422-1461) · Lodewijk XI (1461-1483) · Karel VIII (1483-1498) · Lodewijk XII (1498-1515) Frans I (1515-1547) · Hendrik II (1547-1559) · Frans II (1559-1560) · Karel IX (1560-1574) · Hendrik III (1574-1589) · Hendrik IV (1589-1610) · Lodewijk XIII (1610-1643) · Lodewijk XIV (1643-1715) · Lodewijk XV (1715-1774) · Lodewijk XVI (1774-1792) · Lodewijk XVII (1792-1795; claim, nooit gekroond) Eerste Franse Republiek (1792-1804) Napoleon I (1804-1814/1815) · Napoleon II (1815) · Lodewijk XVIII (1814-1824) · Karel X (1824-1830) · Lodewijk XIX (1830) · Hendrik V (1830) · Lodewijk Filips I (1830-1848) Tweede Franse Republiek (1848-1851): Liberté, Égalité, Fraternité Napoleon III (1851-1870) Derde Franse Republiek (1870-1940) | |