Heist
Heist is een badplaats aan de Belgische Kust en een deelgemeente van Knokke-Heist. Heist telt bijna 13.000 inwoners.
Naast de oude kern van Heist liggen in de deelgemeente ook Duinbergen en een deel van Albertstrand. Deze maken echter alle deel uit van één stedelijke kern, die ook samengegroeid is met die van Knokke.
Heist is gegroeid uit twee woonkernen gelegen op twee leenhoven van de parochie Lissewege. Leengoed Hof van Koedekerke en leengoed Hof ter Heys. Een leenhof is een instituut waar de registratie van contracten tussen leenman en leenheer werd bijgehouden.
Geschiedenis
- In de 9de en 10de eeuw werden vele verschillende dijken aangelegd die verbonden werden en zo ontstond een ringdijk. De terpen (wat een oude benaming voor dorpen is) binnen deze dijk, was een toevlucht voor schaapherders en hun kuddes, konden toen permanent worden bewoond. De terp Rugge werd de woonplaats voor herders, boeren en vissers. De terp lag in de noordoosthoek van Lissewege, waardoor de naam Oosthoek ontstond, in de 13e eeuw werd dit Koudekerke.
- In de 13de eeuw op het leengoed Hof van Koudekerke groeide een eerste dorp, later ontstond er nabij het leengoed Hof ter Heys over de dijk en nabij de zee een tweede dorp dat eerst Noorddorp noemde maar later Heys werd genoemd. Vissers uit Koudekerke vestigden zich op deze plaats, waar grondgebied van de leenhove Hof van Heist was gelegen
- De term Noorddorp kwam er omdat er inpolderingen (droogleggen van polders door middel van molens) uitgevoerd werden ten noorden van Koudekerke. Vissers uit Koudekerke vestigden zich op deze plaats, waar grondgebied van de leenhove Hof van Heist was gelegen.
- Niet veel later werd de term koudekerke afgeschaft en werd het oudste eerste dorp als onderdeel van Heys beschouwd.
- Vanaf de 14de eeuw groeide Heist uit tot een belangrijke vissersplaats.
- Begin 15de eeuw werd Heist geplunderd door Engelse troepen in het kader van de Honderdjarige Oorlog.
- In de eerste helft van de 16de eeuw kwam de visserij opnieuw tot bloei. In 1541 werd een binnenhaven aangelegd: Het Sas van Heist. Halfweg de 16de eeuw begonnen dan weer de Godsdienstoorlogen.
- Tijdens de Tachtigjarige Oorlog raakte het dorp in verval en weken vele vissers uit naar Zeeland.
- Rond het einde van de 16de eeuw werd de naam Heyst in plaats van Heys gebruikt.
- halfweg de 17de eeuw werd de Isabellavaart gegraven. Echter verliep het herstel van de visserij langzaam, pas vanaf halfweg de 18de eeuw vestigden zich nieuwe vissers in Heist.
- Vanaf de 19de eeuw begon het toerisme vorm te krijgen. Omstreeks 1870 werd de Zeedijk aangelegd, de huidige boulevard.
- Eind 19e eeuw was sprake van de Compagnie Immobilière de Heyst welke gronden aankocht in de duinen om te verkavelen. Ondertussen was de visserij weer belangrijk geworden, maar deze activiteiten vonden nu meer oostwaarts plaats.
- In 1877 veranderde de officiële naam naar Heyst-aan-zee, wat later Heist-aan-Zee werd.
- Begin 20e eeuw werd een vismijn gebouwd. Echter groeide Heist steeds meer van vissersdorp tot badplaats. Want het toerisme kwam reeds eind 19de eeuw op gang. Na met Oostende en Blankenberge was Heist in de Belle époque de 3de grootste badplaats aan de Belgische kust. Het elitaire publiek verbleef in stijlvolle villa's en hotels.
- In 1907 vonden belangrijke werkzaamheden plaats aan de Haven van Zeebrugge, en hierdoor verplaatste ook de visserij zich naar deze haven. Heist ontwikkelde zich verder als badplaats.
- Na de Tweede Wereldoorlog werden grote infrastructuurwerken verricht. Zo werd bijvoorbeeld de spoorlijn naar het zuiden verlegd; zie ook: station Heist.
- In 1951 werd het nieuwe station van Heist in gebruik genomen, samen met de komst van het massatoerisme. Dit alles heeft het uitzicht van de badplaats grondig veranderd. Zo rest op de Zeedijk bijvoorbeeld praktisch geen enkel gebouw meer uit de begindagen van de badplaats. Een van de laatste overblijvende gebouwen, het Hotel Bristol uit 1927, werd in 2006 gesloopt.
- In 1971 werd de voorheen zelfstandige gemeente opgenomen in de nieuwe fusiegemeente Knokke-Heist.
.png)
Natuur en landschap
Heist ligt aan de Noordzee en grenst in het westen aan het haven- en industriegebied van Zeebrugge. De kust is dicht bebouwd met uitzondering van het Directeur-Generaal Willemspark, een duinrestant, dat tussen Heist en het aangrenzende Duinbergen ligt. Aan de zeekust ligt in het westen het natuurgebied Baai van Heist, en ten zuiden daarvan zijn er de natuurgebieden Sashul en Vuurtorenweiden. Ten zuiden van Heist bevindt zich het West-Vlaams polderland met de Kleiputten van Heist, een overblijfsel van de baksteenindustrie en nu een natuurgebied. Hier loopt ook de Isabellavaart.
Trivia
- Bart Peeters heeft een nummer geschreven over deze kustplaats logischerwijs getiteld "Heist aan Zee", te vinden op zijn album 'Het Plaatje Van Bart Peeters' (2002).
- Heist en Duinbergen vormen ook het decor van de Belgische tv-zender VTM voor de serie Wittekerke
- Jozef Vantorre schreef een boek over zijn familieverleden in Heist, genaamd De Kavijaks. Dit boek werd verfilmd door Stijn Coninx