Dissel
.png)
Een dissel of dwarsbijl is een stuk (hand)gereedschap om hout mee te bewerken. Het is een oud en veelzijdig snijgereedschap dat lijkt op een bijl, maar bij de dissel staat de snijkant loodrecht op het handvat in plaats van parallel. Dissels worden al gebruikt sinds het stenen tijdperk. Ze worden gebruikt voor het gladmaken of snijden van hout in handhoutbewerking, en ook als schoffel voor land- en tuinbouw. Twee basisvormen van een dissel zijn de handbijl (korte schoffel) - een gereedschap met een korte steel dat met één hand wordt gezwaaid - en de voetbijl (die meer op een schoffel lijkt) - een gereedschap met een lange steel dat met beide handen krachtig kan zwaaien, waarbij de snijkant meestal opvallend op voet- of scheenbeenniveau. Een soortgelijk gereedschap wordt een houweel genoemd, die verschilt doordat hij twee bladen heeft, een loodrecht op het handvat en een evenwijdig. met dit stuk gereedschap werden de eerste boomstamkano's gemaakt. Met een dissel kun je namelijk ook boomstammen uithollen. Die oude dissels waren van steen en hout.
Later waren dissels een belangrijk stuk gereedschap in de molen- en botenbouw. Boomstammen werden er vierkantig mee gemaakt tot balken. Ook de tonnenmaker of kuiper, gebruikten een speciale dissel. Wagenmakers en stoelenmakers hadden weer hun eigen variant.
Moderne dissels zijn gemaakt van staal met houten handgrepen (stelen).
Gallerij
Voetdissel
Handdissel
Restaureren van een standerdmolen met een dissel
Model van een dissel uit de steentijd
Stenen disselkoppen
.jpg)
