Katrol
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
Een katrol, schijf of poelie is een wiel op een as of as dat is ontworpen voor beweging en verandering van richting van een strakke kabel of riem. Ook wordt het gebruikt als overdracht van kracht tussen de as en kabel of riem, te ondersteunen. Een of meerdere katrollen (schijven) kunnen zich in een blok bevinden.
Vaak worden katrollen gebruikt om iets op te hijsen, zoals zeilen op een zeilboot of zeilschip.
Een katrol of schijf kan een groef of groeven hebben rond zijn omtrek om de kabel of riem te geleiden. Dat wat over het katrolsysteem loopt kan een touw, kabel, riem of ketting zijn.
Het vroegste bewijs van katrollen dateert uit het oude Egypte. In Romeins Egypte identificeerde de Held van Alexandrië (ca. 10-70 CE) de katrol als een van de zes eenvoudige machines die werden gebruikt om gewichten op te tillen. Katrollen worden samengesteld als een blok om een takel te vormen om mechanisch voordeel te bieden bij het uitoefenen van grote krachten.
Galerij
Platte riem of band op een riemschijf
V-snaar over poelies in een auto (voor aabdrijving van dynamo en waterpomp)
Kegelpoelie, voor meerdere snelheden
