Huis Wittelsbach: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (→‎Belangrijke leden: replaced: |thumb| → |miniatuur|)
 
(16 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{Infobox adellijk huis
−
{{werk}}
  
  +
| naam = Huis Wittelsbach
  +
| wapenschild = Armoiries_du_royaume_de_Bavi%C3%A8re_(1835).svg
  +
| ander formaat = 200
  +
| onderschrift = Het wapen van het Huis Wittelsbach vanaf 1835
  +
| wapenspreuk = geen
  +
| stamvader = Otto I von Scheyern, rond 1020
  +
| laatste heerser =
  +
| hoofd = Franz von Bayern (sinds 1996, geboren 1933)
  +
| uitgestorven =
  +
| afzetting =
  +
| hoofdtak =
  +
| zijtak =
  +
| titels = Graaf, Hertog, keurvorst, Koning van Beieren
  +
}}
 
Het '''Huis Wittelsbach''' is een zeer oud en belangrijk [[Duitsland|Duits]] vorstenhuis. Het "leverde" eeuwenlang [[Beieren|Beierse]] graven, koningen en hertogen.
 
Het '''Huis Wittelsbach''' is een zeer oud en belangrijk [[Duitsland|Duits]] vorstenhuis. Het "leverde" eeuwenlang [[Beieren|Beierse]] graven, koningen en hertogen.
   
  +
Het Wittelsbach-huis is een van de oudste Duitse adellijke families, genoemd naar zijn voorouderlijke zetel in de 12e eeuw, kasteel Wittelsbach bij [[Aichach]] in het westen van Beieren. Hieruit werden eeuwenlang de ''Palatijn'', de latere hertogen, keurvorsten en koningen van Beieren (1180-1918) voortgebracht, evenals de ''paltsgraaf'' van de Rijn (1214-1803 en 1816-1918), als heerser van de Palts keurvorsten van het [[Heilige Roomse Rijk]] waren.
−
De naam komt van de burcht Wittelsbach bij [[Aichach]] in het westen van Beieren.
  
   
  +
Twee Wittelsbachers werden gekozen tot Romeins-Duitse keizer (1328 en 1742) en één Romeins-Duitse koning (1400). Andere gebieden van het Heilige Roomse Rijk, die tijdelijk werden geregeerd door leden van het huis, waren het ''electoraat'' van Keulen (1583-1761), het hertogdom Jülich-Berg (1614-1794 / 1806), het bisdom Luik, het markgraafschap van Brandenburg (1323-1373), de graafschappen Tirol (1342-1363/1369) evenals Holland , Henegouwen en Zeeland (1345-1432) en het hertogdom Bremen-Verden (1654-1719). Tweemaal, in 1619 en 1742, waren WittelsbachersTegenkoningen in Bohemen .
⚫
In 1180 krijgt graaf Otto VI van Wittelsbach het Beierse hertogdom van [[keizer Frederik I Barbarossa]] in leen voor zijn goede diensten tijdens expedities naar [[Rome]]. Graaf Otto VI noemt zich sinds toen [[Otto I van Beieren|hertog Otto I van Wittelsbach]]. Zijn zoon Lodewijk de Kelheimer trouwt met de weduwe van de graaf van [[Bogen (stad)|Bogen]]. Vandaar komt het kenmerkende blauw-wit geruite wapen aan Beieren.
 
   
  +
Als een van de belangrijkste dynastieën in Europa leverden ze tijdelijk de koningen van Hongarije (1305), Zweden (1441-1448 en 1654-1720), Denemarken en Noorwegen (1440) en Griekenland (1832-1862). De Wittelsbacherin Sophie von der Pfalz, een lid van het [[huis Stuart]] aan de kant van haar moeder, werd erfgenaam van de Engelse troon door de ''Act of Settlement van 1701'' en de Britse troon vanaf 1707.
⚫
In 1475 trouwt George de Rijke met de Poolse koningsdochter, Hedwig. Sinds 1903 spelen ze dit prachtvolle huwelijk om de vier jaar na. Dit vond ook plaats in 2005 en 2009.
  
   
  +
Het huis Wittelsbach kent tal van zijlijnen.
⚫
In de familie kwam ook veel [[waanzin]] voor, met als bekendste voorbeeld [[Lodewijk II van Beieren|koning Ludwig]].
 
  +
  +
== Hoe het begon ==
  ⚫
In 1180 kreeg graaf Otto VI van Wittelsbach het Beierse hertogdom van [[Frederik I van het Heilige Roomse Rijk]] in leen voor zijn goede diensten tijdens expedities naar [[Rome]]. Graaf Otto VI noemde zich sinds toen Otto I van Beieren, hertog Otto I van Wittelsbach. Zijn zoon Lodewijk de Kelheimer trouwde met de weduwe van de graaf van [[Bogen]]. Vandaar komt het herkenbare blauw-wit geruite wapen aan Beieren (dit blauw-wit patroon zie je nog veel terug in Beieren, bijvoorbeeld in het logo van [[BMW]]).
  +
  ⚫
In 1475 trouwde George de Rijke met de Poolse koningsdochter, Hedwig. Sinds 1903 spelen ze dit prachtvolle huwelijk om de vier jaar na. Dit vond ook plaats in 2005 en 2009.
  +
  ⚫
In de familie kwam ook veel [[waanzin]] voor, met als bekendste voorbeeld [[Lodewijk II van Beieren|koning Lodewijk II]].
  +
  +
== Belangrijke leden ==
  +
[[Bestand:Winterhalter Elisabeth 2.jpg|right|250px|miniatuur|Sissi, de latere keizerin van [[Oostenrijk-Hongarije]], kwam uit het Huis Wittelsbach.]]
  +
* [[Keizer Lodewijk de Beier|Keizer Lodewijk XIV de Beier]], trouwde met [[Margaretha II van Henegouwen]]
  +
* [[Frederik V van de Palts]], de "winterkoning" van de Palts
  +
* [[Karel VII van het Heilige Roomse Rijk|Keizer Karel VII]]
  +
* [[Lodewijk II van Beieren]], de "sprookjeskoning"
  +
* [[Sophie van Beieren|Aartshertogin Sophie]], keizerin-moeder
  +
* [[Elisabeth van Oostenrijk|Elisabeth in Beieren]], 'Sissi'
  +
* [[Elisabeth in Beieren (1876-1965)|Elisabeth]], vrouw van [[Albert I van België]] en dus koningin van België
  +
Er waren ook enkele graven van Holland, Zeeland en Henegouwen:
  +
* [[Willem V van Holland|Willem V]]
  +
* [[Albrecht van Beieren (1336-1404)|Albrecht van Beieren]]
  +
* [[Willem VI van Holland|Willem VI]]
  +
* [[Jacoba van Beieren]]
  +
En ook koningen van Zweden:
  +
* [[Karel X Gustaaf van Zweden]]
  +
* [[Karel XI van Zweden]]
  +
* [[Karel XII van Zweden]]
  +
* [[Ulrike Eleonora van Zweden]]
   
 
== Bron ==
  
== Bron ==
−
* [http://nl.wikipedia.org/wiki/Huis_Wittelsbach Het artikel op de Nederlandstalige Wikipedia]
 +
* [http://nl.wikipedia.org/wiki/Huis_Wittelsbach Het artikel op de Nederlandstalige Wikipedia] en dat van Wikipedia Duitsland.
  +
  +
[[Categorie:Adellijk huis|W]]

Huidige versie van 10 okt 2021 om 07:46

Huis Wittelsbach
Armoiries du royaume de Bavière (1835).svg
Het wapen van het Huis Wittelsbach vanaf 1835
Wapenspreuk geen
Stamvader Otto I von Scheyern, rond 1020
Laatste heerser
Familiehoofd Franz von Bayern (sinds 1996, geboren 1933)
Uitgestorven
Afgezet in/op
Hoofdtak
Zijtak(ken)
Titel(s)
Graaf, Hertog, keurvorst, Koning van Beieren
Portaal Portal.svg Monarchie

Het Huis Wittelsbach is een zeer oud en belangrijk Duits vorstenhuis. Het "leverde" eeuwenlang Beierse graven, koningen en hertogen.

Het Wittelsbach-huis is een van de oudste Duitse adellijke families, genoemd naar zijn voorouderlijke zetel in de 12e eeuw, kasteel Wittelsbach bij Aichach in het westen van Beieren. Hieruit werden eeuwenlang de Palatijn, de latere hertogen, keurvorsten en koningen van Beieren (1180-1918) voortgebracht, evenals de paltsgraaf van de Rijn (1214-1803 en 1816-1918), als heerser van de Palts keurvorsten van het Heilige Roomse Rijk waren.

Twee Wittelsbachers werden gekozen tot Romeins-Duitse keizer (1328 en 1742) en één Romeins-Duitse koning (1400). Andere gebieden van het Heilige Roomse Rijk, die tijdelijk werden geregeerd door leden van het huis, waren het electoraat van Keulen (1583-1761), het hertogdom Jülich-Berg (1614-1794 / 1806), het bisdom Luik, het markgraafschap van Brandenburg (1323-1373), de graafschappen Tirol (1342-1363/1369) evenals Holland , Henegouwen en Zeeland (1345-1432) en het hertogdom Bremen-Verden (1654-1719). Tweemaal, in 1619 en 1742, waren WittelsbachersTegenkoningen in Bohemen .

Als een van de belangrijkste dynastieën in Europa leverden ze tijdelijk de koningen van Hongarije (1305), Zweden (1441-1448 en 1654-1720), Denemarken en Noorwegen (1440) en Griekenland (1832-1862). De Wittelsbacherin Sophie von der Pfalz, een lid van het huis Stuart aan de kant van haar moeder, werd erfgenaam van de Engelse troon door de Act of Settlement van 1701 en de Britse troon vanaf 1707.

Het huis Wittelsbach kent tal van zijlijnen.

Hoe het begon

In 1180 kreeg graaf Otto VI van Wittelsbach het Beierse hertogdom van Frederik I van het Heilige Roomse Rijk in leen voor zijn goede diensten tijdens expedities naar Rome. Graaf Otto VI noemde zich sinds toen Otto I van Beieren, hertog Otto I van Wittelsbach. Zijn zoon Lodewijk de Kelheimer trouwde met de weduwe van de graaf van Bogen. Vandaar komt het herkenbare blauw-wit geruite wapen aan Beieren (dit blauw-wit patroon zie je nog veel terug in Beieren, bijvoorbeeld in het logo van BMW).

In 1475 trouwde George de Rijke met de Poolse koningsdochter, Hedwig. Sinds 1903 spelen ze dit prachtvolle huwelijk om de vier jaar na. Dit vond ook plaats in 2005 en 2009.

In de familie kwam ook veel waanzin voor, met als bekendste voorbeeld koning Lodewijk II.

Belangrijke leden

Sissi, de latere keizerin van Oostenrijk-Hongarije, kwam uit het Huis Wittelsbach.

Er waren ook enkele graven van Holland, Zeeland en Henegouwen:

En ook koningen van Zweden:

Bron

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Huis_Wittelsbach&oldid=688545"