Berlijnse Muur

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Ik (TahR) ga dit uitbreiden tot een tweede poging voor een tweede awardartikel!

Dit artikel is nog niet af.

De Berlijnse Muur was een grote muur die dwars door de stad Berlijn liep. Het scheidde West en Oost-Berlijn uit elkaar en het was vroeger onderdeel van de grens tussen de DDR en West-Duitsland. De muur was 45,3 meter lang en op 9 november 1989 viel de muur uiteindelijk.

Waarom de muur?

Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland in vier zones opgedeeld; het gedeelte bezet door de Fransen, Britten, Sovjet-Russen en de Amerikanen. Ze kregen allemaal een stuk land dat zij mochten besturen.

Na WO2 begon al vrijwel snel de Koude Oorlog tussen het Westen en het Oosten. Berlijn werd daarin een centrale plaats. In 1948 begon de Koude Oorlog serieus te worden met het eerste hoogtepunt; alle weg- en spoorverbindingen tussen de westelijke bezetzones en West-Berlijn werden afgesloten. Op 23 mei 1949 werden de westelijke bezettingszones de Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland) en op 7 oktober 1949 de oostelijke bezettingszones de Duitse Democratische Republiek/DDR (Oost-Duitsland). Eigenlijk was Berlijn toen een onafhankelijke stad; het hoorde bij geen van beide delen van Duitsland en had dus een centrale status. Maar West-Berlijn werd steeds meer een deelstaat van West-Duitsland en Oost-Berlijn werd zelfs tot Hoofdstad van de DDR uitgeroepen!

In de zomer van 1945 maakte men al grenzen tussen de Berlijnse bezettingszones. Dit werd gedaan met slagbomen, maar ook met palen en bomen. Je moest toestemming hebben als je de grens over wou, alleen boeren en pendelaars mochten zonder toestemming de grens over. Toen de Sovjet-Unie ook een politie instelde voor de grens in 1946, werd in 1952 een echte grens opgesteld, vluchtten veel mensen van de DDR naar de Bondsrepubliek.

Het begin van de Duits-Duitse grens

Om het vluchten te voorkomen sloot de DDR in 1952 een grens af, genoemd de Duits-Duitse grens; een 1378 kilometer lange grens tussen Oost- en West-Duitsland. De Berlijnse Muur was daar een onderdeel van. Die grens werd afgesloten met hekken, bewakingsposten en alarmen. Langs die grens was een vijf kilometer brede verboden zone; een zwaarbewaakte strook die enkel mensen met toestemming mochten betreden. Meestal kregen lokale bewoners toestemming ervoor.

Maar deze grens werd niet zo goed bewaakt; door dit "lek" bij de grens ontsnapten namelijk tussen 1949 en 1961 2,6 miljoen mensen. Twee weken voor de start van de bouw van de Berlijnse muur ontsnapten nog bijna 47.500 mensen. Ook veel Polen en Tsjechen gingen naar het Westen via Berlijn.

Nog voor de bouw van de muur controleerde de politie van de DDR (Volkspolizei) op vluchtelingen en smokkelaars. Want veel West-Berlijners konden in Oost-Berlijn goed handelen, omdat (enkel in Oost-Berlijn) de Duitse Mark daar ingevoerd was, die gunstig was met de koersen.

Het begin van de Berlijnse Muur

In 1961 besloten een Duitse politicus en een Sovjetleider dat het eens afgelopen moest zijn met de leegloop van de DDR. Daarom werd in de nacht van 12 op 13 augustus in dat jaar begonnen met het bouwen van de Berlijnse Muur. In een paar weken kwam er een betonnen hindernis rond West-Berlijn, die zwaarbewaakt werd door de Oost-Duitsers. Ze maakten van iedereen die langsliep foto's, soms zelfs van de bewakers! De Muur had ook prikkeldraad en de bewakers werd opgedragen om op alles te schieten dat wou vluchten.

Vluchten

In de eerste jaren van de Muur was hij nog lang niet perfect. Er zaten gaten en zwakke plekken in, die door de Oost-Berlijners werden gevonden. Hierdoor konden ze toch vluchten naar de Bondsrepubliek. Ook een makkelijke manier om te vluchten was via de ramen van huizen die op de grens stonden; je moest wel toestemming van de bewoners hebben, maar die gaven ook wel toestemming.

Maar natuurlijk zagen de soldaten ook wel wat er gebeurde. De Muur werd nog meer bewaakt. Steviger beton en automatische wapeninstallaties, die afgingen als er maar iemand bewoog. Mensen bedachten van alles om te vluchten. Zo reed iemand met een shovel door de Muur heen en werden er tunnels onder de Muur doorgegraven. Toen de mensen wisten dat ze zich niet meer uit de DDR konden krijgen, werden de meesten nogal bang en konden die niet tegen het "opgesloten gevoel" (je mocht niet vrijuit spreken, je mocht niet overal naar toe etc.). Die kregen de "Muurziekte".

200 mensen overleefden hun vluchtpoging niet. Een geslaagde vluchtpoging was dus zeldzaam, maar er waren wel een paar. En eentje was van een Duitser met kinderen, die Nederlandse paspoorten mocht lenen van twee vriendinnen, waar ook kinderen in stonden. De Duitser, John van Gils, vluchtte dan via verschillende landen. Bron & meer info