Gouvernante
Een gouvernante is een lerares die privéles geeft aan kinderen uit (meestal) rijke gezinnen. De gouvernante woonde vaak bij dit gezin in huis. In zulke huizen was er een aparte kamer (vaak de bibliotheek) waar de kinderen onderwezen werden. De kinderen kregen dus thuisonderwijs en ging vaak niet naar school.
Veel adellijke en andere rijke gezinnen hadden in het verleden gouvernantes. Voornamelijk in landelijke regio's was dit het geval, aangezien er geen scholen in de buurt waren. Tot aan de Eerste Wereldoorlog waren gouvernantes een stuk gebruikelijker dan tegenwoordig. Toch komen ze tegenwoordig nog veel voor in zeer rijke families en koninklijke families. Ook in de afgelegen regio's in Australië zijn er nog veel gouvernantes.
Rol
De gouvernante verving vaak de juf of meester op de basisschool. Gouvernantes leerden kinderen dan vooral schrijven, lezen en rekenen. Dit zijn namelijk de belangrijkste zaken die je op de basisschool leert. Daarnaast kwam er een beetje wereldoriëntatie (zoals geschiedenis, aardrijkskunde, wetenschap en religie) aan de pas. Oudere kinderen leerden meestal ook een vreemde taal, zoals het Frans. Daarnaast werd er nog nadruk gelegd op kunstzinnige vorming, zoals het bespelen van een muziekinstrument of schilderen.
De gouvernante was meestal niet verantwoordelijk voor verdere verzorging van de kinderen, zoals aankleden, eten geven en wassen. Dit werd gedaan door een nanny (kinderjuffrouw). In sommige gevallen vervulde de gouvernante ook taken die anders door een nanny gedaan werden.
Vrouw of man
Gouvernante was oorspronkelijk een typisch vrouwenberoep. Voornamelijk geleerde vrouwen uit de middenklasse en bovenklasse vervulde dit beroep. Zij hadden vaak weinig andere keuzes.
Toch kan de rol van gouvernante ook door een man ingevuld worden. Deze wordt dan gouverneur genoemd. Toch is de naam "gouverneur" wat verwarrend, aangezien het een dubbele betekenis heeft. Een gouverneur kan namelijk ook een politiek leider zijn.
Bekende gouvernante
Mary Poppins is een bekende gouvernante bij de familie Banks in de gelijknamige Disneyfilm.