Slapen
Als je moe bent zul je moeten slapen om weer uitgerust te worden. Terwijl je slaapt komt je lichaam tot rust, soms ga je dan ook dromen. Slapen is gezond. Wanneer je wakker wordt (meestal in de ochtend) voel je je weer verkwikt en klaar voor een nieuwe dag! Er zijn verschillende soorten slapen.
Ieder mens moet zo`n 7 tot 8 uur per dag slapen. Kinderen moeten meer slapen dan volwassenen. Een baby slaapt ongeveer 16 uur per dag terwijl kinderen van 10 tot 12 ongeveer 10 uur slapen.
Als je slaapt lijkt het of je uit staat maar dat is niet helemaal waar. Je hersenen zijn actief en er gebeurt van alles in je lichaam. Ook verwerken je hersenen alles wat van binnen gebeurt, ook de gebeurtenissen van de afgelopen dag worden verwerkt. Je krijgt als het ware weer ruimte in je hoofd en hierdoor kunnen we overdag weer goed nadenken.
Soms heb je als je slecht slaapt dat je overdag juist prikkelbaar of chagrijnig bent, maar dat is niet altijd zo.
Gemiddeld zijn we zo'n 1/3 van ons leven aan het slapen. Maar waarom we moeten slapen daar heeft niemand eigenlijk antwoord op. Wel weten we wel dat we slapen om uit te rusten en op een gegeven moment vallen we vanzelf wel in slaap. Sommige hersendeskundigen zeggen ook dat er een stofje in je lichaam is dat slaap aanmaakt. Dat stofje 'zegt' dan tegen je hersenen dat je moe bent. Dit wordt nog steeds onderzocht. Slaaponderzoekers zijn er nog druk mee bezig waarom we slapen. Wat onderzoekers wel weten is dat slapen echt moet, net als eten.
Fasen
Er zijn 5 fases (periodes) van slapen:
- In deze fase val je langzaam in slaap. Je hebt moeite om je ogen open te houden en dan val je in slaap. Dit duurt 1 tot 3 minuten.
- Nu slaap je echt, maar als je wakker wordt dan heb je nog niet het gevoel dat je echt diep geslapen hebt. Je wordt nu niet meer van geluiden wakker. Deze fase duurt ongeveer 42 tot 54 minuten.
- Dit is een slaap waar je helemaal ontspannen bent. Je spieren zijn ontspannen (slap). Dit duurt ook zo`n 3 tot 8 minuten
- Dit is zowat de diepste slaap. Je hartritme is op het laagst en je ademhaling ook. Als je nu wakker gemaakt wordt dan heb je even tijd nodig om na te denken waar je bent.
- Er zijn in deze slaap snelle oogbewegingen. Daarom heet deze slaap de REM-slaap. REM is een afkorting van Rapid Eye Movement (snelle oogbewegingen). Dit is ook de slaap waarin je droomt. De remslaap duurt 18 tot 24 minuten.
Fase 1 en 2 noemen mensen ook wel de lichte slaap en fase 3 en 4 noemen mensen ook wel de diepe slaap. Na fase 5, de remslaap, wordt je even wakker. Daar merk je niks van. Dan begint de lichte slaap en dan de diepe slaap enzovoort.
Veel mensen die niet in slaap kunnen komen, hebben verschillende problemen met slapen, zoals:
- Moeite met in slaap komen.
- Het lukt niet om de hele nacht door te slapen (dus 's nachts wakker worden).
- `s Morgens denken lekker te hebben geslapen maar toch niet lekker wakker worden.
- Midden in de nacht wakker worden en dan niet meer in slaap kunnen komen.
Sommige mensen denken dat als je slecht slaapt, dat je de volgende ochtend chagrijnig en/of prikkelbaar zult zijn, maar dat hoeft niet.
Je kunt oefeningen vinden op internet hoe je rustig in slaap kan komen.
Dromen
Dromen zijn vaak verwarrend en onlogisch. Je kan opeens vliegen. Andere dromen zijn net echt. Mensen denken soms dat dromen voorspellen wat er gaat gebeuren. In een droom ben je een prima ballerina en iedereen applaudisseert. Later vergeet je die droom. Als een meisje later echt een ballerina in het ballet wordt zegt ze: 'Ik heb het altijd al geweten'. Was het dan een voorspellende droom? Maar eigenlijk maakt het niet uit wat je droomt. In dromen herinner en verwerk je. Je droomt jezelf gezond.
Medicijn
Spieren
Slapen is een medicijn voor de spieren. Het lichaam maakt extra eiwit aan dat de spiercellen repareert. In de slaap maak je ook antistoffen aan en dat is goed voor het immuunsysteem. Dan word je minder snel ziek. En het belangrijkste voor kinderen is: je groeit het meeste in je slaap! Klieren brengen groeihormonen in het bloed.
Slaapmiddelen
Er bestaan ook bepaalde medicijnen waardoor je beter kan slapen. Over het algemeen worden deze slaapmiddelen genoemd.
Wat kan je beter niet doen voor het slapen gaan:
Je kan beter geen thee drinken voor het slapen gaan, want daar zit theïne in. Dat heeft hetzelfde effect als cafeïne bij koffie en cola. Theïne en cafeïne zorgen er voor dat je wakker blijft.
Gebruik liever geen tablet of telefoon of andere beeldschermen voor het slapen gaan, want het blauwe licht zorgt ervoor dat hersenen denken dat het nog dag is en maken dan geen slaap aan.
Drink ook een geen alcohol. Dat vermindert de kwaliteit van slapen.
Wat kan je wel doen voor slapen gaan:
Neem een warm bad of douche voor het slapen gaan.
Neem een glas warme melk.
Lees een boek (geen digitaal boek in verband met dat licht wat het afgeeft). Daardoor gaan je gedachten naar het verhaal en val je makkelijker in slaap.
Wat kun je doen als je 's nachts, of veel te vroeg, wakker wordt, of maar ligt te woelen, niet meer kunt slapen?
Sta even op, ga bijvoorbeeld naar het toilet en als er steeds gedachten door je hoofd spoken, schrijf ze dan op. Dat geeft rust. Met andere woorden: maak je hoofd 'leeg'. Lees eventueel ook nog een stukje in je boek (niet digitaal dus!). Daarna zal het je vaak lukken nog een tijdje te slapen!
Slaapmedicatie
Als alle tips niet werken moet je naar de huisarts of psycholoog gaan om te kijken wat er aan de hand is. Als hij of zij echt geen oplossing kan vinden, dan kan de arts of psycholoog tijdelijk slaapmedicatie geven. Maar ook weer niet langdurig, want die medicijnen hebben meer vervelende bijwerkingen zoals spierverslappingen en overdag moe zijn. Dan geeft dat meer nadelen dan voordelen. Een arts geeft deze medicijnen alleen als het echt niet anders kan. Bovendien werkt een slaapmedicatie maar 3 weken. Na deze 3 weken denk je hooguit dat ze werken en dat wordt ook wel placebo-effect genoemd.