Stemgeheim

Stemgeheim betekent dat je anoniem kan stemmen tijdens verkiezingen of een bijeenkomst. De meeste landen hebben een stemgeheim voor hun verkiezingen. Kiezers kunnen hierdoor anoniem hun stem uitbrengen, waardoor niemand met zekerheid kan zeggen wat ze gestemd hebben. Op het stembiljet staat hierdoor nooit een naam. Nadat het stembiljet in de stembus gegooid is, kan niemand achterhalen wat je hebt gestemd.

Het stemgeheim zorgt voor een gevoel van privacy, maar ook voor een gevoel van veiligheid.

Waarom bestaat het stemgeheim?

Er zijn twee redenen waarom het stemgeheim bestaat:

• Privacy: Sommige mensen willen niet dat anderen weten wat ze gestemd hebben. Het stemgeheim beschermt hun privacy. Zonder stemgeheim zou dit wel te achterhalen zijn, wat deze mensen niet prettig vinden.
• Veiligheid: Het stemgeheim voorkomt dat een bepaalde groep vervolgd of benadeeld wordt door hun stem. Zonder stemgeheim zou te achterhalen zijn wat iemand heeft gestemd. Hierdoor zou een overheid in theorie een groep mensen kunnen vervolgen, die bijvoorbeeld op de oppositiekandidaat heeft gestemd.

Daarnaast voorkomt het stemgeheim dat kandidaten geld kunnen geven aan kiezers en daardoor stemmen kopen. Door het stemgeheim kunnen zij namelijk niet controleren of de kiezers echt op hen hebben gestemd.

In Nederland en België

Vrijwel alle democratieën hebben een stemgeheim, waaronder Nederland en België. In veel dictaturen is er weer geen stemgeheim, zoals in Noord-Korea.

In veel democratieën ontstond een conflict vanwege de stemfie. Een stemfie is een foto van jezelf met je ingevulde stembiljet in het stemhokje. In zowel Nederland als België ontstond de vraag of dit tegen het stemgeheim ingaat. Een foto zorgt er immers voor dat je kunt controleren wat iemand gestemd heeft. In België besloot men de stemfie te verbieden. Wie daar een stemfie maakt kan een hoge boete krijgen. In Nederland is de stemfie we toegestaan, zolang de kiezer er enkel met zijn eigen stembiljet op staat. Het fotograferen van anderen (ook op de achtergrond) is verboden. In Nederland is het wel toegestaan, aangezien de stemfie een eigen keuze is en geen verplichting.

In veel landen is fotograferen en filmen overigens helemaal verboden in het stembureau, zoals in Duitsland.