Ilias

Het Ilias (Oudgrieks: Ἰλιάς) is een boek van de Griekse schrijver Homerus, dat gaat over de reis van veel grote Griekse leiders, onder anderen Odysseus en Achilles naar de stad Troje om deel te nemen aan de Trojaanse Oorlog. Dit doen ze omdat een Trojaanse prins, Paris, de vrouw van een machtige koning, Menelaos, heeft ontvoerd.

Een buste van de Oudgriekse schrijver Homeros

Het werd geschreven rond 800 v.C. in Griekenland. Het andere werk van dezelfde schrijver is Odyssee, dit is een vervolg op de Ilias. In dit verhaal volgen ze het personage Odysseus die een tien jaar durige reis maakt na de oorlog naar zijn thuis, Ithaka.

Personages

Aan de Griekse zijde:

• Peleus: Hij is de vader van Achilles en is getrouwd met Thetis. Hij was ook een sterveling.
• Thetis: Zij is de moeder van Achilles en ze is getrouwd met Peleus. Ze is een zeenimf en de dochter van de zeegod Nereus.
• Achilles: Hij is de zoon van Peleus en Thetis en dus een halfgoddelijk. Hij is een van de grootste Griekse helden allertijden. Hij was onkwetsbaar omdat z’n moeder hem in de Styx had ondergedompeld. Alleen zijn hiel was niet onkwetsbaar omdat zijn moeder hem daar vasthield. Hij werd op jonge leeftijd gedood door Paris. Van hier ook komt de uitdrukking: de Achillespees van iemand.
• Agamemnon: Hij was getrouwd met Klytaemnestra. Hij was de broer van Menelaüs en behoorde tot het vervloekte Tantalos-geslacht. Bij thuiskomst werd hij vermoord door zijn vrouw en haar minnaar, zijn neef.
• Menelaüs: Hij was de broer van Agamemnon en de man van Helena. Hij was samen met zijn broer de twee legeraanvoerders van heel het Griekse leger

Aan de Trojaanse zijde:

Paris: Paris is een Trojaanse prins. Hij koos voor Aphrodite en daardoor ook haar cadeau Helena. Hij ontvoerde Helena.

Hektor: Hektor is de broer van Paris en de kroonprins van Troje. Hij werd gedood door Achilles.

Verhaal

Let op! Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

Het huwelijk van Peleus en Thetis met de gouden twistappel geschilderd door Jacob Jordaens.

Het verhaal begint op het huwelijk van Peleus en Thetis. Zij zijn ook de ouders van Achilles, die later nog in het verhaal aanbod komt. Thetis is een nimf waardoor de goden ook naar het huwelijk komen. Alle goden mogen komen , behalve Eris, de godin van de twist (de ruzie), want niemand wil dat er ruzie is op zijn of haar huwelijk. Eris die zeer jaloers en boos was, gooide vanuit de hemel een gouden appel naar beneden waarop stond ‘τῇ καλλίστῃ' oftewel 'voor de mooiste vrouw'.

De drie godinnen Aphrodite (van de liefde), Hera (de oppergodin, vrouw van Zeus en godin van de haard), Athena (de godin van de wijsheid en de dochter van Zeus) begonnen meteen te ruziën voor wie de appel bestemd was. Toen zeiden ze dat Zeus (de oppergod) moest zeggen wie de appel kreeg. Alleen kon Zeus niet kiezen tussen zijn dochter, zijn vrouw en werkelijk de mooiste. Omdat Zeus onmogelijk zo een beslissing kon nemen, gaf hij de opdracht aan Paris, een sterfelijke herder die later de prins van Troje bleek te zijn. De drie godinnen probeerden met allerlei beloften Paris voor zich te winnen. Hera beloofde dat hij vele rijkdommen kreeg en de macht over heel Azië. Athena zei dat hij de meest wijsheid kreeg van iedereen en dat hij dus de slimste zou zijn. Maar Aphrodite beloofde hem de mooiste vrouw van de wereld, Helena, de vrouw van Menelaüs. Paris koos meteen voor het voorstel van Aphrodite en gaf de appel aan haar. Met hulp van Aphrodite ging Paris Helena ontvoeren uit Griekenland en bracht haar naar het paleis van zijn vader, Priamus, van Troje.

Alleen Menelaüs had een verbond gesloten met de andere Griekse koningen bij zijn huwelijk met Helena. Dit verbond zei dat als Helena ontvoerd zou worden dat dan alle Griekse koningen zouden samenwerken om haar terug te krijgen. Ze gingen allemaal naar het Griekse eiland Aulis om daar gezamenlijk naar Troje te vertrekken. Vele koningen en helden zoals Odysseus, Achilles, Patroklos, Ajax verzamelden zich daar, ook de ziener Kalchas was mee.

Toen ze op het punt stonden om te vertrekken was er een grote windstilte, waardoor de schepen niet konden vertrekken naar Troje. Toen ze het orakel raadpleegden kregen ze te horen dat Agamemnon Iphigenia moest offeren. Dit omdat Agamemnon de heilige hinde van Artemis had gedood. Eerst wou Agamemnon dit niet toen, maar na het vele gezeur van zijn mede Griekse koningen deed hij het dan toch. Vanaf dat moment heb je twee versies van het verhaal. In het ene verhaal wordt Iphigenia daadwerkelijk geofferd en in het andere wordt ze op het laatste moment toch gered door Artemis die een hinde in de plaats legt en Iphigenia naar een tempel van haar ergens ver weg brengt. De uitkomst is hetzelfde: er is terug wind en ze kunnen dus naar Troje varen om Helena, de vrouw van zijn broer, terug te halen.

De oorlog duurt 10 jaar en in de eerste 9 jaar gebeuren er niet veel speciale dingen, pas vanaf het tiende jaar wordt de oorlog interessant.

Na 9 jaar stonden de Grieken nog even ver als dag 1. Iedereen begon moe te worden en velen waren de oorlog beu. Achilles gaat samen met zijn leger een naburig dorpje gaan plunderen. Daar neemt hij de mooie Briseïs gevangen en neemt haar mee als krijgsbuit naar het Griekse kamp. Eenmaal aangekomen in het kamp neemt Agamemnon Briseïs van hem af omdat hij als aanvoerder van alle Griekse legers mag nemen wat hij wil. Achilles is zo boos door dit voorval dat hij weigert nog mee te vechten aan de Griekse kanten tegen de Trojanen. Door het verlies van Achilles begonnen de Grieken aan de verliezende kant te geraken. Achilles was namelijk een onsterfelijke held die een van de beste krijgers was.

Het Griekse leger smeekt Achilles om terug mee te vechten, maar Achilles bleef koppig en weigerde mee te vechten. Ook zijn vriend Patroklos smeekte hem om terug mee te vechten, maar nog altijd weigerde Achilles.

Achilles vechtend tegen de Trojanen op een potscherf.

Achilles stond wel toe aan Patroklos om zijn leger te leiden in de oorlog. Patroklos trok de wapenuitrusting en de helm van Achilles aan en hij voerde het leger van Achilles aan. Al de soldaten dachten dat het Achilles was die terug meevocht. Toen ze dit zagen kregen ze allemaal spontaan nieuwe moed. Alleen was Patroklos niet onsterfelijk zoals Achilles en Hektor (de oudste zoon van Priamus en de broer van Paris) doodde hem. Wanneer Achilles dit hoorde wou hij wraak nemen. Hij zette zijn boosheid tegenover Agamemnon aan de kant en hij vocht terug mee met de Griekse legers om zijn vriend te wreken.

Achilles vermoorde Hektor met een lans in zijn nek. Als wraak bond hij het lijk van Hektor vast achter zijn strijdwagen en hij reed met het lijk door het zand rond Troje tot het verminkt was. Priamus, de vader van Hektor en de koning van Troje, vond dit een schandelijke daad en ging naar Achilles.

Bij Achilles smeekte hij om het lichaam van zijn zoon terug te geven aan hem. Hiervoor zette Priamus zijn trots opzij en door dit ontroerende gebaar kon Achilles niet anders dan het lichaam terug te geven aan de vader.

Een tijdje later werd ook Achilles gedood door Paris, de broer van de overledene Hektor. Hij werd geraakt met een pijl, die doordrenkt met gif was, in de pees van zijn enkel (een pees is de verbinding tussen spier en bot). Achilles was namelijk als kind door zijn moeder Thetis in de Styx ( een rivier in de onderwereld) ondergedompeld. Zijn moeder hield hem vast bij zijn hielen waardoor dat het enig kwetsbare stuk van Achilles was.

Na 10 jaar wou iedereen naar huis en dus besloten de Grieken dat er een einde aan moest komen. Ze riepen de hulp in van Odysseus, die een zeer listig man was. Odysseus bedacht de list: het paard van Troje. De Grieken bouwden eerst een gigantisch houten paard. In dat paard verstopten ze Odysseus met een twintigtal andere soldaten. Ze zetten het paard voor de stadspoorten van Troje en ze voeren weg naar een nabij gelegen eiland. De Trojanen bemerkten na enig tijd dat de Grieken plotseling weg waren en ze zagen een gigantisch houten paard. Omdat het in die tijd gewoon was om een paard te offeren aan Poseidon (de goed van de zee) voor een gunstig zeereis, geloofden de Troje dat dit het offer was van de vertrokken Grieken. Ze verzamelden zich op het strand en vele wouden het paard binnenhalen.

Plotseling riep een Trojaanse priester Laocoön genaamd, dat het een list was van de Grieken. Hij gooide een speer naar de romp van het paard. Gelukkig doorboorde de speer niemand in het paard. Plotseling verschenen twee gigantische zeeslangen ,gestuurd door Hera, uit de zee. De twee slangen wurgden Laocoön en zijn zonen. De Trojanen dachten dat de goden boos op hen waren omdat Laocoön het paard had verwond. Ze haalden dus het paard rap de stad binnen, waarvoor ze zelf een stuk van hun stadsmuren moesten afbreken. Ze vierden heel de dag feest omdat ze dachten dat de Grieken weg waren.

s’ Nachts, wanneer iedereen sliep, klommen de Grieken uit het houten paard en openden ze de stadspoorten voor hun medesoldaten. Ze gaven een signaal waardoor alle schepen terugvoeren. Ze staken de stad Troje in brand en ze pakten Helena terug mee naar huis. De Grieken winnen na 10 jaar dus eindelijk de oorlog.

Volgens verschillende teksten overleefden een paar Trojanen de oorlog. Een daarvan, Aeneas, zou de voorouder zijn geweest van de stichters van Rome.