Uniform

Een uniform (of ambstkostuum) is zeg maar een gelijksoortige of eenvormige werkkleding die hoort bij een bepaalde organisatie. Alle leden van die organisatie dragen min of meer hetzelfde. Er kan een onderscheid zijn tussen het mannelijke en het vrouwelijke uniform. Veelal zitten er ook kleine verschillen in de aanduiding van de rangen of functie (positie).

Medewerkers van een winkel(keten) of bijvoorbeeld het animatieteam op een camping kunnen gelijksoortige kleding als een T-shirt in één en dezelfde kleur, zodat je ze makkelijk kunt herkennen en iets vragen. Maar dat is eigenlijk geen uniform, maar je spreekt dan wel van uniformiteit. Dat geldt dus ook voor de sportkleding bij sportclubs.

Doel van een uniform

Je ziet dus dat de drager behoort tot het personeel van een organisatie of bedrijf. Een uniform straalt een zeker gezag uit. Denk hierbij aan een politiman of -vrouw. Is hij of zij in burgerkleding (in burger), dan zal hij of zij eerst een legitimatiebewijs moeten laten zien om kenbaar te maken dat het om de politie gaat. Lastig is dat je tegenwoordig ook nep-agenten hebt met vervalsde uniformen.

Bij welke organisaties zijn er uniformen in gebruik?

• Overheidsinstanties:
  • Belastingdienst
  • Brandweer
  • Buitengewoon opsporingsambtenaar
  • Douane
  • Gevangenissen
  • Krijgsmacht
  • Bodes in het parlement
  • Politie
  • Rechterlijke macht
  • Rijkswaterstaat (weginspecteurs)

• Organisaties zoals:
  • Rode Kruis
  • Bewakingsdiensten
  • Spoorwegen
  • Jeugdbewegingen, zie ook Uniform (scouting)
  • Leger des Heils
  • Muziekverenigingen, fanfares, majorettes
• Ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingstehuizen

• En ook bij of in:
  • Rechterlijke macht
  • Advocatuur
  • Openbaar vervoer: trein-, tram-, bus-, metro- en veerdienstpersoneel
  • Luchtvaartpersoneel (stewardessen, stewards, pursers en piloten)
  • Scheepvaartpersoneel (matrozen, kapiteins)
  • Voedingsmiddelenindustrie
  • Leerlingen aan een school (schooluniform - in sommige landen)
• Lakeien aan het hof dragen livrei. Ook dit is in feite een uniform, maar wordt meestal niet zo genoemd.
• Leden van een sportteam dragen een tenue, wat belangrijk is om de mede- en tegenstanders van elkaar te onderscheiden. Ook hier is de benaming uniform niet gebruikelijk.