Pottenbakken

Werk in uitvoering Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Werk in uitvoering Aan dit artikel wordt nog hard gewerkt.

Pottenbakken is een technologie of ambacht waarbij zee- of rivierklei zo wordt gevormd dat er een pot ontstaat die in de zon of een soort oven gebakken wordt. Gedroogde klei is kwetsbaar en kan afbrokkelen. Ook door vocht kan het weer zacht worden. Gebakken klei veranderd van structuur waardoor het sterker wordt, maar nog wel breekbaar is.

De eerste aardewerk potten ontstonden in het Neolithicum. Daarvoor had men van klei al mens-en dierachtige figuren gemaakt. Aardewerken potten dateren al van 30.000 v.Chr.

Pot boetseren

De klei werd aanvankelijk met de hand tot 'worsten' gerold en kringsgewijs opgebouwd en aan elkaar gewreven tot een geheel. Vervolgens werd er in een kuil een vuur gestookt en daarin werd de pot of beker gebakken. Later kwamen er houtgestookte ovens. De moderne ovens werken met een gasbrander of elektrische gloeispiralen. Het bakproces is tegenwoordig computergestuurd.

modernere pottenbakkersschijf

Met de uitvinding van het wiel zo'n 3500 jaar v. Chr. ontstond ook de pottenbakkersschijf (of misschien andersom). Een draaiend plateau die met de voet wordt aangeschopt om gang te houden. Op het draaiende plateau wordt een homp klei geplaatst die met natte handen en tussen de vingers tot een pot of beker wordt gedraaid. Desgewenst kunnen er 'oren' aan geplakt worden.

Gebakken klei wordt ook keramiek genoemd.

Gebakken potten als handelswaar

Omdat er vele soorten klei bestaan die ieder op een verschillende manier bakken en met een bepaalde kleur uit het bakproces komen, is men op het idee gekomen om het als een soort verf op de gemaakte pot te schilderen en mee te bakken. Door gebruik te maken van verschillende fijngemaakte mineralen kon men glazuren maken die men als een melkachtige verf op de pot kon schilderen en na het bakken een bepaalde kleur gaf. Het glazuren vraagt om veel vakkennis omdat elk glazuur anders in een oven reageert en op verschillende temperaturen gebakken moet worden.

Vroeger waren de potten vooral bedoeld om van alles in te bewaren en zelfs om eten in te bereiden. Tegenwoordig hebben aardewerk potten vaak een sierwaarde. Denk aan bloempotten of sierlijke schenkkannen.

D