Neger

BEN JIJ

Verschillende Afrikaanse volken.

Het woord neger komt van het Latijnse niger en het Spaanse negro, wat zwart betekent. Zowel in de planten- als de dierenwereld werd deze aanduiding door de wetenschap gebruikt om zwartkleurige kenmerken van planten en dieren zo te benoemen. Zoals bij de zwarte populier; Populus nigra. In die zin is het niet zo vreemd dat dit ook werd gedaan bij het beschrijven van mensen met een donkere huidskleur.

Neger werd mede daarom in de zeventiende tot en met de negentiende eeuw gebruikt om zwarte mensen te benoemen. Er werd dan ook gesproken van het negroïde ras. Eigenlijk is dat meer een aanduiding voor een variatie in het menselijke ras, dat feitelijk Homo Sapiens is (de moderne mens). Net zo goed als de term blank, dat van blanco (Italiaans) of blinken komt en licht, schitterend of wit betekent. In de plantkunde wordt ook wel het Latijnse albus of alba gebruikt, wat we weer terug zien in albino, een aanduiding voor mensen die geen pigmentstoffen in hun huid hebben. Vroeger dacht men daadwerkelijk op grond van kleurverschillen en dergelijke dat het om een ander 'ras' ging. De wetenschap van het DNA bestond immers nog niet. De indeling van de mensen op grond van huidskleur en andere kenmerken behoorde tot de antropologie. In navolging van het werk van Johann Friedrich Blumenbach (1752-1840), sprak men over vijf menselijke 'rassen' die op geografische en fenotypische (uiterlijke) eigenschappen waren gebaseerd. Blumenbach gaf hieraan de namen Kaukasisch, Mongools, Amerikaans, Ethiopisch en Maleis. Zo schreef Arthur de Gobineau (1816 - 1882) dat een wit 'ras' superieur (beter) was aan de andere twee 'rassen', het negroïde en het mongoloïde 'ras'. Pas veel later (ná de Tweede Wereldoorlog) begon men in te zien dat een rassenindeling op kleur en dergelijke onzin was. Nu noemen we het racisme als je dat wel doet.

In de lange periode van de slavernij werden miljoenen donker gekleurde mensen uit Afrikaanse landen ontvoerd om verplicht te werken als slaaf voor blanke plantagehouders. Hierbij moet niet vergeten worden dat er in Afrika zelf ook slavenhandel bestond door Afrikaanse stammen. Slavernij bestond overigens al bij de oude Egyptenaren. Slaaf gemaakte mensen werden in de tijd van de VOC heel slecht behandeld, doorverkocht aan de blanken en heel veel mensen zijn door het zware werk en mishandelingen omgekomen.

Neger was destijds dus een gebruikelijk woord, maar door deze afschuwelijke gebeurtenissen is het vandaag de dag heel beledigend als iemand met een donkere huidskleur zo wordt genoemd. Tegenwoordig worden volken eerder aangeduid op plaats van herkomst en niet zozeer op huidskleur.

Door de slavenhandel wonen de nakomelingen van de slaven uit Afrika nu over de hele wereld, vooral in landen die vroeger koloniën hadden. Ook in de tijd van de grote volksverhuizing in West Europa raakten volkeren door elkaar. Daarom kan het zijn dat bij een hedendaags DNA onderzoek het duidelijk wordt dat iemand hele onverwachte voorouders heeft!