Italië: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(niks) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | niks''''Schuinschrift''''''Schuinschrift''''''Schuinschrifthgfdj[[Media:jjjjjj<nowiki>hwjw |
||
| − | {{Portaal:Beschikbaar|Italië}} |
||
| + | ---- |
||
| − | {{Italië}} |
||
| + | g[[gdgsgdf'''fgsfsgf''']]</nowiki>]]''''fsgfdhgfh'''''''' |
||
| − | '''Italië''', officieel de '''Italiaanse Republiek''', is een land in het zuiden van [[Europa (werelddeel)|Europa]] en behoort tot de [[Europese Unie]]. Aan de noordelijke grenzen liggen [[Frankrijk]], [[Zwitserland]], [[Oostenrijk]] en [[Slovenië]]. De rest van de "laars", zoals het land vanwege de vorm wordt genoemd, wordt omringd door de [[Tyrreense Zee]], de [[Middellandse Zee]], de [[Ionische Zee]] en de [[Adriatische Zee]]. De [[Eiland|eilanden]] [[Sicilië]], [[Sardinië]] en [[Elba]] en een reeks kleinere eilanden horen ook bij Italië. |
||
| − | |||
| − | De hoofdstad van Italië is [[Rome]] (Roma). Daarin bevindt zich het onafhankelijke [[Vaticaanstad]] waarvan de [[paus]] het hoofd is. Een tweede onafhankelijk landje binnen de Italiaanse grenzen is [[San Marino (land)|San Marino]], vlak bij de [[badplaats]] [[Rimini (stad)|Rimini]] aan de oostkust. Andere belangrijke steden zijn [[Milaan]] (Milano), [[Turijn]] (Torino), [[Genua]] (Genova), [[Venetië]] (Venezia), [[Florence]] (Firenze), [[Bologna]], [[Verona]], [[Napels (stad)|Napels]] (Napoli), [[Ancona]], [[Bari]], [[Messina]] en [[Palermo]] (de hoofdstad van Sicilië). |
||
| − | |||
| − | Het noorden is rijker dan het zuiden. De grond in Italië is niet echt vruchtbaar, maar bij de vulkanen wel. In Italië schijnt bijna altijd de zon, maar het heeft er ook wel eens zo hard geregend dat er een overstroming kwam. |
||
| − | |||
| − | [[Frankrijk]], [[Zwitserland]], [[Oostenrijk]] en [[Slovenië]] zijn de buurlanden van Italië. |
||
| − | |||
| − | == Cultuur == |
||
| − | * Mooie steden: [[Rome (stad)|Rome]], [[Milaan]], [[Venetië]], [[Murano]] en [[Burano]] |
||
| − | * Feesten Italië: Veel dansen. De Romeinen die uit Italië kwamen veroverden heel veel landen. |
||
| − | Het gebied dat ze veroverd hadden liep van de Rijn tot in Noord-Afrika. |
||
| − | Murano is een eilandje in Italië. Het staat bekend om zijn glaswerk. |
||
| − | Burano is ook een eilandje in Italië. Het staat bekend om zijn gekleurde huisjes. Alle huisjes hebben een andere kleur. |
||
| − | Op 6 januari is er een feestdag voor kinderen. La Befana komt dan langs met cadeautjes voor kinderen die lief zijn geweest. De kinderen die stout zijn geweest krijgen een stukje houtskool. Je kan dit dus vergelijken met [[Sinterklaas]]. |
||
| − | |||
| − | == Geschiedenis == |
||
| − | Overgebleven van Italië: Toren van Pisa, de Alpen, de Dolomieten, Gondola's in Venetië, Rialtobrug, de arena van Verona, museum van [[Florence]], zicht op [[Florence]], Monterosso, Cinque Terre, Gladiatoren bij het Colosseum |
||
| − | Eem belangrijke Romeinse stad was [[Pompeii]], dat ligt vlak bij Napels. In het jaar 79 barstte daar een grote vulkaan uit, de [[Vesuvius]]! Sommige mensen waren op tijd weg, maar velen hadden het niet overleefd en kwamen onder de hete lavastenen. Bij de mensen die later gevonden werden worden al hun kostbare spullen meebegraven of bijgezet. |
||
| − | |||
| − | Er kwamen steeds meer Germaanse invallers, onder andere [[Oostgoten]] en [[Longobarden]]. Na 476 bestond het [[West-Romeinse Rijk]] niet meer. Nu was er alleen nog het [[Byzantijnse Rijk]], dat was wat er in het oosten van het oude Romeinse Rijk was overgebleven. |
||
| − | |||
| − | Voor het jaar 1861 was Italië in kleine koninkrijkjes verdeeld. In het noorden was meestal de Oostenrijkse keizer de baas. Het zuiden leek meer op een groep. De koninkrijken Napels en Sicilië waren al gesticht door het noorden, dat betekent al gemaakt. In het jaar 1861 werd Italië een groot land onder leiding van koning [[Victor Emanuel II van Italië]]. |
||
| − | |||
| − | In de [[Eerste Wereldoorlog]] was Italië eerst neutraal. Nadat de geallieerden toestemming gaven tot gebiedsuitbreiding, verklaarde Italië in 1916 de oorlog aan [[Oostenrijk-Hongarije]] en aan het [[Duitse Keizerrijk]]. De oorlogen op zich waren niet zo'n groot succes, maar ze hielden er wel veel grondgebied aan over, zoals Zadar en [[Zuid-Tirol]]. |
||
| − | [[Bestand:Italie en kolonien.PNG|right|300px|thumb|De Italiaanse koloniën vlak voor de Tweede Wereldoorlog.]] |
||
| − | In 1922 kwam [[Benito Mussolini]] aan de macht. In de jaren die volgde veranderde hij Italië tot een [[fascisme|fascistische]] staat, waarvan hij de Duce ([[leider]]) was. Officieel was [[Victor Emanuel III van Italië]] nog koning maar in werkelijkheid had Mussolini de touwtjes strak in handen. In 1935 werd [[Ethiopië]] binnengevallen door Italië. Italië raakte internationaal geïsoleerder, en werd een bondgenoot van [[Duitsland]] in de [[Tweede Wereldoorlog]]. In 1940 verklaarde Italië de oorlog aan [[Engeland]] en [[Frankrijk]]. [[Griekenland]] en delen van Noord-[[Afrika]] werden in beslag genomen, al lukte dat niet zonder de steun van de Duitsers. |
||
| − | |||
| − | Het tij begon echter te keren nadat de geallieerden vanaf [[Sicilië]] langzaam Italië binnendrongen. De Italiaanse regering haalde [[Benito Mussolini]] van zijn troon af en sloot vrede met [[Engeland]] en [[Frankrijk]]. Italië verklaarde de oorlog aan [[Duitsland]], al moesten ze in het land nog steeds vechten tegen de overgebleven nazi's en fascisten. Dit leidde nog tot zware schade op Italiaans grondgebied. Mussolini werd gevangengezet, maar later door de Duitsers bevrijd, en aan het hoofd gezet van de [[Italiaanse Sociale Republiek]], een [[satellietstaat]] van [[Duitsland]]. Uiteindelijk werd Mussolini opnieuw gevangen in [[1945]] en vermoord. De [[Tweede Wereldoorlog]] kostte uiteindelijk aan zo'n 450.000 Italianen het leven. |
||
| − | |||
| − | == Godsdienst == |
||
| − | Veel Italianen geloven in God, 90% is katholiek. Midden in Italië ligt het [[Vaticaan]], daar woont de [[paus]]. Het is de hoofdstad van het Katholieke geloof. |
||
| − | |||
| − | == Klimaat in Italië == |
||
| − | Het is vaak warm in Italië, zowel in de zomer als in de winter. Als het een keer stormt of regent dan regent of stormt het heel hard in Italië. |
||
| − | |||
| − | == Eten in Italië == |
||
| − | [[Bestand:Pizzastukje.JPG|300px|right|thumb|Stukje [[pizza]].]] |
||
| − | De Italianen eten bij het [[ontbijt]] niet echt veel. |
||
| − | De grote mensen drinken [[koffie]] en [[melk]] en ze eten wat. |
||
| − | De kinderen drinken alleen melk en eten wat. |
||
| − | In de middag eten de Italianen warm en in de avond eten ze ook warm, |
||
| − | maar pas om acht uur 's avonds. |
||
| − | De kinderen eten op school een soort snack. |
||
| − | De Italianen eten veel [[groenten]] en [[vlees]] en ook [[pasta]]. |
||
| − | Dit zijn wat Italiaanse gerechten: ansjovis, bouillon, ham, kalfsvlees, [[pizza]] en spaghetti. |
||
| − | Er is ook schep[[ijs]] in verschillende smaken. |
||
| − | |||
| − | == Betalen in Italië == |
||
| − | Vroeger was de munteenheid in Italië de Lire. Nu gebruiken ze de euro. |
||
| − | Kauwgom kostte vroeger 100 lire, nu kost dat 5 cent. |
||
| − | |||
| − | == De bevolking == |
||
| − | De oppervlakte Italië is 301,225 km2, dat is ongeveer 4x zo groot als [[Nederland]] en [[België]] samen. De bevolking is 55.7 miljoen inwoners; Nederland telt 16 miljoen inwoners en België maar 10, dat is een groot verschil. |
||
| − | In Italië leven veel illegale asielzoekers, op zoek naar een beter leven. Ook veel [[Zigeuners]] leven in Italië, vaak zijn ze arm. Er is in Italië een vrij grote kloof tussen arm en rijk. Vaak zegt men in Italië: voor Roma, en daaronder.<br> |
||
| − | ''Voor [[Rome]]'' is rijk, daaronder (Sicilië, laars van Italië) is erg arm en kent veel criminaliteit. |
||
| − | |||
| − | == Natuur == |
||
| − | Italië heeft ook een paar eilanden, [[Sicilië]] en [[Sardinië]]. |
||
| − | De grootste is Sicilië. Daar wonen ongeveer 2 miljoen mensen. |
||
| − | In het noordoosten van [[Sicilië]] ligt de [[Etna]] dat is een [[vulkaan]] |
||
| − | Deze vulkaan is 3369 meter hoog. |
||
| − | Bij [[Napels]] ligt ook een vulkaan en die heet [[Vesuvius]]. |
||
| − | |||
| − | In Italië groeien niet overal dezelfde planten. Zo heb je in het noorden grote bossen, terwijl in het zuiden alleen bomen en planten groeien die goed tegen de hitte kunnen. In beschermde gebieden langs de kust vind je veel parasoldennen, palmbomen en eucalyptussen, enorme bommen met witgevlekte stammen. Anjers worden gekweekt in de kassen die je langs de weg ziet staan wanneer je vanuit Frankrijk Italië binnenrijdt. Maar elk dorp heeft zijn geraniums en oleanders. Op Sicilië groeien bougainvillea’s met rode, paarse of witte bloemen en jasmijn langs de muren. Er zijn ook heel veel dieren. En er zijn ook hele mooie bergen en het kan zijn dat op de hoogste bergtoppen in de zomer sneeuw te zien is. In Italië is het heel vaak watm. In Italië komen veel soorten bomen voor die je veel ziet in Zuid-Europese landen, zoals de [[blauwe regen]]. |
||
| − | |||
| − | In het Noorden van de Alpen liggen heel veel Dolomieten, dat zijn hele stijlen rotsen. Je kan ze allemaal in vele figuren vinden. Sommige lijken zelfs op kerktorens. Heel veel mensen gaan er vaak naartoe om ze te bekijken, dat vinden heel veel mensen erg interessant. |
||
| − | Dolomieten bestaan uit stukken kalkstenen, ze noemen dat dan ook wel marmer. In Italië is [[marmer]] best wel bijzonder, marmer komt dan ook vaak alleen in Italië voor. |
||
| − | |||
| − | De Apennijnen, dat zijn hele grote bergen, die gaan helemaal door tot het eiland [[Sicilië]]. |
||
| − | De rivier de [[Po (rivier)|Po]] gaat dwars door de Apennijnen heen, de hele Po is wel 676 km lang! |
||
| − | tussen de Apennijnen en de Alpen "de Alpen is ook een gebergte" licht een heel vlak gebied, dus dat gebied is niet zo hoog, dat vlakke gebied heet de [[Po-vlakte]]. |
||
| − | Deze oppervlakte begint bij [[Turijn]] en eindigt bij de [[Adriatische Zee]]. De hoogste top van de Apennijnen zijn de Abrussen. Die bergtoppen vind je in het midden, dus tussen de Apennijnen en tussen de Alpen in. In Italië zeggen ze dat daar tussen ook ravijnen en bossen zijn, maar dat weten ze nog niet zeker! |
||
| − | |||
| − | Italianen zijn niet zo vaak thuis als Nederlanders en Belgen. Ze houden ervan om zichzelf te showen, de laatste nieuwtjes uit te wisselen, en dat doen ze het liefst in de openlucht. Als je vraagt: Wat ga je vanavond doen? Is het antwoord meestal: Vado in Piazza. (Ik ga naar het plein). Het plein is een fijne plek, waar katten in de zon luieren, duiven rondtripspelen en bejaarden op bankjes zitten om wat te babbelen en de mensen voorbij te zien komen. Een paar keer per week is er een markt met kleurrijke stalletjes waar de bevolking druk pratend haar inkopen komt doen. De levendige straat van elke stad is il corso, de hoofdstraat met aan allebei de kanten staan winkels en cafés. Deze straat is vaak genoemd naar de nationale held Garibaldi. Op het strand in de zomer is het heel druk. Er zijn hokjes waar mensen hun strand spullen kunnen laten BV: zonnebrand, parasols, voetbal, zwemkleding en nog veel meer. Sommige mensen gaan als het heel heet is naar het strand en gaan ze daar gezellig eten. Maar als er heel veel mensen zijn moet je zelfs voor het strand betalen. |
||
| − | |||
| − | == De toren van Pisa == |
||
| − | De [[toren van Pisa]] is de vrijstaande klokkentoren bij de kathedraal van [[Pisa]]. Hij wordt ook wel De 'scheve' Toren van Pisa genoemd, Dit komt omdat meteen al na het bouwen van de 3e verdieping de toren scheef stond. Toen men in 1178 de 4e verdieping af had, stopte men met bouwen. In 1272, na een pauze van bijna 100 jaar, ging men verder met bouwen. In 1278 stopte men weer met bouwen en hadden ze de toren af tot en met de 7e verdieping. Pas veel later werd de Bell Tower, de achtste verdieping met de klok, aan de toren toegevoegd. De toren staat ongeveer 2,50 meter uit het lood en elk jaar komt daar een paar millimeter bij. In dit tempo zal de toren over tweehonderd jaar instorten. De hoogte van deze toren is 55 meter en hij heeft 297 treden. |
||
| − | |||
| − | == Fotogalerij == |
||
| − | <gallery> |
||
| − | Bestand:Italië map.gif|Kaart van Italië |
||
| − | Afbeelding:Flag of Italy.png|[[Vlag van Italië]] |
||
| − | Afbeelding:Vlag Italië 1861-1946.png|Vlag van Koninkrijk Italië (1861-1946) |
||
| − | Afbeelding:Italië sateliet.jpg|Satelietfoto |
||
| − | </gallery> |
||
| − | |||
| − | == Volkslied == |
||
| − | *[http://www.youtube.com/watch?v=yKw9PzYhD44 Volkslied van Italië] |
||
| − | |||
| − | == Externe links == |
||
| − | * {{en}} [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/it.html CIA worldfactbook] |
||
| − | * [http://webje-italie.yurls.net/ Webje Italië] |
||
| − | |||
| − | {{Sjabloon:Navigatie Europese Unie}} |
||
| − | {{Navigatie Landen Europa}} |
||
| − | [[ca:Itàlia]] |
||
| − | [[en:Italy]] |
||
| − | [[es:Italia]] |
||
| − | [[eu:Italia]] |
||
| − | [[fr:Italie]] |
||
| − | [[it:Italia]] |
||
| − | [[ru:Италия]] |
||
| − | [[scn:Italia]] |
||
| − | |||
| − | [[Categorie:Landen]] |
||
| − | [[Categorie:Europese Unie]] |
||
| − | [[Categorie:Landen van Europa]] |
||
Versie van 9 mei 2016 13:15
niks''Schuinschrift'Schuinschrift'Schuinschrifthgfdj[[Media:jjjjjjhwjw ---- g[[gdgsgdf'''fgsfsgf''']]]]'fsgfdhgfh'''