Douglas Haig

Bestand:Haig.jpg

Douglas Haig tijdens de Eerste Wereldoorlog

Douglas Haig (1861-1928) was tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) de Britse opperbevelhebber aan het westelijke front.

Begin loopbaan

In het begin van zijn loopbaan diende Haig in de Britse koloniën, voornamelijk in Brits-Indië (het huidige India). Ook vocht hij in Afrika in de Soedan (1897/98) onder generaal Kitchener en in de Tweede Boerenoorlog (1899-1902). Dat was een oorlog van de Engelsen tegen de van oorsprong Nederlandse kolonisten in Zuid-Afrika. Die kolonisten ("Boeren") wonen er trouwens nog steeds en spreken een variant van het Nederlands, het Afrikaans.

In 1906 was Haig betrokken bij de oprichting van het Britse Expeditieleger (BEF). Dat was een strijdmacht die overal ter wereld snel zou kunnen worden ingezet, maar vooral bedoeld om Frankrijk bij te staan in een eventuele oorlog tegen Duitsland

Eerste Wereldoorlog

Die oorlog, die later de Eerste Wereldoorlog genoemd zou worden, brak in 1914 inderdaad uit. Haig was inmiddels opgeklommen tot luitenant-generaal en was commandant van het 1ste legercorps van de BEF. Met dit legerkorps stak hij over naar Frankrijk en vocht tegen de Duitsers in België bij Bergen en in de Eerste Slag bij Ieper. Dat Ieper zou de hele oorlog het brandpunt van de strijd tussen Britten en Duitsers blijven. Vier veldslagen werden er in de Wereldoorlog gehouden om het bezit van deze plaats, waarvan uiteindelijk slechts een rokende puinhoop overbleef.

Eind 1915 werd Haig opperbevelhebber van het hele Britse Expeditieleger, nadat zijn voorganger, generaal French, de hoop op Brits succes had opgegeven en gefrustreerd was afgehaakt.

Haig had die hoop nog wel. Hij was wat we een houwdegen zouden noemen. Een ijzervreter. Een bikkelharde strijder. Maar ook iemand die bereid was complete bataljons op te offeren als dat dienstig was voor de overwinning. .

De Slag aan de Somme

Dat bleek bij de Slag aan de Somme in 1916. Door een agressieve strijdwijze moest hij de druk op de Fransen bij Verdun (die door de Duitsers dreigden te worden verpulverd) verminderen. De eerste dag van deze veldslag, 1 juli, kostte de Britten al 60.000 gesneuvelden. En dat voor een terreinwinst van een paar honderd meter! In november 1916 blies Haig het Britse offensief af. Het had meer dan 400.000 Britse soldaten het leven gekost en nauwelijks iets opgeleverd.

Passendale

Een andere veldslag in de Eerste Wereldoorlog, waaraan de naam van Haig voor eeuwig verbonden blijft, is de Derde Slag bij Ieper (juli-november 1917), ook bekend als de Slag hij Passendale. Dat was een dorpje in de buurt van Ieper, waar na afloop niets anders dan een mistroostige kale vlakte van overbleef. Een winnaar viel niet aan te wijzen, maar de verliezen van de Britten, Canadezen en Australiërs die er vochten waren enorm. De juiste cijfers zijn niet bekend, zoals wel meer bij dit soort enorme veldslagen, maar variëren tussen 200.000 en 400.000 gesneuvelden en gewonden.

Haig oogst kritiek

In 1918 kwam dan eindelijk een einde aan het bloedvergieten. De geallieerden hadden de oorlog gewonnen, maar tegen welke prijs? Haig kreeg zware kritiek te verduren, onder meer van de Britse minister-president tijdens de Eerste Wereldoorlog, Lloyd George. Niet alleen zijn strategie en tactische inzichten stonden ter discussie, maar ook zijn instelling, zijn mentaliteit. Velen hadden geen dure woorden nodig om hun afkeuring te laten blijken, en noemden hem een "slager".

Na de wapenstilstand werd Haig opperbevelhebber van de Britse strijdkrachten in Groot-Brittannië. In 1921 ging hij met pensioen. Hij stierf op 29 januari 1928.