Plan U

Terug naar lijst van treintypen in Nederland

Plan U of DE3
Fabrikant	Werkspoor
Vervoerder	NS, Syntus, NoordNed
Maximumsnelheid	125 km/h
In dienst	van 1960-1963 tot 2003
Portaal Openbaar vervoer

Plan U of DE3 was een type driedelig dieselelektrisch treinstel van de Nederlandse Spoorwegen. Ze hadden dezelfde neus als de elektrische Mat '64 (Apekop). Andere vernieuwingen ten opzichte van het oudere materieel waren de lichte constructie, centrale deursluiting door de conducteur en een omroepinstallatie. De treinen werden aanvankelijk rood geschilderd, wat ze de bijnaam "Rode Duivels" gaf. Vanaf 1968 werden zij in de nieuwe huisstijlkleur geel geschilderd met blauwe banen bij de ramen. In juni 2000 werd besloten om 19 treinstellen op te knappen. Vijf stellen kregen bovendien ATB Nieuwe Generatie ingebouwd. Deze kregen nieuwe nummers: 191 (ex-137), 192 (ex-135), 193 (ex-122), 194 (ex-130) en 195 (ex-141).

Ze vervingen de "dieseldrieën" Mat '34 uit 1934. Ook vervingen ze de oude DE-5 treinstellen.

In 1999 huurde Syntus naast vier DM '90 treinstellen voor de dienst Doetinchem – Winterswijk ook vier Plan U treinstellen voor de dienst tussen Zutphen en Winterswijk. Deze werden uiteindelijk in 2002 vervangen door de nieuwe treinstellen van het type LINT.

Wegens materieeltekorten werden in januari 2001 ook door NoordNed drie Plan U treinstellen gehuurd.

In 2001 waren vrijwel alle diesellijnen overgenomen door andere vervoerders of er werd door de NS het nieuwe DM ’90 ingezet.

Vier treinstellen Plan U zijn er als museummaterieel bewaard gebleven, de nummers 114, 115, 121 en 151. De 114 is opgenomen in de collectie van het Nederlands Spoorwegmuseum te Utrecht. Treinstel 151 is in 2020 overgedragen aan de Stichting 2454 CREW. De 115 is daar ook terechtgekomen en volledig hersteld. De 113 en 121 zijn uiteindelijk terechtgekomen bij Stichting Historisch Dieselmaterieel.

De NS heeft zes Plan U's verkocht aan Bratislavská Regionálna Kol'ajová Spoločnost' (BRKS) in Slowakije.

Externe links

• Nicospilt.com - Treinstellen plan U
• Stichting Historisch Dieselmaterieel
• Stichting DE-III
• Oostrom, Martin van: Treinstellen Plan U, De dieselelektrische driewagenstellen van NS, in: Rail Magazine 112, 16e jrg., 2/1994, pp. 25–31.
• de 114 bij het Spoorwegmuseum

Technische gegevens

Betreft	Plan U of DE3
Aantal	42
Nummering	111-152 (191-195)
fabrikant	Werkspoor
indienst	1960-1963
uitdienst	2003
asindeling	Bo'Bo' + 2'2' + 2'2'
spoorbreedte	(normaalspoor) 1.435 mm
gewicht	136 ton
aslast
lengte over de buffers	74,43 m
breedte	2,78 m
hoogte	3,77 m
draaistelafstand
radstand
minimale boogstraal
omgrenzingsprofiel
snelheid	125 km/h
aandrijving	dieselelektrisch
motoren	2x Werkspoor dieselmotor, type RUHB 1616, 16 cilinders, (later vervangen door een SACM-motor)
vermogen	1000 pk, ~ 736 kW
trekkracht
treinbeinvloeding	deels ATB-NG
remsysteem
remopschriften
treinradio
koppeling	Scharfenbergkoppeling