De zes dienaren

De dienaren met het kasteel in de achtergrond

De zes dienaren is een sprookje. Het sprookje werd voor het eerst opgeschreven door de gebroeders Grimm in 1812, maar bestond al voor deze tijd. Het sprookje gaat over zes dienaren die elk hun eigen gave hebben. Zij moeten deze gave gebruiken om een prinses te redden. De bekendste van de zes dienaren is Langnek.

Het sprookje is Nederland en België vooral bekend door de uitbeelding in de Efteling. Hier wordt Langnek uitgebeeld die een van de bekendste figuren in het park is. Dit figuur is waarschijnlijk bekender dan het sprookje zelf.

Verhaal

Let op! Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

Er was eens een oude koningin die een tovenares was. Haar dochter was het mooiste meisje onder de zon. De koningin was erg wreed en hield ervan mensen het onmogelijk te laten doen. Aangezien de mensen altijd faalden, liet zij hun hoofd er vanaf hakken. Op een dag hoort een prins van de mooie dochter van de koningin. Hij wil met haar trouwen en gaat op weg naar het kasteel. Onderweg ontmoet hij zes bijzonder mensen:

• Heuvelbuik: een man met een buik zo groot als een berg. Hij kan nog 3.000 maal zo dik worden.
• Putoor: een man met enorm grote oren, waarmee hij alles kan horen. Hij kan zelfs horen hoe in het kasteel de hoofden worden afgehakt.
• Springkuit: een man die zo lang is dat men alleen zijn benen ziet. Hij kan nog 3.000 maal zo lang worden.
• Kogeloog: een man met een enorm scherpe blik. Hij draagt altijd een blinddoek, aangezien hij met één blik een heel leger uit elkaar kan laten spatten.
• Koukleum: een man die het altijd koud heeft zelfs als het enorm warm buiten is.
• Langnek: een man met een hele lange nek en hele goede ogen. Hierdoor kan hij alles in de wijde omgeving zien.

De zes mensen worden door de prins in dienst genomen. Op deze manier worden ze dienaren van de prins.

Bij het kasteel vraagt de prins om de dochter te trouwen, maar de koningin staat dit alleen toe als hij zijn opdracht volbrengt. Als hij niet slaagt, wordt hij onthoofd. De prins wordt geholpen door de zes dienaren. De prins moet drie opdrachten uitvoeren en daarna de dochter terugbrengen bij de koningin. De opdrachten zijn de volgende:

• De prins moet de ring van de koningin uit de Rode Zee halen. Langnek ziet deze al liggen, Heuvelbuik drinkt al het water in de zee op en Springkuit pakt de ring geeft deze aan de prins. De prins geeft deze ring vervolgens aan de koningin, waardoor de eerste opdracht volbracht is.
• De prins moet 300 vette ossen eten en 300 liter wijn drinken. Om deze opdracht te volbrengen mag de prins slechts één gast meenemen. De prins besluit om Heuvelbuik mee te nemen. Deze eet alle ossen op en drinkt ook alle wijn op. Hierdoor is de tweede opdracht volbracht. De koningin komt uit nieuwsgierigheid kijken en bedenkt daarom een lastigere derde opdracht.
• Voor de derde opdracht moet de prins de dochter omhelzen en mag niet in slaap vallen. De koningin komt kijken of de prins zich aan de regels houdt. Heuvelbuik gaat voor de deur staan, waardoor de koningin niet naar binnen kan. Springkuit loopt om de twee heen om hen wakker te houden.

Toch brengt de koningin de vier door een toverspreuk in slaap. De dochter word vervolgens door de koningin verstopt zo'n 300 uur van het kasteel.

Putoor hoort de dochter huilen ver hier vandaan, waarna Langnek de dochter weet te vinden. Springkuit neemt de prins en de dienaren mee naar de prinses. Door zijn lengte zijn ze hier in enkele minuten. Zij kunnen niet verder, aangezien er een groot ondoordringbaar gebergte ligt. Kogeloog doet daarop zijn blinddoek af en het gehele gebergte spat uiteen. De dochter is echter kwaad en eist dat er 300 karren vol hout in de brand worden gestoken. Pas als het vuur uit is doordat iemand erop gaat zitten, wil zij trouwen. Koukleum gaat vervolgens op de brandstapel zitten en binnen seconden is het vuur gedoofd. Hierna nemen de zes dienaren afscheid van de prins

De dochter denkt dat de prins een arme varkenshouder is. De prins doet zich ook zo voor en laat de prinses acht dagen als varkenshouder leven. Na acht dagen is er een bruiloft en maakt de prins bekend dat hij een prins is.

Bewerkingen

De bekendste bewerking van het sprookje staat in het Sprookjesbos van de Efteling. Sinds 1952 is het figuur Langnek hier uitgebeeld en is een van de bekendste figuren in het park. Lang werd Langnek ook gebruikt als mascotte voor de Efteling. Over het algemeen is Langnek bekender dan het sprookje zelf.

Tegenover het beeld van Langnek staat een galerij met portretten van alle zes dienaren. De Efteling gebruikt andere namen: Dikzak is Heuvelbuik, Bonenstaak is Springkuit, Scherpoog is Kogeloog en Luisterman is Putoor. Hierdoor zijn Langnek en Koukleum de enige die niet van naam veranderen. In de jaren 60 stond er ook een beeld van Kogeloog in de Efteling. Deze zou voor onbekende redenen zijn scherpe blik hebben verloren. Dit beeld is enige jaren later verwijderd en tegenwoordig staat De kleine zeemeermin op deze plek.

In Madurodam staat een kleine versie van Langnek.