Potvis

Bestand:Sperm whale1b.jpg

Potvis

De potvis is een walvis,maar dan van de onderorde Tandwalvissen. Potvissen kunnen tot 4000 meter diepte duiken, waar ze ook jagen. Ze zijn donkergrijs, en in het zonlicht vaak wat bruinig. Mannetjes kunnen tot 18 meter lang worden,en vrouwtjes tot 11 meter. Hun gewicht kan wel tot 50 ton zijn!!!Alleen de mannetjes van de potvis hebben tanden, en die groeien alleen in de onderkaak.(net als de kaak van een koe).Ze kunnen bijna 2 uur onder water blijven!het grote hoofd van de Potvis, de vorm en de rol in het boek van Herman Melvilles, namelijk Moby Dick hebben er voor gezorgd dat veel mensen hem zien als dé walvis. De potvis is geen vis, maar een zoogdier. Goede kenmerken zijn de vorm van de staartvin en van de knobbels op de rug; soms kan je ook andere bijzonderheden zien , zoals sommige littekens of een afwijkend kleurpatroon. Vooral de staartvin is belangrijk. Voordat een potvis begint aan een diepe duik, steekt hij zijn staart boven water uit, waardoor het silhouet met al zijn onregelmatigheden duidelijk is te zien.. Mannetjes en vrouwtjes kan je meestal wel onderscheiden, doordat veel van de vrouwtjes een soort eeltplek op de rugvin hebben .De fontein kan 4 meter hoog.

De groep/de jongen

Net als de meeste andere tandwalvissen, leeft de potvis in een kudde. Er leven zo’n 10 tot 20 dieren in. Vrouwtjes met jongen worden door de rest beschermd. De jongen zijn kostbaar voor de potvissen. 1 jong in 10 jaar is bij een potvis normaal, en de moeder blijft zeker ook nog 5 jaar voor haar jong zorgen. Dan komt er nog bij dat een potvisvrouwtje een keer in de 3 á 5 jaar vruchtbaar is. De paring duurt niet langer dan dertig seconden. De dieren paren buik aan buik: horizontaal in het water, of verticaal oprijzend. De mannetjes spelen geen enkele rol bij het grootbrengen van de jongen. Na een draagtijd van 14 tot 16 maanden brengen de vrouwtjes met hulp van de andere vrouwtjes een jong ter wereld. Het jong wordt door de helpsters onmiddellijk naar de oppervlakte gebracht. Daar haalt het jong voor het eerst adem. Jonge potvissen worden twee jaar lang gezoogd.(of langer)de eerste tanden van een potvis breken door op zijn achtste. In Nederland spoelen alleen mannetjespotvissen aan. Dat komt omdat als de mannetjes uit de groep verdreven worden, ze pubergroepen vormen van 1 tot 5 dieren. Ze trekken naar de poolzee om een vrouw te zoeken. Daardoor moeten ze langs Nederland. Simpel dus:vrouwtjes en jongen komen hier gewoon niet in de buurt.

Voedsel

Potvissen eten bijna uitsluitend inktvissen,maar ook wel vissen. Bij IJsland bestaat het menu van de potvissen bijna uitsluitend uit vis! Verder eten ze ook wel wat krabben en kreeften. Iedereen kent wel die mooie platen in oude boeken: een potvis, verwikkeld in een gevecht op leven en dood met een reusachtige inktvis en hopeloos verstrengeld in de tentakels van het monster. Niemand leek zich ooit af te vragen of potvissen altijd op zo'n onhandige en gevaarlijke manier aan de kost komen. De werkelijkheid is minder hysterisch. Door analyse van de maaginhoud van gevangen potvissen zijn we veel te weten gekomen over het menu van de potvis in de verschillende wereldzeeën. Potvissen kauwen hun prooi niet: de kaak dient slechts als grijpding. Hoogstens wordt een grote inktvis tegen het verhemelte doodgedrukt, waarna hij in zijn geheel wordt ingeslikt. Volwassen potvissen vangen over het algemeen grotere prooien dan vrouwtjes en jonge potvissen . Dit heeft te maken met het feit dat de mannetjes op grotere diepte jagen dan de vrouwtjes en jongkies : de grotere inktvissen leven in dieper water. Toch zijn er wel vondsten gedaan van wel erg gigantische exemplaren. In de magen van twee potvismannetjes die bij de Azoren waren gevangen, troffen mensen een reuzeninktvis aan van tien en een halve meter lang (inclusief de tentakels) en 184 kilo zwaar, en één van twaalf (als je bedenkt dat een vrouwtjespotvis 11 meter kan worden en een mannetje 18)meter en 200 kilo. Dit zijn wel betrekkelijke uitzonderingen. En ook in zulke gevallen is er waarschijnlijk nauwelijks sprake van echte gevechten: zelfs zo'n grote inktvis heeft geen kans tegen de geweldige massa van een potvis met zijn formidabele tanden. Wel kan de inktvis zich met zijn vangarmen nog enige tijd aan zijn aanvaller vastklemmen, waardoor er op de kop van de potvis afdrukken van zuignappen kunnen ontstaan. De grootste littekens vind je op de grootste mannetjes, zoals ook te verwachten is. En het zijn vooral die grote indrukken van ruim tien centimeter in doorsnede, die geleid hebben tot de wilde verhalen van vroeger.

Gevaar

De mens is de grootste(en eigenlijk ook de enige) vijand van de Potvis. Voor de walvisvaart werden potvissen nauwelijks vervolgd door de mens. In 1712 vond de eerste potvisexpeditie vanuit Noord- Amerika plaats. De voornaamste jagers waren Amerikanen, Britten, en Fransen. Soms werden er meer dan 4000 potvissen gevangen! Walvisjagers vissen soms met harpoenen. Dat zijn grote staven met haken eraan,die ze afschieten op de Potvis. Soms doen ze er ook gif aan, wat de Potvis nog sneller doodt. Er is een wet tegen walvisjacht als je geen walvissen nodig hebt(geldt dus niet voor de Inuit) Maar Japan en Noorwegen lappen dat aan hun laars. Japan zegt dat ze de dieren nodig hebben voor onderzoek, maar heb je daar voor 2.000(ik doe een schatting) per jaar nodig???Ik zou maar een ander smoesje bedenken. In Noorwegen en Japan geldt Walvis als een delicatesse. Daar is maar een woord voor te zeggen:waarom??Ik begrijp niet wat er zo lekker is aan een walvis.

Familie

Potvissen hebben een aardig grote familie. De potvis is het grootste lid van de tandwalvissen. Er zijn 2 families van walvissen:baardwalvissen en tandwalvissen. Noordkapers,bultruggen,Groenlandse walvissen en Blauwe vinvissen zijn baardwalvissen. Orka´s ,dolfijnen en potvissen zijn tandwalvissen. Baardwalvissen hebben baleinen,een soort draden waarmee ze hun voedsel vangen. Dat bestaat uit plankton,beestjes die zo klein zijn dat je ze niet kun zien met bloot oog.)behalve wanneer ze oplichten,dat doen ze als ze schrikken. Tandwalvissen eten meer vis,en potvissen(die bij de tandwalvissen horen)meer inktvis. Vergeleken met de Blauwe Vinvis is de potvis een kleintje, maar met de Orka is hij gigantisch. Er zijn drie soorten potvissen, de potvis, de dwergpotvis en de kleine potvis. De orka eet meestal vis, maar ook familieleden. Dat is het leuke van walvissen:baleinwalvissen zijn het groots, maar ook het aardigst(Ik heb niet naar de mening van de krill gevraagd) en tandwalvissen eten vlees. Die zijn dus niet zo heel lief. Dolfijnen inbegrepen. Jaja,ik hoor het al, het is de ‘’natuur’’.Als je slim bent, weet je dat orka zich heel snel aanpassen aan hun leefgebied en andere omstandigheden. Zo is er bekend dat orka’s bij de polen veel zeehond eten, en dat orka’s op andere locaties weer andere dingen eten. Dus wie zegt dat het de natuur is:leer de orka’s en dolfijnen groente eten! Potvissen niet, die zijn schattig.Heb je al naar dat lieve snuitje gekeken? en dan die stáárt!

foto’s

Ik heb helaas weinig beeldmateriaal, alleen foto’s. Dat komt omdat spermaceti enz. te kostbaar zijn. Deze foto’s zijn gemaakt in het natuurmuseum van Ameland. Let op de Spermaceti en de Amber. Amber wordt vaak verward met barnsteen,dat oeroude hars is.(Je kan het herkennen aan het feit dat er prehistorische muggen in barnsteen zitten.)Spermaceti werd gebruikt voor kaarsen. Het geeft een helder, scherp licht. Vroeger dachten mensen dat het de sperma van een potvis was. Vandaar de naam. De penis van een potvis is lang. Meestal zit hij in een plooi.