Kabinet: verschil tussen versies
| (10 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Het '''kabinet''' is eigenlijk hetzelfde als de [[regering]] van een land. Om heel precies te zijn is de regering het staatshoofd (de koning dus) én de ministers, maar meestal verstaat men er alleen de ministers onder. Het is een belangrijk begrip uit de [[politiek]]. | Het '''kabinet''' is eigenlijk hetzelfde als de [[regering]] van een land. Om heel precies te zijn is de regering het staatshoofd (de koning dus) én de ministers, maar meestal verstaat men er alleen de ministers onder. Het is een belangrijk begrip uit de [[politiek]]. | ||
| − | Een kabinet steunt op een meerderheid. In [[Nederland]] is dat in de [[Tweede Kamer]], op minstens 150 | + | Een kabinet steunt op een meerderheid. In [[Nederland]] is dat in de [[Tweede Kamer]], op minstens de helft van de 150 zetels, dus 150 : 2 = 75. En dat plus 1 = 76 zetels. Als het kabinet geen meerderheid heeft dan noemen we dat een [[minderheidskabinet]]. Zo'n kabinet kan gemakkelijk vallen. |
| − | Wanneer er in de regering veel onenigheid is, dan kan zo'n kabinet niet meer regeren. De [[minister-president]] biedt dan het ontslag van de ministers en de staatssecretarissen aan de | + | Wanneer er in de regering veel onenigheid is, dan kan zo'n kabinet niet meer regeren. De [[minister-president]] biedt dan het ontslag van de ministers en de staatssecretarissen aan de koning(in) aan. We zeggen dan dat het kabinet is "gevallen". Er moeten dan nieuwe [[verkiezingen]] worden gehouden. Totdat er na de verkiezingen een nieuw kabinet is, kan het oude kabinet nog lopende zaken afhandelen. We zeggen dan dat dat kabinet '[[Demissionair kabinet|demissionair]]' is. |
| − | + | ==Kabinetsformatie== | |
| + | |||
| + | {{Zie hoofdartikel|Kabinetsformatie in Nederland}} | ||
| + | |||
| + | Wanneer de verkiezingsuitslag bekend is en dus de nieuwe zetelverdeling in de Tweede Kamer, kan er een nieuw kabinet worden gevormd. Daarvoor wordt eerst een [[informateur]] benoemd. Die gaat rondvragen bij de diverse fracties van de partijen wat hun standpunten zijn. Uiteindelijk moet er dan een [[regeerakkoord]] komen. Daarna komt dan de daadwerkelijke formatie van het nieuwe kabinet door de [[formateur]]: wie gaan er zitting in nemen (de ministers en staatssecretarissen). Daarvoor moeten kandidaten worden gezocht. | ||
| + | |||
| + | ==Zittingsduur== | ||
| + | |||
| + | Een kabinet kan maximaal tot de volgende verkiezingen aanblijven. Dat is dan hooguit 4 jaar. Maar dat gebeurt lang niet altijd. Zo werden op 12 september 2012 de vijfde [[verkiezingen]] sinds 2002 gehouden, in tien jaar dus. De gemiddelde levensduur van een Nederlands kabinet was toen dus minder dan twee jaar. Eigenlijk was het nog minder, want een fors deel daarvan was ook nog eens "demissionair" (dat wil zeggen dat het kabinet al gevallen is, maar doorregeert tot er een nieuw kabinet is). | ||
| + | |||
| + | Het 31ste kabinet in Nederland sinds het einde van de [[Tweede Wereldoorlog]] in 1945, het [[Kabinet-Schoof|kabinet Schoof]], viel in juni 2025. | ||
| + | |||
| + | == Lees ook: == | ||
| + | [https://npokennis.nl/story/802/wat-gebeurt-er-als-een-kabinet-valt?at_medium=email&at_emailtype=retention&at_campaign=nieuwsbrief-7-juni-2025 Wat gebeurt er als een kabinet valt? NPO Kennis] | ||
| + | |||
| + | [https://www.rijksoverheid.nl/regering/over-de-regering/kabinetten-sinds-1945 Kabinetten sinds 1945 - Rijksoverheid.nl] | ||
| + | |||
| + | [https://npokennis.nl/story/86/hoe-werkt-een-formatie?at_medium=email&at_emailtype=retention&at_campaign=nieuwsbrief-11-november-2025 Hoe werkt een formatie? - NPO Kennis] | ||
[[Categorie:Regering]] | [[Categorie:Regering]] | ||
[[Categorie:Politiek]] | [[Categorie:Politiek]] | ||
Huidige versie van 4 nov 2025 om 08:55
Het kabinet is eigenlijk hetzelfde als de regering van een land. Om heel precies te zijn is de regering het staatshoofd (de koning dus) én de ministers, maar meestal verstaat men er alleen de ministers onder. Het is een belangrijk begrip uit de politiek.
Een kabinet steunt op een meerderheid. In Nederland is dat in de Tweede Kamer, op minstens de helft van de 150 zetels, dus 150 : 2 = 75. En dat plus 1 = 76 zetels. Als het kabinet geen meerderheid heeft dan noemen we dat een minderheidskabinet. Zo'n kabinet kan gemakkelijk vallen.
Wanneer er in de regering veel onenigheid is, dan kan zo'n kabinet niet meer regeren. De minister-president biedt dan het ontslag van de ministers en de staatssecretarissen aan de koning(in) aan. We zeggen dan dat het kabinet is "gevallen". Er moeten dan nieuwe verkiezingen worden gehouden. Totdat er na de verkiezingen een nieuw kabinet is, kan het oude kabinet nog lopende zaken afhandelen. We zeggen dan dat dat kabinet 'demissionair' is.
Kabinetsformatie
Zie Kabinetsformatie in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Wanneer de verkiezingsuitslag bekend is en dus de nieuwe zetelverdeling in de Tweede Kamer, kan er een nieuw kabinet worden gevormd. Daarvoor wordt eerst een informateur benoemd. Die gaat rondvragen bij de diverse fracties van de partijen wat hun standpunten zijn. Uiteindelijk moet er dan een regeerakkoord komen. Daarna komt dan de daadwerkelijke formatie van het nieuwe kabinet door de formateur: wie gaan er zitting in nemen (de ministers en staatssecretarissen). Daarvoor moeten kandidaten worden gezocht.
Zittingsduur
Een kabinet kan maximaal tot de volgende verkiezingen aanblijven. Dat is dan hooguit 4 jaar. Maar dat gebeurt lang niet altijd. Zo werden op 12 september 2012 de vijfde verkiezingen sinds 2002 gehouden, in tien jaar dus. De gemiddelde levensduur van een Nederlands kabinet was toen dus minder dan twee jaar. Eigenlijk was het nog minder, want een fors deel daarvan was ook nog eens "demissionair" (dat wil zeggen dat het kabinet al gevallen is, maar doorregeert tot er een nieuw kabinet is).
Het 31ste kabinet in Nederland sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945, het kabinet Schoof, viel in juni 2025.
Lees ook:
Wat gebeurt er als een kabinet valt? NPO Kennis