Boerenkrijg: verschil tussen versies
k (Categorie:Franse tijd toegevoegd met HotCat) |
k |
||
| (2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | De '''Boerenkrijg''', ook wel '''Beloken''' of '''Besloten tijd''' genoemd, was een opstand in 1798, tijdens de [[Franse Tijd]] in de [[Zuiderlijke Nederlanden]]. Het was een opstand van de landelijke boerenbevolking tegen het revolutionaire Franse staatsgezag. De | + | [[Bestand:Boerenkrijg.jpg|miniatuur|Boerenkrijgstandbeeld te Hasselt (België)]] |
| + | De '''Boerenkrijg''', ook wel '''Beloken''' of '''Besloten tijd''' genoemd, was een opstand in 1798, tijdens de [[Franse Tijd]] in de [[Zuiderlijke Nederlanden]]. Het was een opstand van de landelijke boerenbevolking tegen het (revolutionaire) Franse staatsgezag. Deze was geïnspireerd door de ideologie van de [[Verlichting]] en de [[Franse revolutie]]. De boerenopstand vond zijn oorzaak in de ontevredenheid over de aantasting van aloude gewoontes, rechten en voorrechten, in het bijzonder over de anti-[[katholieke kerk|katholicisme]] met de sluiting van kerken en vervolging van priesters door de Fransen. Ook de elitaire franse taal die altijd door de adel was gebruikt was een reden voor verzet, vooral ook omdat wetten en dergelijke niet werden begrepen. De bevolking werden stevige belastingen opgelegd, zonder dat ze er iets tegenin konden brengen. De wet van 5 september 1798 op de algemene dienstplicht in het Franse leger was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Alle jongemannen tussen 20 en 25 jaar moesten verplicht in militaire dienst wat voorheen totaal onbekend was. Dat betekende dus ook dat hun arbeidskrachten op de boerderij werd weggenomen. | ||
| − | De [[ | + | De opstandelingen hadden als leuzen ''Voor Outer en Heerd'' ("voor altaar en haard", ofwel: "voor Kerk en gezin") en ook ''Vivat de Keizer'' ("Leve de Keizer"), omdat ze hoopten op een herstel van het Oostenrijks bestuur ([[Huis Habsburg]]). De opstandelingen werden door de Fransen [[Brigand (Boerenkrijg)|brigands (struikrovers)]] genoemd. |
| − | Later werd de opstand mooier gemaakt en beschreven als een belangrijke gebeurtenis in de Belgische natievorming dan dat het eigenlijk was,maar zou wel hebben meegeholpen tot het ontstaan van de Vlaamse onafhankelijkheid en de [[België|Belgische staat]]. | + | De [[onderdrukking]] door het Franse regime was bijzonder hard. Vergeleken met de vele honderdduizenden doden bij de [[opstand in de Vendée]] enkele jaren daar voor was de Boerenkrijg eigenlijk slechts een schermutseling ('ruzietje'). |
| + | |||
| + | Op 12 oktober 1798 vond een eerste incident plaats bij [[Overmere]] (tussen Gent en Dendermonde) naar aanleiding van een inbeslagname bij een boer-belastingweigeraar. | ||
| + | Eind 1798 was het al gedaan met het verzet, hoewel het op sommige plaatsen nog tot 1799 werd voortgezet. De opstand was in feite al na twee maanden met geweld van het Franse leger de kop ingedrukt. Toch schat men het aantal doden tussen 5.000 en 10.000. Ook volgde er een nog strengere onderdrukking en werden de leiders van de opstand ([[Antoine Constant|Constant]], [[Pieter Corbeels|Corbeels]] en [[Albert Meulemans|Meulemans]]) opgepakt en gedood. Ook werden er zo'n 3000 verzetslieden aangehouden en gevangen gezet onder slechte omstandigheden. | ||
| + | |||
| + | Later werd de opstand mooier gemaakt en beschreven als een belangrijke gebeurtenis in de Belgische natievorming dan dat het eigenlijk was, maar het zou wel hebben meegeholpen tot het ontstaan van de Vlaamse onafhankelijkheid en de [[België|Belgische staat]]. | ||
| + | |||
| + | == Plaatsen waar tijdens de Boerenkrijg hevig gevochten werd, of die er bijzonder onder geleden hebben == | ||
| + | [[Aalst (Oost-Vlaanderen)|Aalst]] - [[Aarschot]] - [[Sint-Amands]] - [[Bazel (België)|Bazel]] - St.-Bernaards [[Lubbeek]] - [[Bevekom]] - [[Betekom]] - [[Beveren (Oost-Vlaanderen)|Beveren]] (Waas) - [[Blaasveld]] - [[Boom (België)|Boom]] - [[Bornem]] - [[Burcht (België)|Burcht]] - [[Diest]] - [[Duffel]] - [[Edingen]] - [[Geel (stad)|Geel]] - [[Haasdonk]] - [[Halle (Vlaams-Brabant)|Halle]] - [[Hasselt (België)|Hasselt]] - Heilissem [[Hélécine]] - [[Herentals]] - [[Hingene]] - [[Izegem]] - [[Kapellen (Vlaams-Brabant)|Kapellen]] (Hageland) - [[Kapelle-op-den-Bos|Kapellen-op-den-Bos]] - [[Kemzeke]] - [[Kortrijk]] - [[Kruibeke]] - [[Leuven]] - [[Leuze (Namen)|Leuze]] - [[Lier (België)|Lier]] - [[Lippelo]] - [[Londerzeel]] - [[Mechelen (stad)|Mechelen]] - [[Meerhout]] - [[Melsele]] - [[Merchtem]] - [[Mol (België)|Mol]] - [[Neerijse]] - [[Nevele]] - [[Sint-Niklaas]] - [[Overmere]] - [[Oudenaarde]] - [[Sint-Pauwels]] - [[Puurs]] - [[Rupelmonde]] - [[Scherpenheuvel (plaats)|Scherpenheuvel]] - [[Zichem]] - [[Stavelot]] - [[Tongerlo (Westerlo)|Tongerlo]] - [[Waanrode]] - [[Waarschoot]] - [[Willebroek]] - [[Wilsele]] - [[Zele (gemeente)|Zele]] - [[Zeveneken]] - [[Zwijndrecht (België)|Zwijndrecht]] | ||
| + | <br /> | ||
[[Categorie:Franse tijd]] | [[Categorie:Franse tijd]] | ||
Huidige versie van 6 sep 2025 om 08:46
De Boerenkrijg, ook wel Beloken of Besloten tijd genoemd, was een opstand in 1798, tijdens de Franse Tijd in de Zuiderlijke Nederlanden. Het was een opstand van de landelijke boerenbevolking tegen het (revolutionaire) Franse staatsgezag. Deze was geïnspireerd door de ideologie van de Verlichting en de Franse revolutie. De boerenopstand vond zijn oorzaak in de ontevredenheid over de aantasting van aloude gewoontes, rechten en voorrechten, in het bijzonder over de anti-katholicisme met de sluiting van kerken en vervolging van priesters door de Fransen. Ook de elitaire franse taal die altijd door de adel was gebruikt was een reden voor verzet, vooral ook omdat wetten en dergelijke niet werden begrepen. De bevolking werden stevige belastingen opgelegd, zonder dat ze er iets tegenin konden brengen. De wet van 5 september 1798 op de algemene dienstplicht in het Franse leger was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Alle jongemannen tussen 20 en 25 jaar moesten verplicht in militaire dienst wat voorheen totaal onbekend was. Dat betekende dus ook dat hun arbeidskrachten op de boerderij werd weggenomen.
De opstandelingen hadden als leuzen Voor Outer en Heerd ("voor altaar en haard", ofwel: "voor Kerk en gezin") en ook Vivat de Keizer ("Leve de Keizer"), omdat ze hoopten op een herstel van het Oostenrijks bestuur (Huis Habsburg). De opstandelingen werden door de Fransen brigands (struikrovers) genoemd.
De onderdrukking door het Franse regime was bijzonder hard. Vergeleken met de vele honderdduizenden doden bij de opstand in de Vendée enkele jaren daar voor was de Boerenkrijg eigenlijk slechts een schermutseling ('ruzietje').
Op 12 oktober 1798 vond een eerste incident plaats bij Overmere (tussen Gent en Dendermonde) naar aanleiding van een inbeslagname bij een boer-belastingweigeraar. Eind 1798 was het al gedaan met het verzet, hoewel het op sommige plaatsen nog tot 1799 werd voortgezet. De opstand was in feite al na twee maanden met geweld van het Franse leger de kop ingedrukt. Toch schat men het aantal doden tussen 5.000 en 10.000. Ook volgde er een nog strengere onderdrukking en werden de leiders van de opstand (Constant, Corbeels en Meulemans) opgepakt en gedood. Ook werden er zo'n 3000 verzetslieden aangehouden en gevangen gezet onder slechte omstandigheden.
Later werd de opstand mooier gemaakt en beschreven als een belangrijke gebeurtenis in de Belgische natievorming dan dat het eigenlijk was, maar het zou wel hebben meegeholpen tot het ontstaan van de Vlaamse onafhankelijkheid en de Belgische staat.
Plaatsen waar tijdens de Boerenkrijg hevig gevochten werd, of die er bijzonder onder geleden hebben
Aalst - Aarschot - Sint-Amands - Bazel - St.-Bernaards Lubbeek - Bevekom - Betekom - Beveren (Waas) - Blaasveld - Boom - Bornem - Burcht - Diest - Duffel - Edingen - Geel - Haasdonk - Halle - Hasselt - Heilissem Hélécine - Herentals - Hingene - Izegem - Kapellen (Hageland) - Kapellen-op-den-Bos - Kemzeke - Kortrijk - Kruibeke - Leuven - Leuze - Lier - Lippelo - Londerzeel - Mechelen - Meerhout - Melsele - Merchtem - Mol - Neerijse - Nevele - Sint-Niklaas - Overmere - Oudenaarde - Sint-Pauwels - Puurs - Rupelmonde - Scherpenheuvel - Zichem - Stavelot - Tongerlo - Waanrode - Waarschoot - Willebroek - Wilsele - Zele - Zeveneken - Zwijndrecht