Werkwoord: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
 
(27 tussenliggende versies door 12 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
Een '''werkwoord''' is een [[woordsoort]] die een handeling, gebeurtenis of toestand in de zin aangeeft, of die helpt uit te drukken.
−
het is een heel belangrijk iets voor de taal.
  
−
schrijf je loopt nou met een t of een d?
  
   
  +
Het werkwoord richt zich naar het [[onderwerp (taalkundig)|onderwerp]] (dat is degene die, of hetgene wat iets doet of beleeft: ik, jij, hij, wij, zij, het of genoemd bij naam enz.).
⚫
hier zie je een paar regels en feiten:
  
   
  +
In sommige talen verwijst het ook nog naar andere [[zinsdeel|zinsdelen]]!) en het maakt altijd deel uit van het taalkundig [[gezegde (taalkundig)|gezegde]].
⚫
de ik-vorm = de stam
  
−
voorbeeld:
  
   
  +
==Voorbeelden van handelingen==
⚫
tegenwoordige tijd:
  
  +
* Ik ''loop'' naar school. (''lopen'' is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan)
  +
* Ik ''zaag'' een plank doormidden. (''zagen'' is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan).
   
  +
==Voorbeelden van gebeurtenis==
−
ik [[loop]]: loop is de stam
  
  +
* Het echtpaar ''trouwt'' in het gemeentehuis. (''trouwe''n is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het trouwen aan).
  +
* De bruiloftsgasten ''vieren'' feest in de feestzaal. (''vieren'' is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het vieren aan).
   
  +
==Voorbeelden van toestand==
−
bij hij komt er een t achter:
  
  +
* Hij ''is'' aardig (''[[zijn]]'' is in deze zin het werkwoord en zegt iets over het onderwerp ''hij'').
  +
* Ik ''voel'' me verdrietig (''voelen'' is in deze zin het werkwoord. Van zichzelf is ''voelen'' een handeling, maar in dit voorbeeld wordt er vooral een toestand uitgedrukt).
  +
* Ik ''heb'' het koud (''[[hebben]]'' is in deze zin het werkwoord en wordt hier gebruikt om een bepaalde gevoelstoestand uit te drukken).
   
  +
==Tijden==
−
hij [[loopt]]
  
  +
De drie belangrijkste werkwoordstijden zijn:
  +
  ⚫
* [[tegenwoordige tijd]] (t.t.),
  +
* [[verleden tijd]] (v.t.) en
  +
* [[voltooide tijd]].
  +
  +
==Vervoeging==
  +
Hoe je omgaat met een werkwoord noemen we 'de vervoeging' van dat werkwoord.
  +
  ⚫
Hier zie je een paar regels en feiten:
  ⚫
* De ik-vorm noemen we 'de stam'.
  +
  +
Voorbeeld:
  +
* '''Tegenwoordige tijd''':
  +
:* Ik '''loop''': de ik-vorm van lopen is loop, dus loop is de stam
  +
:* Jij '''loopT'''
  +
:* Hij '''loopT'''
  +
:* Wij '''lopen'''
  +
:* Jullie '''lopen'''
  +
:* Zij '''lopen'''
  +
  +
* '''Verleden tijd''':
  +
:* Ik '''liep'''
  +
:* Jij '''liep'''
  +
:* Hij '''liep'''
  +
:* Wij '''liepen'''
  +
:* Jullie '''liepen'''
  +
:* Zij '''liepen'''
  +
  +
* '''Voltooide Tijd''':
  +
:* Ik heb '''gelopen'''
  +
:* Jij hebt '''gelopen'''
  +
:* Hij heeft '''gelopen'''
  +
:* Wij hebben '''gelopen'''
  +
:* Jullie hebben '''gelopen'''
  +
:* Zij hebben '''gelopen'''
  +
  +
Alleen bij in de voltooide tijd is het werkwoord altijd hetzelfde.
  +
  +
  +
{{Navigatie woordsoorten}}
  +
[[Categorie:Grammatica]]
  +
[[Categorie:Werkwoorden]]

Huidige versie van 16 jun 2024 om 10:06

Een werkwoord is een woordsoort die een handeling, gebeurtenis of toestand in de zin aangeeft, of die helpt uit te drukken.

Het werkwoord richt zich naar het onderwerp (dat is degene die, of hetgene wat iets doet of beleeft: ik, jij, hij, wij, zij, het of genoemd bij naam enz.).

In sommige talen verwijst het ook nog naar andere zinsdelen!) en het maakt altijd deel uit van het taalkundig gezegde.

Voorbeelden van handelingen

  • Ik loop naar school. (lopen is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan)
  • Ik zaag een plank doormidden. (zagen is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan).

Voorbeelden van gebeurtenis

  • Het echtpaar trouwt in het gemeentehuis. (trouwen is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het trouwen aan).
  • De bruiloftsgasten vieren feest in de feestzaal. (vieren is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het vieren aan).

Voorbeelden van toestand

  • Hij is aardig (zijn is in deze zin het werkwoord en zegt iets over het onderwerp hij).
  • Ik voel me verdrietig (voelen is in deze zin het werkwoord. Van zichzelf is voelen een handeling, maar in dit voorbeeld wordt er vooral een toestand uitgedrukt).
  • Ik heb het koud (hebben is in deze zin het werkwoord en wordt hier gebruikt om een bepaalde gevoelstoestand uit te drukken).

Tijden

De drie belangrijkste werkwoordstijden zijn:

Vervoeging

Hoe je omgaat met een werkwoord noemen we 'de vervoeging' van dat werkwoord.

Hier zie je een paar regels en feiten:

  • De ik-vorm noemen we 'de stam'.

Voorbeeld:

  • Tegenwoordige tijd:
  • Ik loop: de ik-vorm van lopen is loop, dus loop is de stam
  • Jij loopT
  • Hij loopT
  • Wij lopen
  • Jullie lopen
  • Zij lopen
  • Verleden tijd:
  • Ik liep
  • Jij liep
  • Hij liep
  • Wij liepen
  • Jullie liepen
  • Zij liepen
  • Voltooide Tijd:
  • Ik heb gelopen
  • Jij hebt gelopen
  • Hij heeft gelopen
  • Wij hebben gelopen
  • Jullie hebben gelopen
  • Zij hebben gelopen

Alleen bij in de voltooide tijd is het werkwoord altijd hetzelfde.


Woordsoorten
achterzetsel · bijvoeglijk naamwoord · bijwoord · eigennaam · ideofoon · lidwoord · telwoord (hoofdtelwoord · rangtelwoord · telbijwoord) · tussenwerpsel · voegwoord · voornaamwoord (aanwijzend · betrekkelijk · bezittelijk · onbepaald · persoonlijk · temporeel · uitroepend · vragend · wederkerend · wederkerig) · voorzetsel · werkwoord · zelfstandig naamwoord
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Werkwoord&oldid=869330"