Nederlandse gulden: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
 
(34 tussenliggende versies door 11 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
De '''Nederlandse Gulden''' (beter bekend als gewoon de '''gulden''') was vanaf middeleeuwen tot januari 2002 het betaalmiddel van geld. Het was ongeveer half zoveel waard als de Euro. De rijksdaalder was de meest waardevolle munt met een waarde van 2,5 gulden. In 2002 werd de Gulden na honderden jaren vervangen door de [[Euro]], waar nu haast elk land in het continent [[Europa]] mee betaald. Veel mensen rekenen nog altijd terug naar de gulden van de euro, maar de waarde van de euro schommelt wat dus dat gebeurt minder.
 +
De (Nederlandse) '''gulden''' was vanaf de [[middeleeuwen]] tot 1 januari 2002 wettig betaalmiddel in Nederland. Het guldenteken was de ƒ, ook geschreven "fl.", van "florijn". De gulden was ongeveer half zoveel waard als de euro (1 euro = 2,20371 gulden).
  +
  +
In Nederland waren bij de invoering van de euro in oplopende waarde de volgende muntstukken in omloop:
  +
*de cent (1/100 gulden of fl. 0,01),
  +
*de stuiver (fl. 0,05),
  +
*het dubbeltje (fl. 0,10),
  +
*het kwartje (fl. 0,25),
  +
*de gulden (fl. 1,-),
  +
*de rijksdaalder (fl. 2,50) en
  +
*het vijfje (fl. 5,-), de meest waardevolle munt in de reeks.
  +
  +
Overigens zijn er in de historie van de gulden wel munten met een nog hogere waarde geweest, zoals het beroemde "gouden tientje", die vaak maar in beperkte hoeveelheden werden "geslagen", meestal bij bijzondere gebeurtenissen. Ook waren er allerlei munten met een geringere waarde, die in de loop der tijd verdwenen naarmate de gulden minder waard werd. Dan had je nog het papiergeld, de bankbiljetten, waarvan het meest waardevolle een biljet van duizend gulden was. Weinig mensen hebben dat in werkelijkheid gezien.
  +
  +
Veel mensen rekenen nog altijd automatisch terug van de euro naar de gulden om te constateren dat alles sinds de invoering van de euro veel duurder is geworden. De voorstanders van de euro houden echter vol dat daarvan geen sprake is. <gallery mode="packed">
  +
Bestand:1 Cent 1952.jpg|1 cent 1952
  +
Bestand:Stuiver Munt.jpg|5 cent (stuiver) 1980
  +
Bestand:10 Cent (1973) - Vorderseite.jpg|10 cent dubbeltje 1973
  +
Bestand:25 Cent (1971) - Vorderseite.jpg|25 cent kwartje 1971
  +
Bestand:1 Gulden (1979) - Vorderseite.jpg|1 gulden 1979
  +
Bestand:Rijksdaalder (2,5 gulden) (1949) Riks.jpg|Rijksdaalder briefgeld Juliana 1949
  +
Bestand:'Rijksdaalder' Leidseweg Utrecht (9192181374).jpg|Rijksdaalder als tegel
  +
Bestand:5 Gulden (1989) - Vorderseite.jpg|5 gulden munt 1989
  +
Bestand:10 Gulden - Juliana Anniversary of Reign 1973.png|10 gulden munt 1973
  +
</gallery>
  +
  +
==Oude munten==
  +
Hier volgt een opsomming van allerlei munten uit het guldentijdperk, en hoeveel stuivers die waard waren.
   
−
==Waarde==
  
−
Hier staat wat over de waarde van de stuiver, een bekend Nederlands muntstuk van de Gulden die nogal wat verandere van waarde.
  
 
* 10 gulden-munt = (200 stuivers)
  
* 10 gulden-munt = (200 stuivers)
−
* tot [[2002]]: 5 gulden-munt = (100 stuivers)
  
 
* 1 goudgulden = 65 stuivers
  
* 1 goudgulden = 65 stuivers
 
* [[1816]] - [[1840]]: 3 gulden-munt = (60 stuivers)
  
* [[1816]] - [[1840]]: 3 gulden-munt = (60 stuivers)
−
* tot [[2002]]: 1 rijksdaalder = 50 stuivers
  
 
* tot [[1816]]: 1 daalder = 30 stuivers
  
* tot [[1816]]: 1 daalder = 30 stuivers
 
* [[1601]] - [[1846]]: 1 zilveren florijn = 28 stuivers
  
* [[1601]] - [[1846]]: 1 zilveren florijn = 28 stuivers
−
* tot [[2002]]: 1 gulden = 20 stuivers
  
 
* 1 halve gulden = 1/2 gulden = (10 stuivers)
  
* 1 halve gulden = 1/2 gulden = (10 stuivers)
 
* 1 schelling = 6 stuivers
  
* 1 schelling = 6 stuivers
  ⚫
* 1 halve stuiver = 1/2 stuiver (2 1/2 cent-munt of vierduitstuk)
−
* tot [[2002]]: 1 kwartje = 1/4 gulden = (5 stuivers)
  
  ⚫
* 1 oortje = 1/4 stuiver
−
* tot [[2002]]: 1 dubbeltje = 2 stuivers
  
−
* tot [[2002]]: 1 stuiver = (1/20 gulden)
  
⚫
* 1 halve stuiver = 1/2 stuiver (2 1/2 cent-munt of vierduitenstuk)
  
⚫
* 1 oort = 1/4 stuiver
  
 
* tot [[1816]]: 1 duit = 1/8 stuiver
  
* tot [[1816]]: 1 duit = 1/8 stuiver
   
  +
==Munten==
−
{{Beginnetje}}
  
  +
[[Bestand:Gulden 013.JPG|miniatuur|187x187px|Nederlandse gulden in 2000 kopzijde]]
  +
De gulden had heel veel munten met daarop de vorst van die tijd (dat waren dus de koningen en koninginnen).
  +
Dat ging dus zo:
  +
  +
*1815 - 1840: [[Willem I]]
  +
*1840 - 1849: [[Willem II]]
  +
*1849 - 1890: [[Willem III]]
  +
*1890 - 1948: Wilhelmina
  +
*1948 - 1980: Juliana
  +
*1980 - 2002: Beatrix (zij kwam later nog op de Nederlandse [[euro]]munten te staan)
  +
  +
==Biljetten==
  +
De gulden had natuurlijk ook biljetten alleen stonden hier geen vorsten, maar gewoon personen en later dieren, planten en gebouwen op.
  +
Hier zie je welke:
  +
*5 gulden: Joost van den Vondel
  +
*10 gulden: ijsvogel
  +
*25 gulden: roodborstje
  +
*50 gulden: zonnebloem
  +
*100 gulden: steenuil
  +
*250 gulden: vuurtoren
  +
*1000 gulden: Spinoza
  +
Enkele voorbeelden van de biljetten. De ontwerpen veranderden van tijd tot tijd.<gallery mode="packed">
  +
Bestand:5 Gulden (1973) - Vorderseite.jpg|Vijf gulden (Vondel)
  +
Bestand:Bankbiljet van tien gulden, NG-2000-62.jpg|10 gulden, tientje of joetje, Frans Hals
  +
Bestand:25 Gulden (1971) - Vorderseite.jpg|25 gulden geeltje (1971) Sweelinck
  +
Bestand:25 Gulden (1989) - Vorderseite.jpg|25 gulden 1989 roodborstje
  +
Bestand:50 Gulden (1982) - Rückseite.jpg|50 gulden 1982 zonnebloemen
  +
Bestand:100 Gulden (1977) - Vorderseite.jpg|100 gulden 1977 Snip of meijer
  +
Bestand:250 Gulden (1985) - Vorderseite.jpg|250 gulden 1985 vuurtoren
  +
Bestand : 1.000 Gulden (1972) - Vorderseite.jpg|1000 gulden 1972 Spinoza
  +
</gallery>
  +
  +
== Link ==
  +
Er zijn vele gulden munten en biljetten verschenen. Er zijn mensen die ze nog sparen. In Wikimedia Commons kun je zoeken op '[https://commons.wikimedia.org/w/index.php?search=gulden&title=Special:MediaSearch&go=Ga&type=image gulden]' om meer te zien:
  +
[[Categorie:Voormalige munteenheid]]
  +
[[Categorie:Geschiedenis van Nederland]]
 
[[Categorie:Geld]]
  
[[Categorie:Geld]]
  +
[[Categorie:Munteenheid]]

Huidige versie van 17 nov 2023 om 16:24

De (Nederlandse) gulden was vanaf de middeleeuwen tot 1 januari 2002 wettig betaalmiddel in Nederland. Het guldenteken was de ƒ, ook geschreven "fl.", van "florijn". De gulden was ongeveer half zoveel waard als de euro (1 euro = 2,20371 gulden).

In Nederland waren bij de invoering van de euro in oplopende waarde de volgende muntstukken in omloop:

  • de cent (1/100 gulden of fl. 0,01),
  • de stuiver (fl. 0,05),
  • het dubbeltje (fl. 0,10),
  • het kwartje (fl. 0,25),
  • de gulden (fl. 1,-),
  • de rijksdaalder (fl. 2,50) en
  • het vijfje (fl. 5,-), de meest waardevolle munt in de reeks.

Overigens zijn er in de historie van de gulden wel munten met een nog hogere waarde geweest, zoals het beroemde "gouden tientje", die vaak maar in beperkte hoeveelheden werden "geslagen", meestal bij bijzondere gebeurtenissen. Ook waren er allerlei munten met een geringere waarde, die in de loop der tijd verdwenen naarmate de gulden minder waard werd. Dan had je nog het papiergeld, de bankbiljetten, waarvan het meest waardevolle een biljet van duizend gulden was. Weinig mensen hebben dat in werkelijkheid gezien.

Veel mensen rekenen nog altijd automatisch terug van de euro naar de gulden om te constateren dat alles sinds de invoering van de euro veel duurder is geworden. De voorstanders van de euro houden echter vol dat daarvan geen sprake is.

  • 1 cent 1952

  • 5 cent (stuiver) 1980

  • 10 cent dubbeltje 1973

  • 25 cent kwartje 1971

  • 1 gulden 1979

  • Rijksdaalder briefgeld Juliana 1949

  • Rijksdaalder als tegel

  • 5 gulden munt 1989

  • 10 gulden munt 1973

Oude munten

Hier volgt een opsomming van allerlei munten uit het guldentijdperk, en hoeveel stuivers die waard waren.

  • 10 gulden-munt = (200 stuivers)
  • 1 goudgulden = 65 stuivers
  • 1816 - 1840: 3 gulden-munt = (60 stuivers)
  • tot 1816: 1 daalder = 30 stuivers
  • 1601 - 1846: 1 zilveren florijn = 28 stuivers
  • 1 halve gulden = 1/2 gulden = (10 stuivers)
  • 1 schelling = 6 stuivers
  • 1 halve stuiver = 1/2 stuiver (2 1/2 cent-munt of vierduitstuk)
  • 1 oortje = 1/4 stuiver
  • tot 1816: 1 duit = 1/8 stuiver

Munten

Nederlandse gulden in 2000 kopzijde

De gulden had heel veel munten met daarop de vorst van die tijd (dat waren dus de koningen en koninginnen). Dat ging dus zo:

  • 1815 - 1840: Willem I
  • 1840 - 1849: Willem II
  • 1849 - 1890: Willem III
  • 1890 - 1948: Wilhelmina
  • 1948 - 1980: Juliana
  • 1980 - 2002: Beatrix (zij kwam later nog op de Nederlandse euromunten te staan)

Biljetten

De gulden had natuurlijk ook biljetten alleen stonden hier geen vorsten, maar gewoon personen en later dieren, planten en gebouwen op. Hier zie je welke:

  • 5 gulden: Joost van den Vondel
  • 10 gulden: ijsvogel
  • 25 gulden: roodborstje
  • 50 gulden: zonnebloem
  • 100 gulden: steenuil
  • 250 gulden: vuurtoren
  • 1000 gulden: Spinoza

Enkele voorbeelden van de biljetten. De ontwerpen veranderden van tijd tot tijd.

  • Vijf gulden (Vondel)

  • 10 gulden, tientje of joetje, Frans Hals

  • 25 gulden geeltje (1971) Sweelinck

  • 25 gulden 1989 roodborstje

  • 50 gulden 1982 zonnebloemen

  • 100 gulden 1977 Snip of meijer

  • 250 gulden 1985 vuurtoren

  • 1000 gulden 1972 Spinoza

Link

Er zijn vele gulden munten en biljetten verschenen. Er zijn mensen die ze nog sparen. In Wikimedia Commons kun je zoeken op 'gulden' om meer te zien:

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Nederlandse_gulden&oldid=826813"