Taalgrens in België: verschil tussen versies
(Nieuwe pagina aangemaakt met 'Bestand:BelgieGemeenschappenkaart.svg|miniatuur|De vier taalgebieden van België zal afbakenen: - Duits ( in blauw ) - Frans ( in rood ) - Nederlands ( in geel )...') |
k |
||
Regel 5: | Regel 5: | ||
- tweetalig Frans / Nederlands van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest]] |
- tweetalig Frans / Nederlands van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest]] |
||
De '''taalgrens in België''' is een administratieve grens binnen België vastgesteld op 8 november 1962 en die het land geografisch in twee territoria verdeelt: het ene Nederlandstalig, in het noorden, en het andere Franstalig, in het zuiden. Het is het gevolg van de gemeenschaps- en taalspanningen die in het Koninkrijk België heersen. |
De '''taalgrens in België''' is een administratieve grens binnen België vastgesteld op 8 november 1962 en die het land geografisch in twee territoria verdeelt: het ene Nederlandstalig, in het noorden, en het andere Franstalig, in het zuiden. Het is het gevolg van de gemeenschaps- en taalspanningen die in het Koninkrijk België heersen. |
||
+ | |||
+ | Deze verdeling issen opgenomen in een herziening van de Belgische grondwet van24 december 1970, tijdens de eerste staatshervorming, die werd vertaald door artikel 4 van de grondwet, waardoor officieel vier taalregio's werden gecreëerd: |
||
+ | |||
+ | * Het Duitstalige gebied van België |
||
+ | * Het Franstalige Gewest van België |
||
+ | * Het Nederlandstalige gebied van België |
||
+ | * Het tweetalige [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest]] (Frans / Nederlands) |
||
+ | |||
+ | == Historische achtergrond == |
||
+ | |||
+ | === Moderne tijden === |
||
+ | In 1556 werd de opvolger van [[Karel V van het Heilige Roomse Rijk|Karel V]], zijn zoon, [[Filips II van Spanje|Filips II]], zeer slecht ontvangen door de bevolking van de Zeventien Provinciën , omdat hij, opgeleid in Spanje , de Nederlandse taal niet sprak en niet de tolerante filosofie had die in deze streken heerste. destijds . Dit leidde tot een opstand tegen de soeverein, die onder meer leidde tot de Tachtigjarige Oorlog die, ondanks de pragmatische sanctie , de splitsing van de provincies en de onafhankelijkheid van de Verenigde Provinciën tot gevolg had . |
||
+ | |||
+ | === Franse regimeBewerken === |
||
+ | In 1789 vond de Franse Revolutie plaats die leidde tot de Revolutionaire Oorlogen waarin het revolutionaire leger probeerde de Oostenrijkse Nederlanden te annexeren . Na het mislukken van de eerste Franse annexatie van de Staten van België in 1792 annexeerden de Fransen het grondgebied officieel op<abbr>1</abbr> oktober <abbr><sup>1795</sup></abbr>en het Eerste Keizerrijk verdeelde het in negen departementen waar het Frans de norm was, althans in het bestuur. |
||
+ | |||
+ | === Onder het Nederlandse regime (1815-1830)Bewerken === |
||
+ | Na de nederlaag van Napoleon Bonaparte in de slag bij Waterloo18 juni 1815Het Eerste Franse Keizerrijk werd uiteengereten en datzelfde jaar werd door het Congres van Wenen een nieuwe staat gecreëerd : het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden . Deze bestaat dan uit de zeventien provincies die vroeger Spaans Nederland vormden en ''grofweg'' de huidige Benelux vormden . Het staat onder het gezag van koning Groothertog Guillaume <abbr>I <sup>van</sup></abbr> Oranje-Nassau . |
||
+ | |||
+ | De toenmalige autoriteiten besteedden aandacht aan het taalgebruik door het Nederlands tot voertaal van de nieuwe natiestaat te willen maken , met het idee een einde te maken aan de franchise van Vlaanderen . |
||
+ | |||
+ | <abbr>Willem I <sup>was</sup></abbr> echter niet van plan het Nederlands op uniforme wijze over het hele grondgebied op te leggen. In het noorden zal hij het opleggen aan het bestuur, de justitie en het onderwijs, aangezien de taal daar goed werd begrepen; in Brussel , een van de twee hoofdsteden van het koninkrijk, worden officiële documenten gepubliceerd in het Nederlands en het Frans. In het zuiden daarentegen zal het Nederlands worden gesuggereerd, maar in het onderwijs wordt tweetaligheid opgelegd. Er zijn echter niet genoeg leraren die Nederlands spreken om Nederlands te kunnen lesgeven. |
||
+ | |||
+ | Ondanks de aanpassingen werd de uitbreiding van het gebruik van het Nederlands een van de motivaties van de actoren van de Belgische Revolutie , die vanaf 1830 de vrijheid van taalgebruik voor de burgers eisten . |
||
+ | |||
+ | === Unionisme (1830-1847)Bewerken === |
||
+ | Hoofd artikel: Unionisme (België) . |
||
+ | |||
+ | In 1830 brak de Belgische Revolutie uit die leidde tot de onafhankelijkheid van het land4 oktober 1830. |
||
+ | |||
+ | Juridisch gezien verankert artikel 30 van de Belgische Grondwet van 1831 de vrijheid van taalgebruik . Een wet staat zelfs de vertaling van wetten in het Nederlands toe in de gemeenten waar de inwoners het spreken . |
||
+ | |||
+ | In feite is het Frans de taal van de elites, met verantwoordelijkheden, terwijl het Nederlands, geassocieerd met het gevallen regime, in diskrediet wordt gebracht ; het bestuur van het land werd toen voornamelijk in het Frans bestuurd, maar over het algemeen rees er de eerste jaren geen taalkundige kwestie op politiek niveau. |
||
+ | |||
+ | === Geboorte van de Vlaamse beweging (1847-1900)Bewerken === |
||
+ | Hoofd artikel: Vlaamse Beweging . |
||
+ | |||
+ | Vanaf 1835 ontstond er een Vlaamse beweging die opriep tot een betere erkenning van het gebruik van het Nederlands in het staatsbestuur en de contacten met de burgers. Aan deze eisen werd institutioneel voldaan in het laatste kwart van de eeuw, met name door middel van een paar wetten en door een reeks wetten die in het laatste kwart van de 19e eeuw <abbr>werden <sup>uitgevaardigd</sup></abbr> . Een wet uit 1878 voorziet bijvoorbeeld in het gebruik van het Nederlands in administratieve zaken, in bepaalde gevallen, in Brussel en in de noordelijke provincies . |
||
+ | |||
+ | Het algemeen kiesrecht , afgekondigd in 1893 , versterkt de stem van Nederlandstalige burgers en stelt hen in staat toegang te krijgen tot keuzevakken en verantwoordelijkheden. De wet van18 april 1898ten slotte vereist de zogenaamde gelijkheidswet dat over wetten wordt gestemd, bestraft, afgekondigd en gepubliceerd in het Frans en het Nederlands. Deze wetten waren bedoeld om het gelijke gebruik van het Frans en het Nederlands in het onderwijs, justitie en bestuur te garanderen. Officieel is het noorden van het land dus niet eentalig Nederlandstalig, maar wordt het tweetalig – in tegenstelling tot het zuiden van het land |
||
+ | [[Categorie:België]] |
Versie van 4 sep 2023 20:54
De taalgrens in België is een administratieve grens binnen België vastgesteld op 8 november 1962 en die het land geografisch in twee territoria verdeelt: het ene Nederlandstalig, in het noorden, en het andere Franstalig, in het zuiden. Het is het gevolg van de gemeenschaps- en taalspanningen die in het Koninkrijk België heersen.
Deze verdeling issen opgenomen in een herziening van de Belgische grondwet van24 december 1970, tijdens de eerste staatshervorming, die werd vertaald door artikel 4 van de grondwet, waardoor officieel vier taalregio's werden gecreëerd:
- Het Duitstalige gebied van België
- Het Franstalige Gewest van België
- Het Nederlandstalige gebied van België
- Het tweetalige Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Frans / Nederlands)
Historische achtergrond
Moderne tijden
In 1556 werd de opvolger van Karel V, zijn zoon, Filips II, zeer slecht ontvangen door de bevolking van de Zeventien Provinciën , omdat hij, opgeleid in Spanje , de Nederlandse taal niet sprak en niet de tolerante filosofie had die in deze streken heerste. destijds . Dit leidde tot een opstand tegen de soeverein, die onder meer leidde tot de Tachtigjarige Oorlog die, ondanks de pragmatische sanctie , de splitsing van de provincies en de onafhankelijkheid van de Verenigde Provinciën tot gevolg had .
Franse regimeBewerken
In 1789 vond de Franse Revolutie plaats die leidde tot de Revolutionaire Oorlogen waarin het revolutionaire leger probeerde de Oostenrijkse Nederlanden te annexeren . Na het mislukken van de eerste Franse annexatie van de Staten van België in 1792 annexeerden de Fransen het grondgebied officieel op1 oktober 1795en het Eerste Keizerrijk verdeelde het in negen departementen waar het Frans de norm was, althans in het bestuur.
Onder het Nederlandse regime (1815-1830)Bewerken
Na de nederlaag van Napoleon Bonaparte in de slag bij Waterloo18 juni 1815Het Eerste Franse Keizerrijk werd uiteengereten en datzelfde jaar werd door het Congres van Wenen een nieuwe staat gecreëerd : het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden . Deze bestaat dan uit de zeventien provincies die vroeger Spaans Nederland vormden en grofweg de huidige Benelux vormden . Het staat onder het gezag van koning Groothertog Guillaume I van Oranje-Nassau .
De toenmalige autoriteiten besteedden aandacht aan het taalgebruik door het Nederlands tot voertaal van de nieuwe natiestaat te willen maken , met het idee een einde te maken aan de franchise van Vlaanderen .
Willem I was echter niet van plan het Nederlands op uniforme wijze over het hele grondgebied op te leggen. In het noorden zal hij het opleggen aan het bestuur, de justitie en het onderwijs, aangezien de taal daar goed werd begrepen; in Brussel , een van de twee hoofdsteden van het koninkrijk, worden officiële documenten gepubliceerd in het Nederlands en het Frans. In het zuiden daarentegen zal het Nederlands worden gesuggereerd, maar in het onderwijs wordt tweetaligheid opgelegd. Er zijn echter niet genoeg leraren die Nederlands spreken om Nederlands te kunnen lesgeven.
Ondanks de aanpassingen werd de uitbreiding van het gebruik van het Nederlands een van de motivaties van de actoren van de Belgische Revolutie , die vanaf 1830 de vrijheid van taalgebruik voor de burgers eisten .
Unionisme (1830-1847)Bewerken
Hoofd artikel: Unionisme (België) .
In 1830 brak de Belgische Revolutie uit die leidde tot de onafhankelijkheid van het land4 oktober 1830.
Juridisch gezien verankert artikel 30 van de Belgische Grondwet van 1831 de vrijheid van taalgebruik . Een wet staat zelfs de vertaling van wetten in het Nederlands toe in de gemeenten waar de inwoners het spreken .
In feite is het Frans de taal van de elites, met verantwoordelijkheden, terwijl het Nederlands, geassocieerd met het gevallen regime, in diskrediet wordt gebracht ; het bestuur van het land werd toen voornamelijk in het Frans bestuurd, maar over het algemeen rees er de eerste jaren geen taalkundige kwestie op politiek niveau.
Geboorte van de Vlaamse beweging (1847-1900)Bewerken
Hoofd artikel: Vlaamse Beweging .
Vanaf 1835 ontstond er een Vlaamse beweging die opriep tot een betere erkenning van het gebruik van het Nederlands in het staatsbestuur en de contacten met de burgers. Aan deze eisen werd institutioneel voldaan in het laatste kwart van de eeuw, met name door middel van een paar wetten en door een reeks wetten die in het laatste kwart van de 19e eeuw werden uitgevaardigd . Een wet uit 1878 voorziet bijvoorbeeld in het gebruik van het Nederlands in administratieve zaken, in bepaalde gevallen, in Brussel en in de noordelijke provincies .
Het algemeen kiesrecht , afgekondigd in 1893 , versterkt de stem van Nederlandstalige burgers en stelt hen in staat toegang te krijgen tot keuzevakken en verantwoordelijkheden. De wet van18 april 1898ten slotte vereist de zogenaamde gelijkheidswet dat over wetten wordt gestemd, bestraft, afgekondigd en gepubliceerd in het Frans en het Nederlands. Deze wetten waren bedoeld om het gelijke gebruik van het Frans en het Nederlands in het onderwijs, justitie en bestuur te garanderen. Officieel is het noorden van het land dus niet eentalig Nederlandstalig, maar wordt het tweetalig – in tegenstelling tot het zuiden van het land