Katrol: verschil tussen versies
k |
(Katrol afgerond) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | |||
[[Bestand:PulleyShip.JPG|miniatuur|Katrollen of schijven in een blok op een zeilschip]] | [[Bestand:PulleyShip.JPG|miniatuur|Katrollen of schijven in een blok op een zeilschip]] | ||
Een '''katrol, schijf of poelie''' is een wiel op een as of de as zelf, dat is ontworpen voor beweging en verandering van richting van een strakke kabel of riem. Ook wordt het gebruikt als overdracht van kracht tussen de as en kabel of riem, te ondersteunen. Een of meerdere katrollen (schijven) kunnen zich in een blok bevinden. | Een '''katrol, schijf of poelie''' is een wiel op een as of de as zelf, dat is ontworpen voor beweging en verandering van richting van een strakke kabel of riem. Ook wordt het gebruikt als overdracht van kracht tussen de as en kabel of riem, te ondersteunen. Een of meerdere katrollen (schijven) kunnen zich in een blok bevinden. | ||
| Regel 8: | Regel 7: | ||
[[Bestand:Compound pulley.svg|miniatuur|Takel met twee windingen geeft vier keer zoveel trekkracht (in [[Newton]], N)]] | [[Bestand:Compound pulley.svg|miniatuur|Takel met twee windingen geeft vier keer zoveel trekkracht (in [[Newton]], N)]] | ||
Het vroegste bewijs van katrollen dateert uit het [[Oude Egypte|oude Egypte]]. In Romeins Egypte identificeerde de ''Held van Alexandrië'' (ca. 10-70 CE) de katrol als een van de zes eenvoudige machines die werden gebruikt om gewichten op te tillen. Katrollen worden samengesteld als een blok om een takel te vormen om mechanisch voordeel te bieden bij het uitoefenen van grote krachten. | Het vroegste bewijs van katrollen dateert uit het [[Oude Egypte|oude Egypte]]. In Romeins Egypte identificeerde de ''Held van Alexandrië'' (ca. 10-70 CE) de katrol als een van de zes eenvoudige machines die werden gebruikt om gewichten op te tillen. Katrollen worden samengesteld als een blok om een takel te vormen om mechanisch voordeel te bieden bij het uitoefenen van grote krachten. | ||
| + | |||
| + | Zie ook: [[Kraan (machine)|Heiskraan]] | ||
== Galerij == | == Galerij == | ||
| Regel 15: | Regel 16: | ||
Bestand:PutnamLatheHagley01.jpg|Kegelpoelie, voor meerdere snelheden | Bestand:PutnamLatheHagley01.jpg|Kegelpoelie, voor meerdere snelheden | ||
Bestand:Chain.gif|Een [[tandwiel]] voor een ketting is ook een soort katrol | Bestand:Chain.gif|Een [[tandwiel]] voor een ketting is ook een soort katrol | ||
| + | Bestand:Trissa linhjul utan rep sheave pulley wheel without rope.png|Schijf met diepe groef voor het geleiden van de kabel | ||
| + | Bestand:Harken 57C block.jpg|Blok met enkele schijf op om zeil strak te trekken | ||
| + | Bestand:Pentaspastos scheme.svg|Grieks-Romeinse Tripastos met takelblok | ||
</gallery> | </gallery> | ||
[[Categorie:Technologie]] | [[Categorie:Technologie]] | ||
Versie van 27 aug 2022 09:24
Een katrol, schijf of poelie is een wiel op een as of de as zelf, dat is ontworpen voor beweging en verandering van richting van een strakke kabel of riem. Ook wordt het gebruikt als overdracht van kracht tussen de as en kabel of riem, te ondersteunen. Een of meerdere katrollen (schijven) kunnen zich in een blok bevinden.
Vaak worden katrollen gebruikt om iets op te hijsen, zoals zeilen op een zeilboot of zeilschip.
Een katrol of schijf kan een groef of groeven hebben rond zijn omtrek om de kabel of riem te geleiden. Dat wat over het katrolsysteem loopt kan een touw, kabel, riem of ketting zijn.
Het vroegste bewijs van katrollen dateert uit het oude Egypte. In Romeins Egypte identificeerde de Held van Alexandrië (ca. 10-70 CE) de katrol als een van de zes eenvoudige machines die werden gebruikt om gewichten op te tillen. Katrollen worden samengesteld als een blok om een takel te vormen om mechanisch voordeel te bieden bij het uitoefenen van grote krachten.
Zie ook: Heiskraan
Galerij
Platte riem of band op een riemschijf
V-snaar over poelies in een auto (voor aabdrijving van dynamo en waterpomp)
Kegelpoelie, voor meerdere snelheden
Een tandwiel voor een ketting is ook een soort katrol
Schijf met diepe groef voor het geleiden van de kabel
Blok met enkele schijf op om zeil strak te trekken
Grieks-Romeinse Tripastos met takelblok
