Zeilen

Zeilen is een techniek van voortbeweging door de wind op een zeilboot of surfplank over het water.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van de kracht van de wind.

Geschiedenis

Vroeger kende men alleen de directe voorstuwing door de wind, waartoe men een zeil gebruikte in de vorm van een vierkante lap, die met behulp van een dwarshout of ra aan de top van de mast werd opgehangen. Zo'n tuig heet vierkante tuigage en van het schip zegt men dat het dwarsgetuigd is.

Later ontwikkelde men tuig dat de zeilen meer bewegingsvrijheid geeft ten opzichte van de mast (langsscheepse tuigage) en waarmee het schip ook in aan-de-windse koersen kan varen.

Alleen de windrichtingen die in de dode hoek liggen zijn niet te bezeilen.

Vroeger zeilde er bijna alle beroepsvaart. Nu is dat omgekeerd. het gaat allemaal met een motor. Bijna alleen pleziervaart zeilt nog. Als je wilt leren zeilen, kan je op bijv. een zeilschool gaan of op scouting bij waterscouts of bij de zeeverkenners.

Koersen en zeilstanden

1. Als de wind van voren komt, dan heet dat In de wind.
2. Als de wind schuin van voren komt, dan heet dat aan de wind.
3. Als de wind van de zijkant komt, dan heet dat Halve wind.
4. Als de wind schuin van achter komt, dan heet dat Ruime wind.
5. Als de wind van achter komt, dan heet dat Voor de wind.

Je kan niet In de wind varen, dan moet je opkruisen, dat is naar links varen en als je dan bijna bij de kant bent dan moet je overstag gaan, en dan ga je dus naar rechts, dan als je weer bijna bij de kant bent, dan ga je weer overstag. En zo maar door.

Als je halve wind vaart ga je het snelst

Op elk van deze koersen moet je je zeil wat meer of wat minder aanhalen, dit noemt men de zeilstand. Om de juiste zeilstand te bepalen moet je de kilgrens zoeken. De kilgrens zoek je door je zeil te vieren (lossen) tot het kilt (klappert), vervolgens haal je het weer juist zoveel aan dat het zeil net niet klappert. Als je dit hebt toegepast staat je zeil altijd in de juist zeilstand.

Voorrangsregels

Tussen een zeilboot en een ander soort boot

Beroepsvaart heeft op iedereen voorrang !!

1. Wind
2. Spierkracht
3. Mechanisch

Met andere woorden: Zeilboten gaan voor roeiboten, en die gaan voor motorboten.

Tussen twee zeilboten:

1. Goed zeemanschap, Betekent gewoon goed opletten.
2. Stuurboord (Rechts) wijkt voor Bakboord (Links). Wanneer je zeil over stuurboord (Rechts) staat en je komt iemand tegen met zeil over bakboord (Links) moet je hem of haar voorrang geven.
3. Loef wijkt voor lij. Wanneer je tegen iemand gaat botsen die zijn zeil over dezelfde boeg heeft staan geld de regel loef wijkt voor lij. (Lij: de zijde waar het zeil staat.Loef: de zijde waar het zeil niet staat en waar je zit.)
4. Vrij voor vrij achter of slakken niet pakken

Onderdelen

Hier heb je een aantal onderdelen van een zeilboot:

• Romp
• Zeil

1. grootzeil
2. fok (er zijn verschillende soorten: boomfok, stormfok, yankee, genua, spinakker, halfwinder,...)

• Giek
• Mast
• Schoot

1. grootschoot
2. fokkeschoot

• Roer
• Zwaard
• Hangbanden

Kapseizen

Wanneer je kapseist is het zeer belangrijk steeds rustig te blijven en in de buurt van je boot te blijven. Voor je je boot weer rechttrekkt kan je best controleren of je scho(o)t(en) nog in een klem steken, indien dit het geval is maak je ze best eerst los, anders zeilt je boot in z'n eentje weg als je hem rechttrekt.

Om je boot weer recht te krijgen klim je met je rug in de wind op de romp en neem je het zwaard met beide handen vast. Vervolgens moet je eraan gaan hangen terwijl je met je voeten op de rand van de boot duwt, zo komt de boot stilletjes weer recht. Nu de boot weer recht ligt kun je er zelf weer in kruipen, kruip nooit langs de lange zijde van de boot aan boord want dan kapseis je opnieuw, klim wel langs de spiegel in je boot. Vervolgens kan je alle spullen die van boord gevallen zijn weer verzamelen en verder zeilen.

Indien je op een schip of een grotere boot zeilt zal het zeer moeilijk zijn je boot weer recht te krijgen, dan moet je wachten tot de reddingsdienst ter plaatse is.

TIP:Om te vermijden dat je boot helemaal omgekeerd komt te liggen wanneer je kapseist kan je bij het optuigen een tonnetje of jeriken in de top van de mast hangen, door dit extra drijfvermogen zal de boot op z'n zij komen liggen maar niet doordraaien indien je kapseist.

Videolink

• Klokhuisfilmpje over strandzeilen

Spelletje

• Online zeilen