Filterlogboek

Filternavigatie (Hoofdmenu | Recente filterwijzigingen | Bewerkingen onderzoeken | Filterlogboek)
⧼vector-jumptonavigation⧽ ⧼vector-jumptosearch⧽
Details voor logboekregel 15.716

10 feb 2020 11:46: Gebruikersnaam5 (overleg | bijdragen) heeft filter 4 laten afgaan tijdens het uitvoeren van de handeling "edit" op Taiwan. Genomen maatregel: Labelen; Filterbeschrijving: Kletsen (onderzoeken | verschil)

Wijzigingen in de bewerking

 
{{Sjabloon:Taiwan}}
 
{{Sjabloon:Taiwan}}
'''Taiwan''' of de '''Republiek China''' (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]].
+
'''Taiwan''' of de '''Republiek van''' China (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]].
 
De hoofdstad van het land is [[Taipei]], dat ook de allergrootste stad is.
 
De hoofdstad van het land is [[Taipei]], dat ook de allergrootste stad is.
 
Ten noordoosten van Taiwan ligt [[Japan]] en in het zuiden de [[Filipijnen]].
 
Ten noordoosten van Taiwan ligt [[Japan]] en in het zuiden de [[Filipijnen]].
 
Uiteindelijk bleef alleen het eiland Taiwan over.
 
Uiteindelijk bleef alleen het eiland Taiwan over.
 
Omdat de Republiek China geen recht meer had over Nanjing, werd de hoofdstad Taipei.
 
Omdat de Republiek China geen recht meer had over Nanjing, werd de hoofdstad Taipei.
  +
  +
hoi
   
 
Economisch gezien is Taiwan één van de rijkste plaatsen in heel Azië.
 
Economisch gezien is Taiwan één van de rijkste plaatsen in heel Azië.

Maatregelparameters

VariabeleWaarde
Of de bewerking wel of niet als klein gemarkeerd is (niet langer in gebruik) (minor_edit)
false
Aantal bewerkingen gebruiker (user_editcount)
0
Gebruikersaccountnaam (user_name)
'Gebruikersnaam5'
Groepen (inclusief impliciete) waar gebruiker lid van is (user_groups)
[ 0 => '*', 1 => 'user' ]
Rechten die een gebruiker heeft (user_rights)
[ 0 => 'createaccount', 1 => 'read', 2 => 'writeapi', 3 => 'viewmywatchlist', 4 => 'editmywatchlist', 5 => 'viewmyprivateinfo', 6 => 'editmyprivateinfo', 7 => 'editmyoptions', 8 => 'abusefilter-log-detail', 9 => 'abusefilter-view', 10 => 'abusefilter-log', 11 => 'move-rootuserpages', 12 => 'edit', 13 => 'createpage', 14 => 'createtalk', 15 => 'upload', 16 => 'reupload', 17 => 'reupload-shared', 18 => 'minoredit', 19 => 'editmyusercss', 20 => 'editmyuserjson', 21 => 'editmyuserjs', 22 => 'purge', 23 => 'sendemail', 24 => 'applychangetags', 25 => 'changetags', 26 => 'editcontentmodel', 27 => 'spamblacklistlog' ]
Pagina-ID (page_id)
22498
Paginanaamruimte (page_namespace)
0
Paginanaam (zonder naamruimte) (page_title)
'Taiwan'
Volledige paginanaam (page_prefixedtitle)
'Taiwan'
Handeling (action)
'edit'
Bewerkingssamenvatting (summary)
'veel'
Oude inhoudsmodel (old_content_model)
'wikitext'
Nieuw inhoudsmodel (new_content_model)
'wikitext'
Wikitekst van de oude pagina vóór de bewerking (old_wikitext)
'{{Sjabloon:Taiwan}} '''Taiwan''' of de '''Republiek China''' (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]]. De hoofdstad van het land is [[Taipei]], dat ook de allergrootste stad is. Ten noordoosten van Taiwan ligt [[Japan]] en in het zuiden de [[Filipijnen]]. Toen de [[Chinese Burgeroorlog]] pas was begonnen in China, werd Taiwan opgeslokt door de Republiek China. Dat was toen een groot land dat een groot deel van het zuiden en het oosten van China omvatte. Maar de [[communisme|communist]]en uit het noorden waren te machtig en veroverden toen Republiek China voor het grootste deel. Zelfs de hoofdstad [[Nanjing]] werd veroverd. Uiteindelijk bleef alleen het eiland Taiwan over. Omdat de Republiek China geen recht meer had over Nanjing, werd de hoofdstad Taipei. Economisch gezien is Taiwan één van de rijkste plaatsen in heel Azië. Het land kreeg zelfs de eretitel de [[Vier Aziatische Tijgers]]. Daarbij horen ook [[Hongkong]] (dat is geen land, maar wel rijk), [[Singapore]] en [[Zuid-Korea]]. Taiwan speelt dan ook een grote rol in de economie van de wereld. Ook gezondheidszorg en onderwijs gaan heel goed in Taiwan. Het leven is er heel erg modern. == Namen == Taiwan heet officieel de Republiek China, maar heeft naast de naam ''Taiwan'' en de vorige naam nog veel meer namen. Toen de regering van de Republiek China nog op het Aziatische vasteland gevestigd was (in Nanjing), werd de Republiek (samen met Taiwan natuurlijk) gewoon kortweg China genoemd. Bijvoorbeeld op de [[Olympische Spelen]]. Maar later begon men de Republiek China en de Volksrepubliek China van elkaar te onderscheiden met de titels "Nationalistisch China" en "Communistisch China". Ten tijde dat er [[Europa (werelddeel)|Europese]] kolonisten naar Taiwan kwamen, werd het eiland Formosa genoemd. Op internationale organisaties van tegenwoordig doet Taiwan zich voor met de naam Chinees Taipei. Dat is zo, omdat een aantal landen op de wereld de Republiek China niet officieel erkennen. == Geschiedenis == [[Bestand:Tempel_in_Taiwan.JPG|400px|left|thumb|Een tempel in Taiwan]] === Begingeschiedenis === Het oudste bewijs dat Taiwan al bewoond was, dateert uit ongeveer zo'n 30.000 jaren geleden. De eerste inwoners van Taiwan waren de [[Taiwanese aboriginals]]. Die lijken op Chinezen, maar zijn meer verwant aan mensen uit de [[Filipijnen]] en [[Indonesië]]. Slechts 2 % van de huidige bevolking van Taiwan is een Taiwanese Aboriginal. Later werd Taiwan veroverd door de Han-Chinezen van het Chinese vasteland. Voor het eerst werd Taiwan ontdekt door Europeanen in het jaar [[1544]]. Dat waren namelijk [[Portugal|Portugezen]]. In het jaar [[1624]] werd Taiwan veroverd door [[Nederland]]ers. Sindsdien werd het een Nederlandse kolonie. De hoofdstad van Formosa (zo heette Taiwan voor de Nederlanders toen) werd Tayoan. Dat is het hedendaagse [[Anping]]. Er werd een mooi koloniaal bolwerk gebouwd hier. Namelijk het [[Fort Zeelandia (Taiwan)|Fort Zeelandia]]. Rond het jaar [[1660]] werden de Nederlandse kolonisten weggejaagd van het eiland. Dat deed namelijk de toenmalige Chinese marine. Ongeveer 200 jaar later werd Taiwan aangevallen door Fransen. Het werd een hevige strijd tussen de Chinezen en de Fransen toen. De Republiek China werd oorspronkelijk opgericht in het jaar [[1911]], ter vervanging van de koninklijke/keizerlijke dynastieën. === Late geschiedenis === Na 2000 jaar lang heerschappij van keizers/koningen waren de inwoners van China enorm blij. Het werd één van de eerste republieken in Azië en omvatte toen nog heel China. De regering ontwikkelde veel nieuwe dingen voor China, waaronder de nationale feestdagen. Voor het eerst werd er ook nog een president gekozen. Dat werd [[Yuan Shikai]]. Oorspronkelijk was hij een keizerlijke generaal en hij dwong de keizer van China toen af te treden. Daarom werd hij ook de president van de Republiek China. Dit werd het begin van het Moderne China. Maar later kwamen er allerlei rellen in de bevolking. Er ontstond een nieuw China, namelijk de Volksrepubliek China die communistisch was. De twee zogenaamde landen vochten met elkaar en probeerden allebei over heel China te heersen. Uiteindelijk werd dat gelukt door de Volksrepubliek. Heel veel mensen werden gedreven naar Taiwan. Daarna wilde de Volksrepubliek China Taiwan niet accepteren als onafhankelijk land. Ze wilden dat Taiwan ook onderdeel werd van de Volksrepubliek, maar Taiwan wilde het niet. Toen de regering van de Republiek China verhuisde naar Taipei in Taiwan, begon de economie van Taiwan enorm goed te gaan. Op het vasteland van China ging het niet heel goed en de presidenten van de Volksrepubliek waren vrij streng. Rond de jaren '90 van de vorige eeuw was men bang dat Taiwan zou worden veroverd door China. Dat gebeurde gelukkig toch niet. == Geografie en klimaat == [[Bestand:SunMoonLake.jpg|400px|right|thumb|Een meer in Taiwan]] Zo'n 180 kilometer ten westen van Taiwan ligt het vasteland van China. Taiwan en China worden gescheiden door een bepaalde zeestraat. Namelijk de [[Straat van Taiwan]]. Ten noorden van Taiwan ligt de [[Oost-Chinese Zee]], ten oosten de [[Filipijnenzee]] en ten zuiden de [[Zuid-Chinese Zee]] en de [[Straat van Luzon]]. Het eiland wordt gekenmerkt door zijn ruige, prachtige bergen die van het noorden van Taiwan tot het zuiden lopen. De wat vlakkere gedeeltes van Taiwan zijn dichtbevolkt en het wemelt er van de steden. [[Yu Shan]] is het hoogste punt van het land met 3.952 meter hoog. Verder zijn er nog veel meer bergen. Taiwan wordt beschouwd als het vierde hoogste eiland ter wereld. Dat is een hele eer. In het oosten van Taiwan ligt een groot nationaal park. Namelijk het [[Taroko National Park]]. De vorm van Taiwan is vaak gezien als een zoete aardappel. Taiwan is een complex van verschillende geologische, tektonische platen. In het westen en het noorden van het eiland ligt de [[Jangtsekiang Plaat]] (onderdeel van de [[Euraziatische Plaat]]), in het noordoosten de [[Okinawa Plaat]] (ook onderdeel van de Euraziatische Plaat) en in het oosten en zuiden de [[Filipijnse Plaat]]. Omdat er zoveel tektonische platen zijn in Taiwan, komen er vaak aardbevingen voor. Op 4 [[maart]] [[2010]] gebeurde de meest recente aardbeving, dit was een niet zo'n heel erge. De laatste grote aardbeving was op 21 [[september]] [[1999]]. Taiwan's klimaat is half-tropisch en half-zeeklimaat. Vele delen op het eiland hebben hun eigen regenseizoenen. Die van Noord-Taiwan duurt van [[januari]] tot eind [[maart]]. Heel Taiwan heeft een vochtig klimaat. Een bekend natuur-gevaar dat hier vaak voorkomt is een [[tyfoon]]. Vanwege de hoge bevolkingsdichtheid van Taiwan, is er enorm veel milieuvervuiling. Dat is vaak vanwege de smog in de steden en de fabrieken. Vooral het zuiden van Taiwan is vol van steden met smog. In Taiwan is het verplicht om loodvrije benzine te gebruiken en daarom is de lucht in Taiwan nu schoner dan eerst. Op het eiland zijn veel natuurlijke hulpbronnen. Voorbeelden daarvan zijn marmer, goud en steenkool. Ook leven er veel wilde, zeldzame dieren zoals herten. Hoewel Taiwan een warm land is, zijn er sparren te vinden in de bossen. Die waren er heel lang geleden nog niet, maar werden door de mens aangeplant in plaats van door de natuur ontstaan. Kamfer en suikerriet speelden een grote rol in de export van Taiwan ten tijde van het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw. Mensen die niet in steden wonen op Taiwan, zijn vaak boeren of vissers. De boeren verbouwen allerlei soorten gewassen, de belangrijkste is rijst. Iedereen in Taiwan eet rijst namelijk. Langs de kust is veel visserij. Bekende Aziatische vruchten die hier worden verbouwd zijn [[lychee]]'s, [[guave]]s, [[Banaan (vrucht)|bananen]] en [[djamboe semarang]]. Hoog in de bergen wordt thee verbouwd. Taiwanese thee was in de tijd van de Nederlandse kolonisatie bekend over de hele wereld. Heel lang geleden ontdekte men al dat er grote (steen)kolenvoorraden waren in Taiwan. Zelfs op de dag van vandaag is de (steen)kool nog steeds niet op. In zee is veel aardgas te vinden. Naast dat Taiwan rijk is aan steenkolen en aardgas, is het ook rijk aan windenergie. Veel Duitse of Amerikaanse bedrijven hebben hier reusachtige windparken gebouwd met allemaal (moderne) windmolens. Zonne-energie is ook belangrijk voor de elektriciteitsvoorziening. Die wordt opgenomen in bijzondere zonnepanelen. In Taiwan is namelijk veel zon. === Rivieren === Belangrijke [[rivier]]en zijn: * De Danshui, loopt door Taipei (of Taibei), Xinzhuang en het district Taibei. * De Han, loopt door Han. * De Dajia, ontspringt op de Nanhuda Shan (3598 m, de op drie na grootste berg van het eiland), en loopt door Dongshi en Dajia. * De Choshui, loopt door Xiluo. * De Hualian, loopt door Hualian. * De Cengwen, loopt door Madou. === Bergen === De vijf hoogste en bekendste [[Berg (aardrijkskunde)|bergen]] van Taiwan: # [[Yu Shan]], 3952 m, ten oosten van Jiayi. # [[Xue Shan]], 3931 m, ten zuidoosten van Miaoli. # [[Guan Shan]], 3715 m, ten ten oosten van Xuejie. # [[Nanhuta Shan]], 3598 m, ten zuidoosten van Miaoli, hier is de bron van de Dajia. # [[Qinxing Shan]], 1120 m, ten oosten van Danshui. === Kapen === De vier grootste [[kaap|kapen]] van Taiwan: * Fugui Jiao (noorden), * Santiao Jiao (noordoosten), * Sahnsient'ai (oosten) * Oluan Pi (zuidoosten). == Politiek == Taiwan heeft een belangrijke politieke status als een republiek. Het is een democratisch land waar je veel vrijheid hebt. De regering wordt gekozen door het volk, bijvoorbeeld de president en de politieke partijen. [[Ma Ying-jeou]] is de huidige president van Taiwan en is het sinds het jaar [[2008]]. Taiwan heeft voor een lange tijd een conflict met de Volksrepubliek China sinds dat ze onafhankelijkheid probeerden te verklaren. Eén van de belangrijkste bondgenoten van Taiwan zijn de [[Verenigde Staten]]. Dat land steunt Taiwan zodat het niet veroverd kan worden door China. De Verenigde Staten geven Taiwan allerlei wapens en goede militaire training. In januari 2010 kondigde de huidige president van de Verenigde Staten, [[Barack Obama]], aan dat Taiwan voor 6,4 miljard dollar militaire hardware kocht van de Verenigde Staten. China was hier heel erg boos om. Sinds de Republiek China alleen Taiwan omvat, wordt de naam Republiek China bijna niet meer gebruikt. Sommige mensen weten nu niet eens meer wat Republiek China is, maar ze kennen wel Taiwan. Taiwan heeft heel veel verschillende politieke partijen, waaronder de [[Democratisch Progressieve Partij]]. Die is het machtigste van heel het land. De regering van Taiwan heeft een speciaal kabinet en een Senaat. Het staatshoofd is de president en elke vier jaar wordt er een nieuwe uitgekozen. De premier wordt zelf uitgekozen door de president. Taiwan's regering is een [[eenkamerstelsel]], in plaats van een [[tweekamerstelsel]]. Een eenkamerstelsel is een land zonder een [[senaat]]. Hoewel Taiwan een democratisch land is, komt de doodstraf er nog voor. Ongeveer 80 % van de bevolking in Taiwan stemt tegen dat de doodstraf wordt afgeschaft. In het jaar [[2006]] had men al plannen om te zorgen dat de doodstraf afgeschaft zou worden. Uiteindelijk is dat niet geluk, want het volk was er voor een groot deel tegen. Taiwan heeft een speciale commissie die vergelijkbaar is met de [[Rekenkamer van de Europese Unie]] of de [[Government Accountability Office]] ([[Verenigde Staten]]). == Economie == [[Bestand:Forbys Taipei 101.jpg|250px|left|thumb|De [[Taipei 101]]-toren, ooit 's werelds hoogste toren, totdat de toren van Dubai werd gebouwd.]] Vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw begon de economie van Taiwan heel veel te ontwikkelen. Dat werd het [[Taiwan Miracle]] genoemd. Taiwan Miracle betekent in het Engels "Economisch wonder Taiwan". Het land is een financieel en industrieel centrum. Daarom behoort Taiwan tot één van de [[Vier Aziatische Tijgers]]. In de grote steden van Taiwan zijn heel veel wolkenkrabbers. De hoogste wolkenkrabber in het land ligt in de hoofdstad Taipei. Die heet de [[Taipei 101]]. Ooit was dit de hoogste wolkenkrabber van heel de wereld. Het BNP (Bruto Nationaal Product) per persoon of huishouden is heel erg hoog. In Taiwan is heel weinig werkloosheid. Vroeger (in het jaar [[1962]]) had Taiwan een heel laag BNP dat te vergelijken was met het [[Afrika]]anse land [[Congo-Kinshasa]]. Nu is het een hartstikke rijk land. Landbouw is niet zo belangrijk als financiële diensten of industrie voor de economie van Taiwan. Taiwan heeft heel erg veel handelspartners. Dit zijn er een paar bekende: [[Thailand]], de [[Filipijnen]], [[Maleisië]], [[China]] de [[Europese Unie]] en de [[Verenigde Staten]]. == Cultuur == [[Bestand:NationalPalace_MuseumFrontView.jpg|400px|right|thumb|Het National Palace Museum]] [[Bestand:Taiwanese cuisine.jpg|400px|right|thumb|Taiwanees eten]] [[Bestand:Taiwan bunun dancer.jpg|250px|right|thumb|Een Taiwanese Aboriginal-danseres]] === Algemeen === Taiwan heeft een prachtige, indrukwekkende cultuur. De cultuur is gemixt met allerlei verschillende culturen van allerlei etnische groepen. Belangrijke onderdelen van de Taiwanese cultuur zijn muziek, kunst en recreatie. Ook de Taiwanese keuken is bekend. Het lijkt veel op de Chinese keuken, maar heeft ook nog veel gerechten die niet bekend zijn bij de Chinese keuken. Één van de grootste recreatie-attracties in Taiwan is het [[National Palace Museum]]. Het National Palace Museum een museum met allerlei waardevolle keizerlijke voorwerpen. Voorbeelden zijn bronzen beelden, jaden sieraden en porseleinen servies. Oorspronkelijk zijn deze voorwerpen afkomstig uit de [[Verboden Stad]] in [[Peking]] toen de Republiek China over heel China heerste. China wil deze dingen nog steeds terug, maar dat mag niet van Taiwan. Taiwan staat bekend om zijn vele lekkere soorten thee. Vooral [[bubbel-thee]] en [[melk-thee]] zijn de bekendste soorten thee. Die zijn verkrijgbaar over de hele wereld. In landen zoals Singapore, Maleisië of Vietnam is de Taiwanese filmindustrie heel erg populair. De films in de landen waar ze geen Standaard-Mandarijn spreken, worden vertaald in hun eigen taal. Honkbal is de populairste sport van heel Taiwan. Veel mensen kijken er graag naar. Één van de bekendste Taiwanese honkballers is [[Chien-Ming Wang]]. Naast honkbal zijn vechtsporten (bijvoorbeeld: taekwondo, karate, kungfu) ook heel populaire sporten. Taiwan had in het jaar 2009 twee internationale sportevenementen gehost. Namelijk de [[World Games 2009]] (in [[Kaohsiung]]) en de [[21e Zomer Deaflympics]] (in Taipei). === De Taiwanese keuken === De Taiwanese keuken bestaat uit vele verschillende variaties. Elke bevolkingsgroep op het eiland heeft haar eigen gerechten. Een bekend gerecht is [[rund-noedels]]. Dat is een soort soep van noedels (bami) met rundvlees (koe). Taiwanese gerechten hebben veel invloed gehad van veel buitenlandse keukens. Sommige gerechten die hier worden geserveerd, komen oorspronkelijk uit de steden op het Chinese vasteland. Voorbeelden van die steden zijn [[Sjanghai]], [[Peking]] en [[Kanton]]. Ingrediënten die vaak voorkomen in Taiwanees eten zijn varkensvlees, schelpdieren en sojasaus. Iedere dag eet men rijst, dus dat is het hoofdgerecht. Veel mensen in Taiwan eten geen rundvlees. Maar het gerecht rundnoedels is wel heel populair bij toeristen. De laatste jaren zijn er minder mensen die geen rundvlees eten, dus rund-noedels worden steeds populairder. Taiwan is een eiland en omringd door alleen maar zee. Daarom houden veel mensen van vis en schelpdieren. Tonijn, zeebaars, ansjovis, inktvis en sardines zijn de populairste vissen. Omdat Taiwan een tropisch klimaat heeft, is er een overvloed van verschillende soorten fruit en groentes. Als toetje eet men heel graag papaja's, stervrucht, meloenen en sinaasappelen. Bij het Taiwanese eten eet men vaak sausjes, zowel sojasaus en mosterd als pindasaus en pepersaus. Elke regio in Taiwan heeft haar eigen lokale specialiteiten. In Chiayi zijn rijst-kommetjes met kalkoen en daikon. Daikon is een soort Oost-Aziatische radijs, maar is wit en lang. Hij lijkt op wortels. De specialiteit van de stad Hsinchu is varkensvlees-gehaktballetjes. Die worden vaak gegeten bij de soep. Soms zit in deze gehaktballetjes een beetje inktvis. Overal op het eiland houdt men wel van tofu. Men eet het gedroogd, als tussendoortje of als voorgerecht bij de avondmaaltijd. In Taichung eet men als toetje zon-cake. Dat is een gebakje van bladerdeeg gevuld met honing of melasse. Tainan is bekend om zijn Tainan-noedels. Dat is een soep van noedels met garnalen, vlees, kroepoek, hartige koekjes, rijst, smakelijke oliën en paddenstoelen. Soms eet men er ook nog een speciaal soort brood bij. Dat heet coffin-brood. Het is vergelijkbaar met Franse toast/biscottes, maar dan hartig gevuld zwart gepeperd rundvlees of kip met curry. Om het nog lekkerder te maken eet men ook nog een gefrituurd eitje. De plaats [[Changhua]] in Taiwan is bekend om [[Ba-Wan]]. Dat betekent letterlijk "cirkel van vlees". Het is in het echt een knoedel met een gelei-achtig deeg erom heen en gevuld met groentes, vlees en specerijen/kruiden. Bij het plaatsje [[Nantou]] is [[yimian]] (speciaal soepje van noedels) met [[rou-yuan]] bekend. Rou-yuan lijkt veel op ba-wan en is er ook vergelijkbaar mee. De buitenkant van rou-yuan is gemaakt van tapioca-zetmeel. Binnen is hij gevuld met champignons, kleine bamboescheuten en een gehaktballetje. Daarbij eet men een zoetzure rode saus. Danshui is bekend om zijn gefrituurde tofu gevuld met zogenaamde "kristallen" noedels, verzegeld met vis en pasta vergoten door een pikant sausje. Ook Danshui-viskotelet is bekend. Dat is een kotelet van vis gemixt met veel vlees en groentes. == Bevolking & Gezondheidszorg == In het jaar [[2009]] had Taiwan 23.046.177 inwoners. Het eiland is ongeveer net zo groot als Nederland, maar heeft meer inwoners. Zo'n 98 % van de bevolking op het eiland is Han-Chinees. Dat is namelijk etnisch Chinees. De native Taiwanezen, oftewel Taiwanese aboriginals, zijn de tweede belangrijkste etnische groep met slechts 2 %. Over heel het eiland zijn er ongeveer 460.000 mensen van deze etnische groep verspreid. Die zijn weer verdeeld in allerlei groepen met hun eigen taal. De belangrijkste groepen zijn de [[Ami]], de [[Bunun]], de [[Tsou]] en de [[Sakizaya]]. Taiwanese aboriginals hebben hun eigen cultuur. Die lijkt helemaal niet op de Han-Chinese cultuur. [[Standaard-Mandarijn]] is de officiële taal van Taiwan. Die wordt door de meerderheid van de inwoners van Taiwan gesproken. Ook [[Taiwanees]] is een belangrijke taal. Het is een vorm van Chinees met een ander soort dialect. Hoewel Standaard-Mandarijn de officiële taal is, spreekt men thuis of in het openbare leven Taiwanees of andere talen. [[Engels]] wordt geleerd als gemeenschappelijke taal. Dat is namelijk de belangrijkste taal van de hele wereld. Meer dan 93 % van de Taiwanese bevolking gelooft in het [[boeddhisme]], [[confucianisme]] of [[taoïsme]]. De rest gelooft in het [[christendom]], de [[islam]] of andere godsdiensten. Taiwan heeft een speciale godin, namelijk [[Matsu]]. De gezondheidszorg gaat heel goed in Taiwan. Er zijn weinig zieke mensen. Men heeft betaalbare ziektekosten. De meeste zieke mensen zijn slachtoffers van natuurrampen of epidemies. Overal zijn grote ziekenhuizen te vinden in het land. In het jaar [[2003]] werd Taiwan getroffen door de ziekte [[SARS]]. SARS is een levensbedreigende vorm van longontsteking. Die heerste vooral rond de jaren 2003 en 2004 over China en Taiwan. Gelukkig waren de dokters die de patiënten verzorgden goed. De levensverwachting van een Taiwanees is gemiddeld 74 jaar voor mannen en voor vrouwen 80 jaar. == Grote steden == [[Bestand:Taichung montage.PNG|300px|right|thumb|Mooie plaatjes van Taichung]] [[File:Kaohsiung montage.png|300px|left|thumb|Mooie plaatjes van Kaohsiung]] [[Bestand:Tainan City's cover.jpg|300px|right|thumb|Mooie plaatjes van Tainan]] Taiwan heeft veel grote steden, waarvan de grootste Taipei. Andere grote steden zijn Kaohsiung, [[Taichung]] en [[Tainan]]. === Taipei === Taipei had 2.606.151 in het jaar [[2010]]. Geografisch ligt de stad in het noorden van het land. Door de stad stroomt een belangrijke rivier. Namelijk de [[Danshui Rivier]]. Het ligt niet aan zee. De grote haven van Taipei ligt echter 25 km hiervandaan. Dat is de stad [[Keelung]]. Taipei is een drukke miljoenenstad die snel groeit. Dagelijks komen er duizenden toeristen heen. Hoewel de stad Taipei rond de 2,6 miljoen inwoners heeft, heeft de metropool wel 6 miljoen inwoners. De stad wordt beschouwen als het financiële, industriële, politieke en culturele centrum van het land. === Kaohsiung === Kaohsiung is de tweede grootste stad van Taiwan met 1.527.914 inwoners in het jaar 2010. Het ligt in het zuiden van het land. Om duidelijker te zijn, namelijk in Zuidwest-Taiwan. De stad heeft de meest belangrijkste haven van heel Taiwan. In de haven van Kaohsiung zijn heel veel containers en olieraffinaderijen te vinden/zien. Heel de metropool Kaohsiung heeft ongeveer 3 miljoen inwoners. Om naar het buitenland te gaan in Kaohsiung zijn er veel verschillende manieren. Via de internationale luchthaven kun je per vliegtuig, via de veerboot naar China en nog veel meer. Vanwege dat Kaohsiung een grote stad is, kun je binnen de stad reizen met de metro. In het jaar 2009 werd het de gaststad van de World Games 2009. === Taichung === Taichung is de derde grootste stad van Taiwan met 1.074.277 inwoners in het jaar 2010. De stad ligt in het west-centrale gedeelte van het land. Haar naam betekent Centraal-Taiwan. Het wordt beschouwd als een stadsprovincie. Dat is een hele eer. In Taichung zijn heel veel wolkenkrabbers te vinden, maar ook oude bezienswaardigheden zoals tempels/pagodes. De bevolking van Taichung groeit heel erg snel. Binnen de kortste tijd zal het de 2 miljoen bereiken. Taichung ligt niet aan zee, maar aan een rivier. Het klimaat in de stad is milder dan het klimaat in overige steden op Taiwan. Hier heerst een zeeklimaat. In Taipei en Kaohsiung echter een (half-)tropisch klimaat. === Tainan === Tainan is de vierde grootste stad van Taiwan met 771.235 inwoners in het jaar 2010. Dat is ongeveer te vergelijken met de bevolking van [[Amsterdam]]. Geografisch ligt Tainan in het zuidwesten van het land, niet ver van Kaohsiung. Net zoals een aantal andere steden in Taiwan wordt het beschouwen als een stadsprovincie. Ooit was Tainan de hoofdstad van heel Taiwan. Het ligt aan zee. Na Kaohsiung is Tainan de belangrijkste havenstad van Taiwan. In het financiële gedeelte van de stad zijn veel wolkenkrabbers te vinden. Oude wijken staan vol met bezienswaardigheden, zoals boeddhistische en confucianistische tempels. Honderden jaren geleden waren er hele mooie stadsmuren gebouwd om Tainan, om het te beschermen tegen vijanden. == Administratieve regio's == Taiwan is verdeeld in allerlei county's en stadsprovincies. Een county is vergelijkbaar met een graafschap. Er zijn in totaal 7 stadsprovincies, dit zijn ze: Taipei, Kaohsiung, Taichung, Tainan, [[Chiayi]], Keelung en [[Hsinchu]]. In totaal zijn er 18 county's. Eerder had Taiwan nog een aantal overzeese gebieden die heel erg dicht bij China lagen. China eiste die gebieden op en kreeg die toen ook. Taiwan was hier heel boos om. Wel heeft Taipei een aantal eilanden opgeëist in de Zuid-Chinese Zee. Voorbeelden zijn de Vietnamese [[Spratly-eilanden]], de [[Prataseilanden]] en het eiland [[Taiping]]. Maar veel meer landen claimen de Spratly-eilanden, de Prataseilanden en Taiping. [[Bestand:Jijidashan Panoramic.jpg|1000px|center|thumb|Een panorama van Taiwan]] {{Navigatie landen Azië}} [[Categorie:Landen]] [[Categorie:Taiwan| ]] [[Categorie:Landen van Azië]] [[de:Taiwan]] [[fr:Taïwan]]'
Wikitekst van de nieuwe pagina ná de bewerking (new_wikitext)
'{{Sjabloon:Taiwan}} '''Taiwan''' of de '''Republiek van''' China (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]]. De hoofdstad van het land is [[Taipei]], dat ook de allergrootste stad is. Ten noordoosten van Taiwan ligt [[Japan]] en in het zuiden de [[Filipijnen]]. Toen de [[Chinese Burgeroorlog]] pas was begonnen in China, werd Taiwan opgeslokt door de Republiek China. Dat was toen een groot land dat een groot deel van het zuiden en het oosten van China omvatte. Maar de [[communisme|communist]]en uit het noorden waren te machtig en veroverden toen Republiek China voor het grootste deel. Zelfs de hoofdstad [[Nanjing]] werd veroverd. Uiteindelijk bleef alleen het eiland Taiwan over. Omdat de Republiek China geen recht meer had over Nanjing, werd de hoofdstad Taipei. hoi Economisch gezien is Taiwan één van de rijkste plaatsen in heel Azië. Het land kreeg zelfs de eretitel de [[Vier Aziatische Tijgers]]. Daarbij horen ook [[Hongkong]] (dat is geen land, maar wel rijk), [[Singapore]] en [[Zuid-Korea]]. Taiwan speelt dan ook een grote rol in de economie van de wereld. Ook gezondheidszorg en onderwijs gaan heel goed in Taiwan. Het leven is er heel erg modern. == Namen == Taiwan heet officieel de Republiek China, maar heeft naast de naam ''Taiwan'' en de vorige naam nog veel meer namen. Toen de regering van de Republiek China nog op het Aziatische vasteland gevestigd was (in Nanjing), werd de Republiek (samen met Taiwan natuurlijk) gewoon kortweg China genoemd. Bijvoorbeeld op de [[Olympische Spelen]]. Maar later begon men de Republiek China en de Volksrepubliek China van elkaar te onderscheiden met de titels "Nationalistisch China" en "Communistisch China". Ten tijde dat er [[Europa (werelddeel)|Europese]] kolonisten naar Taiwan kwamen, werd het eiland Formosa genoemd. Op internationale organisaties van tegenwoordig doet Taiwan zich voor met de naam Chinees Taipei. Dat is zo, omdat een aantal landen op de wereld de Republiek China niet officieel erkennen. == Geschiedenis == [[Bestand:Tempel_in_Taiwan.JPG|400px|left|thumb|Een tempel in Taiwan]] === Begingeschiedenis === Het oudste bewijs dat Taiwan al bewoond was, dateert uit ongeveer zo'n 30.000 jaren geleden. De eerste inwoners van Taiwan waren de [[Taiwanese aboriginals]]. Die lijken op Chinezen, maar zijn meer verwant aan mensen uit de [[Filipijnen]] en [[Indonesië]]. Slechts 2 % van de huidige bevolking van Taiwan is een Taiwanese Aboriginal. Later werd Taiwan veroverd door de Han-Chinezen van het Chinese vasteland. Voor het eerst werd Taiwan ontdekt door Europeanen in het jaar [[1544]]. Dat waren namelijk [[Portugal|Portugezen]]. In het jaar [[1624]] werd Taiwan veroverd door [[Nederland]]ers. Sindsdien werd het een Nederlandse kolonie. De hoofdstad van Formosa (zo heette Taiwan voor de Nederlanders toen) werd Tayoan. Dat is het hedendaagse [[Anping]]. Er werd een mooi koloniaal bolwerk gebouwd hier. Namelijk het [[Fort Zeelandia (Taiwan)|Fort Zeelandia]]. Rond het jaar [[1660]] werden de Nederlandse kolonisten weggejaagd van het eiland. Dat deed namelijk de toenmalige Chinese marine. Ongeveer 200 jaar later werd Taiwan aangevallen door Fransen. Het werd een hevige strijd tussen de Chinezen en de Fransen toen. De Republiek China werd oorspronkelijk opgericht in het jaar [[1911]], ter vervanging van de koninklijke/keizerlijke dynastieën. === Late geschiedenis === Na 2000 jaar lang heerschappij van keizers/koningen waren de inwoners van China enorm blij. Het werd één van de eerste republieken in Azië en omvatte toen nog heel China. De regering ontwikkelde veel nieuwe dingen voor China, waaronder de nationale feestdagen. Voor het eerst werd er ook nog een president gekozen. Dat werd [[Yuan Shikai]]. Oorspronkelijk was hij een keizerlijke generaal en hij dwong de keizer van China toen af te treden. Daarom werd hij ook de president van de Republiek China. Dit werd het begin van het Moderne China. Maar later kwamen er allerlei rellen in de bevolking. Er ontstond een nieuw China, namelijk de Volksrepubliek China die communistisch was. De twee zogenaamde landen vochten met elkaar en probeerden allebei over heel China te heersen. Uiteindelijk werd dat gelukt door de Volksrepubliek. Heel veel mensen werden gedreven naar Taiwan. Daarna wilde de Volksrepubliek China Taiwan niet accepteren als onafhankelijk land. Ze wilden dat Taiwan ook onderdeel werd van de Volksrepubliek, maar Taiwan wilde het niet. Toen de regering van de Republiek China verhuisde naar Taipei in Taiwan, begon de economie van Taiwan enorm goed te gaan. Op het vasteland van China ging het niet heel goed en de presidenten van de Volksrepubliek waren vrij streng. Rond de jaren '90 van de vorige eeuw was men bang dat Taiwan zou worden veroverd door China. Dat gebeurde gelukkig toch niet. == Geografie en klimaat == [[Bestand:SunMoonLake.jpg|400px|right|thumb|Een meer in Taiwan]] Zo'n 180 kilometer ten westen van Taiwan ligt het vasteland van China. Taiwan en China worden gescheiden door een bepaalde zeestraat. Namelijk de [[Straat van Taiwan]]. Ten noorden van Taiwan ligt de [[Oost-Chinese Zee]], ten oosten de [[Filipijnenzee]] en ten zuiden de [[Zuid-Chinese Zee]] en de [[Straat van Luzon]]. Het eiland wordt gekenmerkt door zijn ruige, prachtige bergen die van het noorden van Taiwan tot het zuiden lopen. De wat vlakkere gedeeltes van Taiwan zijn dichtbevolkt en het wemelt er van de steden. [[Yu Shan]] is het hoogste punt van het land met 3.952 meter hoog. Verder zijn er nog veel meer bergen. Taiwan wordt beschouwd als het vierde hoogste eiland ter wereld. Dat is een hele eer. In het oosten van Taiwan ligt een groot nationaal park. Namelijk het [[Taroko National Park]]. De vorm van Taiwan is vaak gezien als een zoete aardappel. Taiwan is een complex van verschillende geologische, tektonische platen. In het westen en het noorden van het eiland ligt de [[Jangtsekiang Plaat]] (onderdeel van de [[Euraziatische Plaat]]), in het noordoosten de [[Okinawa Plaat]] (ook onderdeel van de Euraziatische Plaat) en in het oosten en zuiden de [[Filipijnse Plaat]]. Omdat er zoveel tektonische platen zijn in Taiwan, komen er vaak aardbevingen voor. Op 4 [[maart]] [[2010]] gebeurde de meest recente aardbeving, dit was een niet zo'n heel erge. De laatste grote aardbeving was op 21 [[september]] [[1999]]. Taiwan's klimaat is half-tropisch en half-zeeklimaat. Vele delen op het eiland hebben hun eigen regenseizoenen. Die van Noord-Taiwan duurt van [[januari]] tot eind [[maart]]. Heel Taiwan heeft een vochtig klimaat. Een bekend natuur-gevaar dat hier vaak voorkomt is een [[tyfoon]]. Vanwege de hoge bevolkingsdichtheid van Taiwan, is er enorm veel milieuvervuiling. Dat is vaak vanwege de smog in de steden en de fabrieken. Vooral het zuiden van Taiwan is vol van steden met smog. In Taiwan is het verplicht om loodvrije benzine te gebruiken en daarom is de lucht in Taiwan nu schoner dan eerst. Op het eiland zijn veel natuurlijke hulpbronnen. Voorbeelden daarvan zijn marmer, goud en steenkool. Ook leven er veel wilde, zeldzame dieren zoals herten. Hoewel Taiwan een warm land is, zijn er sparren te vinden in de bossen. Die waren er heel lang geleden nog niet, maar werden door de mens aangeplant in plaats van door de natuur ontstaan. Kamfer en suikerriet speelden een grote rol in de export van Taiwan ten tijde van het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw. Mensen die niet in steden wonen op Taiwan, zijn vaak boeren of vissers. De boeren verbouwen allerlei soorten gewassen, de belangrijkste is rijst. Iedereen in Taiwan eet rijst namelijk. Langs de kust is veel visserij. Bekende Aziatische vruchten die hier worden verbouwd zijn [[lychee]]'s, [[guave]]s, [[Banaan (vrucht)|bananen]] en [[djamboe semarang]]. Hoog in de bergen wordt thee verbouwd. Taiwanese thee was in de tijd van de Nederlandse kolonisatie bekend over de hele wereld. Heel lang geleden ontdekte men al dat er grote (steen)kolenvoorraden waren in Taiwan. Zelfs op de dag van vandaag is de (steen)kool nog steeds niet op. In zee is veel aardgas te vinden. Naast dat Taiwan rijk is aan steenkolen en aardgas, is het ook rijk aan windenergie. Veel Duitse of Amerikaanse bedrijven hebben hier reusachtige windparken gebouwd met allemaal (moderne) windmolens. Zonne-energie is ook belangrijk voor de elektriciteitsvoorziening. Die wordt opgenomen in bijzondere zonnepanelen. In Taiwan is namelijk veel zon. === Rivieren === Belangrijke [[rivier]]en zijn: * De Danshui, loopt door Taipei (of Taibei), Xinzhuang en het district Taibei. * De Han, loopt door Han. * De Dajia, ontspringt op de Nanhuda Shan (3598 m, de op drie na grootste berg van het eiland), en loopt door Dongshi en Dajia. * De Choshui, loopt door Xiluo. * De Hualian, loopt door Hualian. * De Cengwen, loopt door Madou. === Bergen === De vijf hoogste en bekendste [[Berg (aardrijkskunde)|bergen]] van Taiwan: # [[Yu Shan]], 3952 m, ten oosten van Jiayi. # [[Xue Shan]], 3931 m, ten zuidoosten van Miaoli. # [[Guan Shan]], 3715 m, ten ten oosten van Xuejie. # [[Nanhuta Shan]], 3598 m, ten zuidoosten van Miaoli, hier is de bron van de Dajia. # [[Qinxing Shan]], 1120 m, ten oosten van Danshui. === Kapen === De vier grootste [[kaap|kapen]] van Taiwan: * Fugui Jiao (noorden), * Santiao Jiao (noordoosten), * Sahnsient'ai (oosten) * Oluan Pi (zuidoosten). == Politiek == Taiwan heeft een belangrijke politieke status als een republiek. Het is een democratisch land waar je veel vrijheid hebt. De regering wordt gekozen door het volk, bijvoorbeeld de president en de politieke partijen. [[Ma Ying-jeou]] is de huidige president van Taiwan en is het sinds het jaar [[2008]]. Taiwan heeft voor een lange tijd een conflict met de Volksrepubliek China sinds dat ze onafhankelijkheid probeerden te verklaren. Eén van de belangrijkste bondgenoten van Taiwan zijn de [[Verenigde Staten]]. Dat land steunt Taiwan zodat het niet veroverd kan worden door China. De Verenigde Staten geven Taiwan allerlei wapens en goede militaire training. In januari 2010 kondigde de huidige president van de Verenigde Staten, [[Barack Obama]], aan dat Taiwan voor 6,4 miljard dollar militaire hardware kocht van de Verenigde Staten. China was hier heel erg boos om. Sinds de Republiek China alleen Taiwan omvat, wordt de naam Republiek China bijna niet meer gebruikt. Sommige mensen weten nu niet eens meer wat Republiek China is, maar ze kennen wel Taiwan. Taiwan heeft heel veel verschillende politieke partijen, waaronder de [[Democratisch Progressieve Partij]]. Die is het machtigste van heel het land. De regering van Taiwan heeft een speciaal kabinet en een Senaat. Het staatshoofd is de president en elke vier jaar wordt er een nieuwe uitgekozen. De premier wordt zelf uitgekozen door de president. Taiwan's regering is een [[eenkamerstelsel]], in plaats van een [[tweekamerstelsel]]. Een eenkamerstelsel is een land zonder een [[senaat]]. Hoewel Taiwan een democratisch land is, komt de doodstraf er nog voor. Ongeveer 80 % van de bevolking in Taiwan stemt tegen dat de doodstraf wordt afgeschaft. In het jaar [[2006]] had men al plannen om te zorgen dat de doodstraf afgeschaft zou worden. Uiteindelijk is dat niet geluk, want het volk was er voor een groot deel tegen. Taiwan heeft een speciale commissie die vergelijkbaar is met de [[Rekenkamer van de Europese Unie]] of de [[Government Accountability Office]] ([[Verenigde Staten]]). == Economie == [[Bestand:Forbys Taipei 101.jpg|250px|left|thumb|De [[Taipei 101]]-toren, ooit 's werelds hoogste toren, totdat de toren van Dubai werd gebouwd.]] Vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw begon de economie van Taiwan heel veel te ontwikkelen. Dat werd het [[Taiwan Miracle]] genoemd. Taiwan Miracle betekent in het Engels "Economisch wonder Taiwan". Het land is een financieel en industrieel centrum. Daarom behoort Taiwan tot één van de [[Vier Aziatische Tijgers]]. In de grote steden van Taiwan zijn heel veel wolkenkrabbers. De hoogste wolkenkrabber in het land ligt in de hoofdstad Taipei. Die heet de [[Taipei 101]]. Ooit was dit de hoogste wolkenkrabber van heel de wereld. Het BNP (Bruto Nationaal Product) per persoon of huishouden is heel erg hoog. In Taiwan is heel weinig werkloosheid. Vroeger (in het jaar [[1962]]) had Taiwan een heel laag BNP dat te vergelijken was met het [[Afrika]]anse land [[Congo-Kinshasa]]. Nu is het een hartstikke rijk land. Landbouw is niet zo belangrijk als financiële diensten of industrie voor de economie van Taiwan. Taiwan heeft heel erg veel handelspartners. Dit zijn er een paar bekende: [[Thailand]], de [[Filipijnen]], [[Maleisië]], [[China]] de [[Europese Unie]] en de [[Verenigde Staten]]. == Cultuur == [[Bestand:NationalPalace_MuseumFrontView.jpg|400px|right|thumb|Het National Palace Museum]] [[Bestand:Taiwanese cuisine.jpg|400px|right|thumb|Taiwanees eten]] [[Bestand:Taiwan bunun dancer.jpg|250px|right|thumb|Een Taiwanese Aboriginal-danseres]] === Algemeen === Taiwan heeft een prachtige, indrukwekkende cultuur. De cultuur is gemixt met allerlei verschillende culturen van allerlei etnische groepen. Belangrijke onderdelen van de Taiwanese cultuur zijn muziek, kunst en recreatie. Ook de Taiwanese keuken is bekend. Het lijkt veel op de Chinese keuken, maar heeft ook nog veel gerechten die niet bekend zijn bij de Chinese keuken. Één van de grootste recreatie-attracties in Taiwan is het [[National Palace Museum]]. Het National Palace Museum een museum met allerlei waardevolle keizerlijke voorwerpen. Voorbeelden zijn bronzen beelden, jaden sieraden en porseleinen servies. Oorspronkelijk zijn deze voorwerpen afkomstig uit de [[Verboden Stad]] in [[Peking]] toen de Republiek China over heel China heerste. China wil deze dingen nog steeds terug, maar dat mag niet van Taiwan. Taiwan staat bekend om zijn vele lekkere soorten thee. Vooral [[bubbel-thee]] en [[melk-thee]] zijn de bekendste soorten thee. Die zijn verkrijgbaar over de hele wereld. In landen zoals Singapore, Maleisië of Vietnam is de Taiwanese filmindustrie heel erg populair. De films in de landen waar ze geen Standaard-Mandarijn spreken, worden vertaald in hun eigen taal. Honkbal is de populairste sport van heel Taiwan. Veel mensen kijken er graag naar. Één van de bekendste Taiwanese honkballers is [[Chien-Ming Wang]]. Naast honkbal zijn vechtsporten (bijvoorbeeld: taekwondo, karate, kungfu) ook heel populaire sporten. Taiwan had in het jaar 2009 twee internationale sportevenementen gehost. Namelijk de [[World Games 2009]] (in [[Kaohsiung]]) en de [[21e Zomer Deaflympics]] (in Taipei). === De Taiwanese keuken === De Taiwanese keuken bestaat uit vele verschillende variaties. Elke bevolkingsgroep op het eiland heeft haar eigen gerechten. Een bekend gerecht is [[rund-noedels]]. Dat is een soort soep van noedels (bami) met rundvlees (koe). Taiwanese gerechten hebben veel invloed gehad van veel buitenlandse keukens. Sommige gerechten die hier worden geserveerd, komen oorspronkelijk uit de steden op het Chinese vasteland. Voorbeelden van die steden zijn [[Sjanghai]], [[Peking]] en [[Kanton]]. Ingrediënten die vaak voorkomen in Taiwanees eten zijn varkensvlees, schelpdieren en sojasaus. Iedere dag eet men rijst, dus dat is het hoofdgerecht. Veel mensen in Taiwan eten geen rundvlees. Maar het gerecht rundnoedels is wel heel populair bij toeristen. De laatste jaren zijn er minder mensen die geen rundvlees eten, dus rund-noedels worden steeds populairder. Taiwan is een eiland en omringd door alleen maar zee. Daarom houden veel mensen van vis en schelpdieren. Tonijn, zeebaars, ansjovis, inktvis en sardines zijn de populairste vissen. Omdat Taiwan een tropisch klimaat heeft, is er een overvloed van verschillende soorten fruit en groentes. Als toetje eet men heel graag papaja's, stervrucht, meloenen en sinaasappelen. Bij het Taiwanese eten eet men vaak sausjes, zowel sojasaus en mosterd als pindasaus en pepersaus. Elke regio in Taiwan heeft haar eigen lokale specialiteiten. In Chiayi zijn rijst-kommetjes met kalkoen en daikon. Daikon is een soort Oost-Aziatische radijs, maar is wit en lang. Hij lijkt op wortels. De specialiteit van de stad Hsinchu is varkensvlees-gehaktballetjes. Die worden vaak gegeten bij de soep. Soms zit in deze gehaktballetjes een beetje inktvis. Overal op het eiland houdt men wel van tofu. Men eet het gedroogd, als tussendoortje of als voorgerecht bij de avondmaaltijd. In Taichung eet men als toetje zon-cake. Dat is een gebakje van bladerdeeg gevuld met honing of melasse. Tainan is bekend om zijn Tainan-noedels. Dat is een soep van noedels met garnalen, vlees, kroepoek, hartige koekjes, rijst, smakelijke oliën en paddenstoelen. Soms eet men er ook nog een speciaal soort brood bij. Dat heet coffin-brood. Het is vergelijkbaar met Franse toast/biscottes, maar dan hartig gevuld zwart gepeperd rundvlees of kip met curry. Om het nog lekkerder te maken eet men ook nog een gefrituurd eitje. De plaats [[Changhua]] in Taiwan is bekend om [[Ba-Wan]]. Dat betekent letterlijk "cirkel van vlees". Het is in het echt een knoedel met een gelei-achtig deeg erom heen en gevuld met groentes, vlees en specerijen/kruiden. Bij het plaatsje [[Nantou]] is [[yimian]] (speciaal soepje van noedels) met [[rou-yuan]] bekend. Rou-yuan lijkt veel op ba-wan en is er ook vergelijkbaar mee. De buitenkant van rou-yuan is gemaakt van tapioca-zetmeel. Binnen is hij gevuld met champignons, kleine bamboescheuten en een gehaktballetje. Daarbij eet men een zoetzure rode saus. Danshui is bekend om zijn gefrituurde tofu gevuld met zogenaamde "kristallen" noedels, verzegeld met vis en pasta vergoten door een pikant sausje. Ook Danshui-viskotelet is bekend. Dat is een kotelet van vis gemixt met veel vlees en groentes. == Bevolking & Gezondheidszorg == In het jaar [[2009]] had Taiwan 23.046.177 inwoners. Het eiland is ongeveer net zo groot als Nederland, maar heeft meer inwoners. Zo'n 98 % van de bevolking op het eiland is Han-Chinees. Dat is namelijk etnisch Chinees. De native Taiwanezen, oftewel Taiwanese aboriginals, zijn de tweede belangrijkste etnische groep met slechts 2 %. Over heel het eiland zijn er ongeveer 460.000 mensen van deze etnische groep verspreid. Die zijn weer verdeeld in allerlei groepen met hun eigen taal. De belangrijkste groepen zijn de [[Ami]], de [[Bunun]], de [[Tsou]] en de [[Sakizaya]]. Taiwanese aboriginals hebben hun eigen cultuur. Die lijkt helemaal niet op de Han-Chinese cultuur. [[Standaard-Mandarijn]] is de officiële taal van Taiwan. Die wordt door de meerderheid van de inwoners van Taiwan gesproken. Ook [[Taiwanees]] is een belangrijke taal. Het is een vorm van Chinees met een ander soort dialect. Hoewel Standaard-Mandarijn de officiële taal is, spreekt men thuis of in het openbare leven Taiwanees of andere talen. [[Engels]] wordt geleerd als gemeenschappelijke taal. Dat is namelijk de belangrijkste taal van de hele wereld. Meer dan 93 % van de Taiwanese bevolking gelooft in het [[boeddhisme]], [[confucianisme]] of [[taoïsme]]. De rest gelooft in het [[christendom]], de [[islam]] of andere godsdiensten. Taiwan heeft een speciale godin, namelijk [[Matsu]]. De gezondheidszorg gaat heel goed in Taiwan. Er zijn weinig zieke mensen. Men heeft betaalbare ziektekosten. De meeste zieke mensen zijn slachtoffers van natuurrampen of epidemies. Overal zijn grote ziekenhuizen te vinden in het land. In het jaar [[2003]] werd Taiwan getroffen door de ziekte [[SARS]]. SARS is een levensbedreigende vorm van longontsteking. Die heerste vooral rond de jaren 2003 en 2004 over China en Taiwan. Gelukkig waren de dokters die de patiënten verzorgden goed. De levensverwachting van een Taiwanees is gemiddeld 74 jaar voor mannen en voor vrouwen 80 jaar. == Grote steden == [[Bestand:Taichung montage.PNG|300px|right|thumb|Mooie plaatjes van Taichung]] [[File:Kaohsiung montage.png|300px|left|thumb|Mooie plaatjes van Kaohsiung]] [[Bestand:Tainan City's cover.jpg|300px|right|thumb|Mooie plaatjes van Tainan]] Taiwan heeft veel grote steden, waarvan de grootste Taipei. Andere grote steden zijn Kaohsiung, [[Taichung]] en [[Tainan]]. === Taipei === Taipei had 2.606.151 in het jaar [[2010]]. Geografisch ligt de stad in het noorden van het land. Door de stad stroomt een belangrijke rivier. Namelijk de [[Danshui Rivier]]. Het ligt niet aan zee. De grote haven van Taipei ligt echter 25 km hiervandaan. Dat is de stad [[Keelung]]. Taipei is een drukke miljoenenstad die snel groeit. Dagelijks komen er duizenden toeristen heen. Hoewel de stad Taipei rond de 2,6 miljoen inwoners heeft, heeft de metropool wel 6 miljoen inwoners. De stad wordt beschouwen als het financiële, industriële, politieke en culturele centrum van het land. === Kaohsiung === Kaohsiung is de tweede grootste stad van Taiwan met 1.527.914 inwoners in het jaar 2010. Het ligt in het zuiden van het land. Om duidelijker te zijn, namelijk in Zuidwest-Taiwan. De stad heeft de meest belangrijkste haven van heel Taiwan. In de haven van Kaohsiung zijn heel veel containers en olieraffinaderijen te vinden/zien. Heel de metropool Kaohsiung heeft ongeveer 3 miljoen inwoners. Om naar het buitenland te gaan in Kaohsiung zijn er veel verschillende manieren. Via de internationale luchthaven kun je per vliegtuig, via de veerboot naar China en nog veel meer. Vanwege dat Kaohsiung een grote stad is, kun je binnen de stad reizen met de metro. In het jaar 2009 werd het de gaststad van de World Games 2009. === Taichung === Taichung is de derde grootste stad van Taiwan met 1.074.277 inwoners in het jaar 2010. De stad ligt in het west-centrale gedeelte van het land. Haar naam betekent Centraal-Taiwan. Het wordt beschouwd als een stadsprovincie. Dat is een hele eer. In Taichung zijn heel veel wolkenkrabbers te vinden, maar ook oude bezienswaardigheden zoals tempels/pagodes. De bevolking van Taichung groeit heel erg snel. Binnen de kortste tijd zal het de 2 miljoen bereiken. Taichung ligt niet aan zee, maar aan een rivier. Het klimaat in de stad is milder dan het klimaat in overige steden op Taiwan. Hier heerst een zeeklimaat. In Taipei en Kaohsiung echter een (half-)tropisch klimaat. === Tainan === Tainan is de vierde grootste stad van Taiwan met 771.235 inwoners in het jaar 2010. Dat is ongeveer te vergelijken met de bevolking van [[Amsterdam]]. Geografisch ligt Tainan in het zuidwesten van het land, niet ver van Kaohsiung. Net zoals een aantal andere steden in Taiwan wordt het beschouwen als een stadsprovincie. Ooit was Tainan de hoofdstad van heel Taiwan. Het ligt aan zee. Na Kaohsiung is Tainan de belangrijkste havenstad van Taiwan. In het financiële gedeelte van de stad zijn veel wolkenkrabbers te vinden. Oude wijken staan vol met bezienswaardigheden, zoals boeddhistische en confucianistische tempels. Honderden jaren geleden waren er hele mooie stadsmuren gebouwd om Tainan, om het te beschermen tegen vijanden. == Administratieve regio's == Taiwan is verdeeld in allerlei county's en stadsprovincies. Een county is vergelijkbaar met een graafschap. Er zijn in totaal 7 stadsprovincies, dit zijn ze: Taipei, Kaohsiung, Taichung, Tainan, [[Chiayi]], Keelung en [[Hsinchu]]. In totaal zijn er 18 county's. Eerder had Taiwan nog een aantal overzeese gebieden die heel erg dicht bij China lagen. China eiste die gebieden op en kreeg die toen ook. Taiwan was hier heel boos om. Wel heeft Taipei een aantal eilanden opgeëist in de Zuid-Chinese Zee. Voorbeelden zijn de Vietnamese [[Spratly-eilanden]], de [[Prataseilanden]] en het eiland [[Taiping]]. Maar veel meer landen claimen de Spratly-eilanden, de Prataseilanden en Taiping. [[Bestand:Jijidashan Panoramic.jpg|1000px|center|thumb|Een panorama van Taiwan]] {{Navigatie landen Azië}} [[Categorie:Landen]] [[Categorie:Taiwan| ]] [[Categorie:Landen van Azië]] [[de:Taiwan]] [[fr:Taïwan]]'
Unified diff van wijzigingen in bewerking (edit_diff)
'@@ -1,4 +1,4 @@ {{Sjabloon:Taiwan}} -'''Taiwan''' of de '''Republiek China''' (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]]. +'''Taiwan''' of de '''Republiek van''' China (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]]. De hoofdstad van het land is [[Taipei]], dat ook de allergrootste stad is. Ten noordoosten van Taiwan ligt [[Japan]] en in het zuiden de [[Filipijnen]]. @@ -10,4 +10,6 @@ Uiteindelijk bleef alleen het eiland Taiwan over. Omdat de Republiek China geen recht meer had over Nanjing, werd de hoofdstad Taipei. + +hoi Economisch gezien is Taiwan één van de rijkste plaatsen in heel Azië. '
Nieuwe paginagrootte (new_size)
23948
Oude paginagrootte (old_size)
23939
Groottewijziging (edit_delta)
9
Regels toegevoegd in bewerking (added_lines)
[ 0 => ''''Taiwan''' of de '''Republiek van''' China (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]].', 1 => '', 2 => 'hoi' ]
Regels verwijderd in bijdrage (removed_lines)
[ 0 => ''''Taiwan''' of de '''Republiek China''' (vroeger bekend als '''Formosa''') is een eiland in het oosten van [[Azië]], niet ver van [[China]], met 23.046.177 inwoners in het [[jaar]] [[2009]].' ]
Of de wijziging wel of niet is gemaakt via een Tor-exitnode (tor_exit_node)
false
UNIX-tijdstempel van wijziging (timestamp)
1581331585
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek/15716"