Palliatieve sedatie
Palliatieve sedatie of terminale sedatie is het bewust verlagen van het bewustzijn van een patiënt, zodat die persoon geen pijn en symptomen van een ziekte ervaart totdat die komt te overlijden. Deze vorm van sedatie maakt deel uit van de palliatieve zorg.
Palliatieve sedatie is niet hetzelfde als euthanasie. Bij palliatieve sedatie wordt, in tegenstelling tot bij euthanasie, niet het leven van de patiënt beëindigd, maar wordt het lijden van de patiënt verlicht met medicijnen. Patiënten worden zo in slaap gebracht.
Hoe werk het?
De mate van sedatie die nodig is kan wisselen. De sedatie kan continue zijn of soms van korte duur of niet de hele tijd. Voor palliatieve sedatie zijn een pomp en een infuus nodig. Deze hulpmiddelen kunnen een belemmering vormen voor bezoekers. Ook zijn er specialisten nodig. Voor de patiënt kan dit daarom zwaar zijn. Sommige patiënten weigeren daarom palliatieve sedatie.
Van de andere kant is het lijden vaak zo erg, dat het niet anders kan en het maximaal verlichten van lijden, pijn, verwarring, kortademigheid en ontluistering, is een verplichting van artsen. Het gaat hierbij om zogenoemde 'refractaire symptomen': lijden dat niet met gangbare middelen weggenomen kan worden, of alleen maar ten koste van onaanvaardbare bijwerkingen. Angst en wanhoop horen hier volgens de meeste artsen niet bij.
Het meest gebruikte middel is midazolam (Dormicum). Het wordt liefst subcutaan met een pompsysteem toegediend. De mate van symptoombestrijding bepaalt de dosis en niet het bewustzijnsniveau. Andere middelen die in aanmerking komen, bijvoorbeeld als in de thuissituatie een pomp niet lukt of bij een korte levensverwachting, zijn levomepromazine, fenobarbital, of na overleg met een anesthesioloog, propofol. Ondanks dat het veel gebruikt wordt, is morfine als sedativum ongeschikt. Deze toepassing wordt door artsenorganisaties ernstig afgeraden. Morfine bestrijdt pijn en kortademigheid, maar kan misselijk maken, spierschokken en hallucinaties oproepen, terwijl iemand nog niet diep genoeg slaapt.
Er zijn in wetenschappelijk onderzoek onvoldoende aanwijzingen om te kunnen beweren dat palliatieve sedatie het leven verkort. Als de patiënt niet langer wil leven is een gesprek over euthanasie meer op zijn plaats dan sedatie.