Oppositioneel-opstandige gedragsstoornis

Gezondheidsklachten?

Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Poster van verschijnselen van ODD

Een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis of oppositional defiant disorder (ODD) is een ontwikkelingsstoornis. Mensen met ODD kunnen zich erg boos, opstandig en agressief gedragen.

Wat is ODD

ODD is een gedragsstoornis waarbij een kind of jongere vaak driftig, opstandig en snel boos is. Het kind luistert naar volwassenen, maakt snel ruzies en doet vaak expres dingen om anderen te irriteren. Dit gedrag komt regelmatig voor en zorgt voor problemen op school, thuis of anderen. Het is meer dan gewoon lastig gedrag en blijft meestal langer duren.

Kenmerken

Mensen met ODD kenmerken zich door:

Boze prikkelbare stemmingen.
Snel hun kalmte te verliezen.
Vaak lichtgeraakt te zijn.
Snel geïrriteerd geraken.
Dingen traag te verwerken.
Zich uitdagend en ruziezoekend te gedragen.
Te weigeren bevelen aan te nemen.
Anderen opzettelijk te ergeren.
Anderen te blameren van het wangedrag.
Wraakzuchtig of rancuneus gedrag.

Geschiedenis

ODD werd als gedragsstoornis herkent in de jaren 1980 toen psychiaters merkten dat sommige kinderen aanhoudend opstandig en vijandige gedrag vertoonde dat niet paste bij hun leeftijd. Het kreeg een plek in de DSM, het handboek voor psychiatrisch stoornissen, om te onderscheiden van ernstige stoornissen zoals gedragsstoornis of ADHD. Sindsdien wordt het gebruikt om kinderen te helpen die vaak in conflict raken met hun ouders of opvoeders en moeite hebben met de regels.

Ervaren hoe het is om ODD te hebben

Stel je voor dat je elke keer dat iemand iets van je vraagt, je meteen het gevoel krijgt dat je moet tegenwerken. Je voelt boosheid opkomen, zelfs bij iets kleins. Probeer vandaag eens bewust op alles wat iemand tegen jou zegt of vraagt automatisch nee te denken of te reageren, alsof je de drang hebt om het tegenovergestelde te doen, ook al weet je dat misschien niet handig is. Let op hoe anderen reageren en hoe jij er bij voelt. Dit is eigenlijk hoe mensen ODD het kunnen voelen.

Omgaan met mensen met ODD

Omgaan met ODD vraagt om rust, duidelijke grenzen en veel geduld. Probeer niet in machtsstrijd te raken, maar blijf kalm . Benoem het gewenste gedrag positief en stel verwachtingen. Geef structuur en voorspelbaarheid, vermijd escalatie door op elkaar in te gaan. Zoek achter het gedrag naar mogelijk frustratie of overprikkeling. Relatie is belangrijker dan controle. Verbing helpt om vertrouwen op te bouwen.

Behandeling

Behandeling richt zich vooral op gedragstherapie, waarbij kinderen leren een normale manier met emoties om te gaan en regels om te gaan. Ouders en verzorgers worden actief betrokken via ouder trainingen zoals beter leren omgaan met opstandig gedrag en er op reageren. In sommige gevallen worden er ook individuele therapie gegeven en gezinstherapie . Medicijnen worden alleen overwogen bij bijkomende problemen zoals ADHD. Vroegtijdig en goede begeleiding vergroot de kans op verbetering.

Gevolgen

Als iemand die dit heeft niet behandeld wordt, kan het leiden tot:

dat het gezin eronder lijdt.
andere disciplines om het gedrag onder controle te krijgen werken juist tegenovergesteld.
regelmatige verstoring van lessen op school.
afkeer van vrienden van het kind.
mishandeling van andere mensen of dieren.

criminaliteit.
drugs- en alcoholmisbruik.
vroegtijdig school verlaten

Autorijden en ODD

Voor mensen met ODD kan leren autorijden een bezondere uitdaging zijn. ODD oftewel opstandig gedragstoornis beinvloed vaak het gedrag, de impulsiefteit en neiging tot weerstand of frustratie in situaties die stressvol of moeilijk aanvoelen. Dit kan het leerproces voor autorijden bemoeilijken, omdat het vragen om geduld ,opvolgen van instructies en omgaan met fouten vaak extra spanning oproept . Vooral schakelen en het tegelijk beheersen van gas , rem en koppeling kan frusterend zijn, omdat dit veel concentratie en coördinatie vereist terwijl de instructies van een ander moeten worden opgevolgd. Het helpt vaak om het leerproces rustig op te bouwen, duidelijke en voorspelbaarheid instructies te geven , en regelmatig korte pauzes inlassen om frustratie te voorkomen. Positieve feedback en succeservaring zijn belangrijke motivatie en zelfvertrouwen te behouden. Ondanks de uitdagingen is het behalen van een rijbewijs zeker mogelijk het vraagt alleen een aanpak die rekening houd met emoties, impulsief en behoefte aan structuur en overzicht.

Videolinks

Zie ook