Natuurgodsdienst

Hoewel het christendom geen natuurgodsdienst is, heeft het wel dingen overgenomen van de voorchristelijke natuurgodsdiensten. Hier is een kapelletje te zien in een oude eik.

Een animist gelooft dat alles op aarde bepaalde krachten bezit. Donder, regen, wind en vuur zijn krachten, maar ook zon, maan, rivieren, zand en rotsen.

Mensen, dieren, planten en voorwerpen hebben volgens animisten ook krachten. Soms wordt zo’n natuurkracht voorgesteld als een god of geest: de dondergod of een watergeest. Animisten vereren ook andere (onzichtbare) krachten: zielen van overledenen (zielskrachten) of krachten van een voorwerp (magische krachten).  Goden of geesten die wereldwijd worden vereerd kent het animisme niet. Priesters binnen het animisme kunnen hun magische krachten voor goede én slechte dingen gebruiken. Ze beschermen hun dorp, maar ze kunnen ook menselijke vijanden vervloeken en ziek maken. Meestal bieden ceremonies en rituelen wel bescherming tegen deze vervloekingen, maar volgens animisten is tegen de vloek van een heks niet zoveel te doen.

In animistische of natuurgodsdiensten wordt de mens vaak gezien als een onderdeel van de natuur en de wereld en niet als iemand die daar buiten of boven staat.

Voordat Europa bekeerd werd tot het christendom, leefden hier verschillende volkeren met natuurgodsdiensten. Ze kenden allerlei heiligdommen zoals bomen, menhirs en steencirkels. De enige officiële godsdienst die is overgebleven is het ásatrú, een natuurgodsdienst die sinds 1972 in Scandinavische landen is erkend. De Edda is hun heilige boek.

Verspreiding en aantallen

Aanhangers van natuurreligies wonen over de hele wereld verspreid. In verschillende Zuid-Amerikaanse landen gelooft zo’n 25 procent van de bevolking in animisme. Indianen in Amerika hebben een natuurgeloof, net als de Aboriginals in Australië. In het Aziatische Indonesië noemen diverse volken op verschillende eilanden zichzelf animist en ook in Afrika wonen animisten.

Exacte cijfers over het aantal animisten op de wereld zijn er niet. Schattingen lopen uiteen van 176 miljoen tot 938 miljoen. Dat komt omdat animisme in sommige landen officieel niet bestaat, maar ook omdat het animisme in veel landen vermengd is geraakt met godsdiensten als het christendom of de islam. Dit noemen we syncrethisme.

Landen waar aanzienlijke aantallen animisten wonen zijn Zambia, Zuid-Soedan, de Democratische Republiek Congo, Bangladesh, India, Nepal, Gabon, de republiek Guinee Bissau, Indonesië, Japan, Laos, Myanmar (Birma), Papoea-Nieuw-Guinea, Peru, De Filipijnen, Canada, Rusland, Zweden, Thailand, Oost-Timor, de Verenigde Staten en Mexico.