Fonograaf
De fonograaf (phonograph in het Engels) was de eerste manier om geluid op te nemen en erna terug af te spelen. Thomas Edison vond zijn fonograaf in 1877 uit en kreeg er op 19 februari 1878 een patent op.
Het is de voorloper van de grammofoonplaat en andere opname apparatuur als een draadrecorder, een band- of taperecorder, een cassetterecorder. Ook de CD-speler en de computer waarop digitale opnames kunnen worden gemaakt zijn opvolgers van de fonograaf.
Hoewel je er muziek mee op kunt nemen en afspelen, is het eigenlijk geen muziekinstrument.
De werking
De fonograaf neemt geluiden op door met een stalen naald de geluidstrillingen vast te leggen. De naald wordt in beweging gezet door een trilplaatje waartegen gesproken wordt (zeg maar de voorloper van de microfoon). De naald trekt groeven met een verschillende diepte in een metalen ronddraaiende cilinder die bedekt is met een tinfolie. De diepte van de groeven bepaalt het geluid dat er gemaakt wordt. Om de opname opnieuw af te spelen, wordt de naald terug op het begin van de cilinder in de groeven gezet. Door de cilinder rond te draaien, maakt de naald in de groeven geluid. Dit geluid wordt dan afgespeeld voor een hoorn of via een stethoscoop (het luisterapparaat van een dokter). Die hoorn versterkt het geluid. Rond 1890 startte Emile Berliner de overgang van grammofooncilinders naar platte schijven met een spiraalvormige groef die van de buitenkant naar het midden liep en de term grammofoon bedacht.
Naast de ronddraaiende cilinder gebruikte Edison ook cilinders van wasrol (was is een product wat bijen naast honing maken).
His Master's Voice
His Master's Voice (HMV) was de onofficiële naam van een groot Brits grammofoonplatenlabel dat in 1901 werd opgericht door The Gramophone Co.Ltd. De term werd voor het eerst in de late jaren 1890 als de titel van een schilderij van een terriër-mix hond genaamd Nipper die zit te luisteren naar een opwind schijf-fonograaf. Op het originele schilderij uit 1898 luistert de hond naar een cilinderfonograaf. Het was een beroemd handelsmerk en logo van het platenlabel RCA Victor.
Links
- YouTube - Phonograph, fonograaf
- YouTube - Allereerste opname "Mary had a little lamb"