Winterslaap

De winterslaap is een biologisch verschijnsel. Veel dieren houden een winterslaap om de koude winter te overleven is. In de lente worden ze weer wakker, waarna ze zich gaan voortplanten.

Waarom houden dieren een winterslaap?

Dieren houden een winterslaap omdat het 's winters erg koud is en het dan moeilijk is om aan voedsel te komen. Althans, dat wordt vermoed. Het zou een reden kunnen zijn, maar er zijn ook mensen die het 's winters koud vinden en dan moeilijk aan voedsel kunnen komen, zoals Eskimo's en inwoners van Siberië, waar 's winters temperaturen van 50 graden onder nul héél normaal zijn. En die houden geen winterslaap.

Als het weer koud en nat wordt, vliegen veel vogels naar het zuiden om te overwinteren. Sommige dieren kunnen niet vliegen, maar hebben toch een hekel aan het gure weer. Zij doen een winterslaap. Ze zoeken een knus plekje uit en slapen daar de hele winter door.

Welke allemaal?

Veel kleinere zoogdieren, zoals vleermuizen en egels, houden een winterslaap. En ook reptielen en amfibieën die zich in de buurt van water ophouden zoals kikkers en krokodillen. Die duiken dan meestal onder en graven zich in de modder in. Of beestjes die onder de grond zitten zoals wormen. Zelfs insecten zoals wespen en hommels doen aan winterslaap. Die graven zich ook in. Van de wesp overleeft vaak alleen de koningin! De wespenkoningin heeft dan voordat de wespen sterven al eitjes gelegd.

De beer houdt ook een soort winterslaap. Die duurt liefst een half jaar! Maar hij slaapt niet erg diep en sluimert meer. In elk geval is hij tijdens zijn wintersluimering, zo kun je dat wel noemen, ongevaarlijk. Je kunt hem dan rustig aaien. Wat je natuurlijk nooit moet doen als je hem 's zomers tegenkomt!

Er zijn meer dieren zoals de beer die de winter half slapend doorbrengen. Dikwijls zijn ze gezegend met een dikke vacht en die wordt tijdens hun sluimering dikker. Het werkt als een soort deken. Zo houdt de dikke vacht het dier warm.

Hoe houden ze het uit?

Tijdens een gewone slaap gaat alles in je lichaam een graadje langzamer. De hartslag daalt evenals de temperatuur en het tempo waarin de stofwisseling plaatsvindt. Bij dieren, die een winterslaap houden, gebeurt ongeveer hetzelfde, alleen veel extremer. Die beer van daarnet heeft normaal een hartslag van 55 slagen per minuut, en dat daalt tijdens zijn winterslaap tot maar 15. Ook haalt hij maar twee keer per minuut adem. En zijn lichaamstemperatuur daalt zo'n 5 graden. Het energieverbruik is daardoor lager. Als brandstof dient het vet, dat tijdens de periode van activiteit is opgeslagen. Bovendien verorberen dieren, voordat ze aan hun winterslaap beginnen, grote hoeveelheden voedsel en leggen op die manier een voorraad brandstof aan.

De vogeltrek

Bestand:Vogeltrek.png

Vogeltrekroutes

De vogels hebben zo hun eigen manier om de winter door te komen. Hun "winterslaap" heet de vogeltrek. De vogels - voor zover het trekvogels zijn - trekken in de herfst naar het zuiden.

Sommige mensen willen weten waar vogels heen gaan tijdens de vogeltrek. Dan gaan ze vogels vangen en dan meten ze het gewicht en dan krijgen de vogels een bandje met een nummer om een van hun pootjes. Of soms een zendertje om hun route te kunnen volgen.