Stokstaartje

Andere namen Aardmannetje, Meerkat Wetenschappelijk Suricata suricatta Engels Meerkat Verspreiding Kalahari, zuidelijk Afrika Voedsel insecten, spinnen, schorpioenen en slakken, knollen, wortelen Leeftijd +/- 10 jaar Lengte 25-35 cm, staart van 18-25 cm Gewicht 500 -1000 gram Status Niet bedreigd

Informatie over het stokstaartje Het stokstaartje is een klein roofdier dat tot de mangoesten behoort. Hij wordt ook wel aardmannetje genoemd. Het bewoont alle delen van de Kalahari in zuidelijk Afrika (Angola, Botswana, Namibi� en Zuid-Afrika). In het Afrikaans (en het Engels) worden stokstaartjes meerkat genoemd. Daardoor wordt de naam 'meerkat' soms foutief in het Nederlands overgenomen uit films zoals bijvoorbeeld de Disneyfilm De Leeuwenkoning. In het Nederlands is meerkat echter een naam voor een groep apen (Cercopithecus). Het stokstaartje eet voornamelijk insecten, spinnen, schorpioenen en slakken. Van alle mangoesten zijn de stokstaartjes de meest sociale. Het stokstaartje wordt niet bedreigd. In sommige Afrikaanse huizen kun je stokstaartjes aantreffen.

Leefomgeving. Stokstaartjes leven in zuidelijk Afrika, vooral op de droge open vlakten. Ze leven in groepen van maximaal 30 dieren. De holen van grondeekhoorns lijken d� geschikte plaats om te verblijven. De gangen bouwen ze uit tot ze een oppervlakte van 15 km� omvatten. In deze gangen zijn speciale kamers aangelegd: slaapkamers, kraamkamers en zelfs toiletten. Deze laatste worden "schoongemaakt" door de mestkevers waarmee ze "samenleven". Elke dag rollen de mestkevers de uitwerpselen van de stokstaartjes naar buiten en leggen er hun eitjes in. Als deze eitjes uitkomen, hebben de stokstaartjes weer een nieuwe "schoonmaakploeg". De mestkevers kunnen ongestoord hun gang gaan, want de stokstaartjes zullen ze nooit eten (ze zijn namelijk erg giftig voor ze). Stokstaartjes delen de woestijn met hagedissen, schorpioenen en grondeekhoorns. Ze zijn zich bewust van het gevaar van roofvogels dat hen boven het hoofd hangt. Ze leven in een soort van hi�rarchie; sommige dieren staan op de uitkijk, andere gaan op jacht, nog andere zijn dan babysitters, die de kleintjes in het oog houden als hun ouders er niet zijn. 's Nachts trekken ze zich terug in hun holletje, want de gevaren die buiten op de loer liggen zijn groot.

Gedrag. Stokstaartjes hebben elk afzonderlijke taken. Een wachter staat op de achterpoten en steunt op zijn staart. Er zijn verschillende alarmsignalen: een fluitend geluid, dat 'opgepast' betekent, en een blaffend geluid, waarna de waarschuwer en de rest van de groep rennen voor hun leven. Een wachter beschikt over een goed gezichtsvermogen en kan al op grote afstand een ongevaarlijke gier onderscheiden van hun grootste vijand, de arend. Bij gevaar gaan alle stokstaartjes fanatiek graven; dit doen ze om een stofwolk te cre�ren die het roofdier op de vlucht jaagt. Als het echter blijft, voeren ze schijn- en echte aanvallen uit, waarbij ze dan spugen en bijten. Als ze aan de verliezende hand zijn en op de rug liggen, tonen ze hun tanden en halen agressief uit met hun klauwen.

Voortplanting. Het alfavrouwtje is meestal het enige dat paart. Het vrouwtje stoot het mannetje steeds weg. Het mannetje ziet zich verplicht het vrouwtje letterlijk in de nek te bijten. Daarna volgt de paring. Het gewicht neemt met 40% toe. Het vrouwtje weegt dan iets meer dan ��n kilo. Elf weken later komen 2 tot 5 blinde en kale jongen ter wereld, die worden gezoogd tot ze ongeveer 3 maanden oud zijn (soms door de babysitters terwijl de moeder op jacht gaat). Drie weken na de geboorte zijn de jongen groot genoeg om hun eerste passen in de wijde wereld te zetten. Een stokstaartje is na twee maanden een miniatuurtje van de ouders.

Voeding. Stokstaartjes eten voornamelijk slakken, spinnen en insecten, maar als ze de kans krijgen zouden ze ook knaagdieren of op de grond nestelende vogels en hun eieren eten. Ook hagedissen en kleine dieren behoren tot hun menu. Zelfs giftige dieren, zoals schorpioenen en gifslangen, zijn voor het stokstaartje een echte lekkernij. Het stokstaartje heeft omnivore trekjes: zelfs plantaardige materiaal, zoals knollen en wortelen, staat op zijn menu. Stokstaartjes zijn echter gierig wat betreft het voedsel. Als er een der diertjes een voedselbron gevonden heeft, zal het de prooi meestal alleen (een stuk verderop van de andere stokstaartjes) verorberen. Komen de andere toch dichterbij, dan gaat het er grommend met de prooi vandoor. Alleen de zwakke en jonge dieren mogen mee-eten. Bij de grotere prooien, die ze met meerdere tegelijk doden, ontstaat er ruzie over wie wat krijgt. Drinken doen ze nauwelijks: al het vocht dat ze nodig hebben halen ze uit hun voedsel.

Uiterlijke kenmerken. Stokstaartjes kunnen naar kleur vari�ren van lichtbruin tot grijs of zilvergrijs. Ze hebben donkere strepen. De kop is vuilwit en hun ogen lijken, door de donkere omranding eromheen, veel groter dan ze in werkelijkheid zijn. Deze donkere omranding doet dienst als een soort "zonnebril". Hun gehoor is even goed als dat van een mens. Ze zijn 25-35 cm groot met een staart van 18-25 cm. Ze wegen tussen de 500 gram en 1 kilogram en worden ongeveer 10 jaar oud. Uiterlijke verschillen tussen vrouwtjes en mannetjes zijn er niet.