Nederlandse gulden

De (Nederlandse) gulden was vanaf de middeleeuwen tot 1 januari 2002 wettig betaalmiddel in Nederland. Het guldenteken was de ƒ, ook geschreven "fl.", van "florijn". De gulden was ongeveer half zoveel waard als de euro (1 euro = 2,20371 gulden).

In Nederland waren bij de invoering van de euro in oplopende waarde de volgende muntstukken in omloop:

de cent (1/100 gulden of fl. 0,01),
de stuiver (fl. 0,05),
het dubbeltje (fl. 0,10),
het kwartje (fl. 0,25),
de gulden (fl. 1,-),
de rijksdaalder (fl. 2,50) en
het vijfje (fl. 5,-), de meest waardevolle munt in de reeks.

Overigens zijn er in de historie van de gulden wel munten met een nog hogere waarde geweest, zoals het beroemde "gouden tientje", die vaak maar in beperkte hoeveelheden werden "geslagen", meestal bij bijzondere gebeurtenissen. Ook waren er allerlei munten met een geringere waarde, die in de loop der tijd verdwenen naarmate de gulden minder waard werd. Dan had je nog het papiergeld, de bankbiljetten, waarvan het meest waardevolle een biljet van duizend gulden was. Weinig mensen hebben dat in werkelijkheid gezien.

Veel mensen rekenen nog altijd automatisch terug van de euro naar de gulden om te constateren dat alles sinds de invoering van de euro veel duurder is geworden. De voorstanders van de euro houden echter vol dat daarvan geen sprake is.

1 cent 1952
5 cent (stuiver) 1980
10 cent dubbeltje 1973
25 cent kwartje 1971
1 gulden 1979
Rijksdaalder briefgeld Juliana 1949
Rijksdaalder als tegel
5 gulden munt 1989
10 gulden munt 1973

Oude munten

Hier volgt een opsomming van allerlei munten uit het guldentijdperk, en hoeveel stuivers die waard waren.

10 gulden-munt = (200 stuivers)
1 goudgulden = 65 stuivers
1816 - 1840: 3 gulden-munt = (60 stuivers)
tot 1816: 1 daalder = 30 stuivers
1601 - 1846: 1 zilveren florijn = 28 stuivers
1 halve gulden = 1/2 gulden = (10 stuivers)
1 schelling = 6 stuivers
1 halve stuiver = 1/2 stuiver (2 1/2 cent-munt of vierduitstuk)
1 oortje = 1/4 stuiver
tot 1816: 1 duit = 1/8 stuiver

Munten

Nederlandse gulden in 2000 kopzijde

De gulden had heel veel munten met daarop de vorst van die tijd (dat waren dus de koningen en koninginnen). Dat ging dus zo:

1815 - 1840: Willem I
1840 - 1849: Willem II
1849 - 1890: Willem III
1890 - 1948: Wilhelmina
1948 - 1980: Juliana
1980 - 2002: Beatrix (zij kwam later nog op de Nederlandse euromunten te staan)

Biljetten

De gulden had natuurlijk ook biljetten alleen stonden hier geen vorsten, maar gewoon personen en later dieren, planten en gebouwen op. Hier zie je welke:

5 gulden: Joost van den Vondel
10 gulden: ijsvogel
25 gulden: roodborstje
50 gulden: zonnebloem
100 gulden: steenuil
250 gulden: vuurtoren
1000 gulden: Spinoza

Enkele voorbeelden van de biljetten. De ontwerpen veranderden van tijd tot tijd.