Akte

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Een akte is een officieel document (stuk papier) waarin iemands bevoegdheden (dat wat je mag, moet of kunt) zijn vastgelegd. Het wordt ook wel een overeenkomst of contract genoemd. Omdat alles bij een akte officieel moet, zijn de termen in en rond een akte vaak nogal gewichtig (deftig) en daardoor wat lastig te begrijpen.

In het gewoonterecht is een akte elk juridisch instrument (document) dat schriftelijk wordt vastgelegd, het bevestigt en beschrijft een belang, recht of eigendom en dat is ondertekend (met een handtekening), bevestigd door getuigen die mede ondertekenen, afgeleverd en in sommige rechtsgebieden verzegeld met een zegel.

Een belangrijke akte voor Nederland is het Plakkaat van Verlathinge.

Soorten aktes

Aktes kunnen gaan over:

• overdracht (verhuur, verkoop, uitlenen van iets), bijvoorbeeld een koopakte van een huis,
• commissie of contract (akte waarin afspraken staan tussen twee of meer partijen), bijvoorbeeld een trouwakte
• licentie of vergunning (toestemming of vergunning om iets te doen, te gebruiken of te bezitten), bijvoorbeeld een rijbewijs, een collectevergunning, een bouwvergunning, jachtvergunning, viskaart
• octrooi (is een type intellectueel eigendom of dat wat bedacht is dat de eigenaar of uitvinder het wettelijke recht geeft om anderen uit te sluiten van het maken, gebruiken of verkopen van een uitvinding voor een beperkte periode),
• diploma's (bewijs dat je iets kunt), bijvoorbeeld een zwemdiploma, schooldiploma

Voorwaarden voor geldigheid

Volgens het gewoonterecht moet een akte, om geldig en afdwingbaar te zijn, aan verschillende vereisten (convenanten) voldoen:

• Het moet op de voorkant vermelden dat het een akte is, met bewoordingen als "Deze akte..." of "geëxecuteerd als een akte".
• Het moet aangeven dat de akte zelf een voorrecht of ding (voorwerp) aan iemand overdraagt.
• De concessieverlener (degene die iets overdraagt) moet de juridische bekwaamheid hebben om het ding of het voorrecht te verlenen, en de rechtverkrijgende (ontvanger) moet de wettelijke capaciteit hebben om het te ontvangen. Je moet bijvoorbeeld oud genoeg zijn en bij je verstand zijn.
• Het moet worden uitgevoerd door de concessieverlener in aanwezigheid van het voorgeschreven aantal getuigen, ook wel instrumentaire getuigen genoemd (dit staat bekend als zijnde in plechtige vorm).
• In sommige rechtsgebieden moet er een zegel op worden aangebracht. Oorspronkelijk maakte het aanbrengen van zegels personen partij (medeverantwoordelijk) bij de akte en handtekeningen waren een mogelijkheid, maar zegels zijn nu verouderd in de meeste rechtsgebieden, dus de handtekeningen van de concessieverlener en getuigen zijn nu het meest belangrijk.
• Het moet worden afgeleverd bij (levering) en, in sommige rechtsgebieden, geaccepteerd door de begunstigde ontvanger (acceptatie).