Syndroom van Korsakov
 |
Gezondheidsklachten?
Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op. |
Het syndroom van Korsakov is een stoornis aan het geheugen. Hoewel Korsakov erg lijkt op dementie, is het geen vorm van dementie. Het syndroom wordt veroorzaakt door een ernstig tekort aan vitamine B1. Het komt vooral voor bij mensen met een alcoholprobleem die zich zelf ernstig verwaarlozen; ze doen hunzelf tekort aan verzorging. Iemand met Korsakov heeft geheugenverlies en vertelt fantasieverhalen.
Wat is het syndroom van Korsakov
Het syndroom van korsakov ontstaat door een erngstig Vitamine B1 tekort en treedt voornamelijk op bij langdurig alcohol gebruik. Een een alcoholist loopt meer risico op korsakov te ontwikkelen, omdat hij doorgaans slecht eet een verhoogde vitaminebehoefte heeft. De ziekte is niet te genezen. De behandeling is gericht op het beperken van negatieve gevolgen van de Stoornis. De kenmerken lijken erg op dementie :
- Onvermogen om nieuwe dingen te leren
- Confabuleren eerlijk liegen om gaten in hun hoofd op te vullen.
- Geen ziektebesef, zelf overschatting.
- Moeite met besluiten nemen.
- Desoriëntatie van plaats, tijd en personen.
- Inactiviteit veel in bed liggen en zelf verwaarlozen.
- lichamelijke klachten: hart en vaatziekten en leverstoornisen.
Begeleiding bestaat voor mensen met korsakov onder uit het aanpassen van de omgeving, zodat deze herkenbaar is voor de cliënt, het bieden van ondersteuning bij zelfzorg en het zorgen voor een dagstructuur.
korsakov en andere geheugenproblemen
De algemene naam voor geheugenstoornissen zonder andere stoornissen erbij is amnestische stoornis. Bij een amnestische stoornis kan iemand nieuwe informatie onvoldoende vasthouden voor later gebruik, al is het maar een paar minuten. De inprenting is weg, de patiënt kan niets of bijna niets onthouden en leren. Wat er gebeurde kan nog wel een vage indruk achterlaten, maar wanneer het gebeurde wordt beslist niet onthouden. Er is desoriëntatie in tijd, en vaak ook in plaats. Om de gaten in het geheugen te vullen valt de patiënt terug op confabulaties: onbewuste verzinsels om een verklaring te geven voor dingen waaraan hij geen herinnering heeft. De herinneringen van veel vroeger, van ver vóór de ziekte, kunnen nog goed zijn. Ook beschikt een patiënt vaak nog over de vaardigheden van het beroep dat hij geleerd heeft. Er is niet of nauwelijks sprakevan afasie, apraxie of agnosie. Dat is een belangrijk verschil met dementie.Een amnestische stoornis kan het gevolg zijn van een ongeval, een CVA, zuurstofgebrek na hartstilstand of een virusinfectie van de hersenen. De meest voorkomende oorzaak is het syndroom van Korsakov. Dat is een amnestische stoornis door vitamine-B1-gebrek (thiamine). Dat ziet men bijna uitsluitend bij ondervoede alcoholisten met slechte eetlust, een grote calorie�inname via de alcohol en aangetast darmslijmvlies, dat het vitamine maar slecht opneemt. Zonder opname van thiamine is iemand binnen 20 dagen door de hele voorraad vitamine B1 heen en maken de hersencellen onvoldoende energie om te blijven leven. Ook zwangerschapsbraken kan de voorraad thiamine uitputten.Thiaminetekort uit zich het meest acuut in de ziekte van Wernicke. Daarbij gaan verwardheid en bewustzijnsdaling gepaard met oogspierverlamming, schokkerige oogbewegingen (nystagmus), evenwichtsstoornissen (ataxie) en allerlei kenmerken van alcoholmisbruik, zoals leverfunctiestoornissen, spierzwakte en slecht werkende zenuwen (neuropathie). Daardoor kan iemand nauwelijks nog op zijn benen staan. Ook een delirium tremens dreigt. Ook dat ontstaat als iemand geen alcohol meer gebruikt, het is een onttrekkingsverschijnsel van alcohol. Iemand raakt oververhit, hallucineert allemaal kleine diertjes, gaat onbedwingbaar schokken met spieren, krijgt epileptische aanvallen, en zijn hart geeft het misschien wel op. De patiënt raakt comateus en overlijdt door bloedinkjes aan de onderkant van de grote hersenen. Injecties met vitamine-B redden zijn leven. Tegen het delier moet iemand zware medicijnen krijgen, benzodiazepinen zoals diazepam, die de ernstig overprikkelde hersencellen dempen. Na deze crisis kan het Korsakov-syndroom overblijven. Die toestand kan stabiel blijven mits de patiënt stopt met drinken. Hij vergeet telkens hoe ernstig zijn beperkingen zijn. Ziekte inzicht ontbreekt vaak. Omdat de patiënt wel beseft dat er iets niet klopt, neemt het zelfvertrouwen vaak af. De patiënt is aangewezen op gerichte begeleiding.Het is een soort gewoonte geworden om in het vervolg telkens eerst deze vitamine-injecties te geven en dan pas voeding. Een te vroege toediening van glucose, zonder voldoende thiamine in het bloed, zou, dat is de vrees, een acute ziekte van Wernicke kunnen uitlokken. Alle resterende thiamine wordt door het aanbieden van glucose in een klap opgebruikt en de hele energievoorziening ligt daarna stil. Of dat werkelijk altijd een gevaar blijft, dat is de vraag. Een geheugenstoornis kan ook een symptoom zijn van een depressie of een gevolg zijn van een ernstig traumatiserende gebeurtenis. Een 'black-out' is een vorm van geheugenverlies die kan ontstaan als men wakker blijft ondanks het overmatig gebruik van een dempend middel zoals alcohol, een slaapmiddel of GHB.
Oorzaken
De oorzaak van deze ziekte is ernstig tekort aan vitamine B1. Deze vitamine is nodig voor de werking van de hartspier, het zenuwstelsel en dus ook de hersenen.
In Nederland komt de ziekte voornamelijk voor bij mensen die verslaafd zijn aan alcohol. Het is het gevolg van slecht eten of zelfs helemaal stoppen met eten. Hierdoor ontstaat een tekort aan voedingsstoffen, dus ook vitamine B1.
Symptomen
Mensen met het syndroom van Korsakov hebben te maken met de volgende zaken:
- Geheugenverlies: iemand kan zich niet meer dingen van het verleden herinneren. Oude herinneringen blijven meestal lang onthouden.
- Moeite met tijd en plaats: iemand kan gebeurtenissen niet meer in de juiste volgorde plaatsen. Hij kan zich moeilijker oriënteren in tijd en plaats het dus niet weten hoe laat het is waar hij zich nu bevindt.
- Moeite met personen herkennen.
Iemand met Korsakov zal niet zo snel toegeven aan zijn geheugenverlies hij vult zijn gaten op met verzinsels en dat wordt confabuleren genoemd of terwijl eerlijk liegen, omdat iemand met Korsakov overtuigd is dat dat de waarheid. Mensen met Korsakov komen door hun geheugenverlies vaak in probleem situaties die ze niet meer kunnen oplossen. Hierdoor worden ze onzeker en krijgen ze faalangst. De ene persoon met Korsakov hier op heel rustig terwijl een andere heel agressief kan worden.