Orka
De orka is een zoogdier.
Leefomgeving
Orka’s zijn de meest verspreidde zeezoogdieren. Ze leven graag in koud water en kunnen zich overal bij aanpassen. Er zijn orka’s die leven midden op zee maar orka’s zwemmen ook wel eens aan de kust of in het uiteinde van een rivier. Maar ze komen niet te ver bij de zee weg. Ze zwemmen ook in de Noordzee. In het noorden wat meer dan in het zuiden. Op het kaartje hier onder is met het blauwe aangegeven waar de orka’s leven.
Bij wie leven ze?
Je hebt drie soorten orka’s: thuis, rondtrekkend en ver van de kust. Orka’s die bij de “thuis” groep horen zijn allemaal familie van elkaar. Ze leven in groepen van ongeveer 20 Orka’s. Deze groep heeft een vast gebied waar het woont. De naam rondtrekkend zegt al wat het betekent. Dat zijn Orka’s die steeds ergens anders heen gaan. Je weet nooit waar ze heen gaan en leven in kleine groepjes van 2 tot 6 orka’s. Deze orka’s zijn geen familie maar hebben ooit vriendschap met elkaar gesloten. De “Ver van de kust” orka’s leven midden in zee. In deze groep zwemmen wel 30 tot 60 orka’s mee! Als er een nieuwe orka in een groep komt, wordt die enthousiast begroet en in de groep opgenomen. Ze hebben nooit ruzie. Bij orkagroepen gaat het juist om samenwerking, communicatie, vertrouwen en verdraagzaamheid. Ze komen voor elkaar op en delen het voedsel. In een groep dieren zijn meestal de mannetjes de baas. Bij orka’s is dat anders, in een groep orka’s zijn de vrouwtjes de baas.
Uiterlijk
Een orka is zwart wit van kleur. Zijn huid voelt een beetje aan als rubber. Op zijn rug heeft de orka een driehoekige vin. Bij oudere mannetjes kan deze wel bijna twee meter hoog zijn. De orka heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. Een mannetje wordt ongeveer 10 meter lang en weegt 10.000 kilo. Een vrouwtje wordt niet langer dan 8 meter en weegt ongeveer 3.000 kilo. hij word ook wel de zwaardwalvis genoemd.
Leeftijd
De leeftijd tussen mannetjes en vrouwtjes verschilt. Een vrouwtje kan 70 jaar worden en een mannetje maar 40 jaar. hij leeft vaak in groepen van zijn eigen familie en anders in groepen met meerdere families
Voedsel
Orka’s eten dieren zoals walvissen, robben, zeehonden, zeeleeuwen, inktvissen, walrussen, zeevogels en schildpad en een peguing
Voortplanting
Klaar voor paren
Een vrouwtjes orka (koe) is na de geboorte niet gelijk klaar om te paren, dat is ze bij ongeveer zes tot tien jaar, dan worden die vrouwtjes geslachtsrijp genoemd. Het vrouwtje is dan 4,5 tot 5 meter lang. Als de koe nog niet geslachtsrijp is, past ze op een kalfje van een andere koe. Een vrouwtje krijgt ongeveer om de drie jaar een kalfje. In hun leven krijgen ze gemiddeld acht jongen. Na veertig jaar krijgt een vrouwtje meestal geen kalfjes meer. Een mannetjes orka (bul) is pas geslachtsrijp na tien tot dertien jaar. Ze zijn dan wel 5,5 tot 6 meter lang. Orka’s zijn ook ploygaam, dat betekend dat ze geen vaste partner hebben.
Het paren
Het maakt niet uit wanneer orka’s paren, maar meestal gebeurt dit in de zomer. Op bepaalde plekken is er soms ook een bepaalde tijd wanneer ze paren. In de Noord-Atlantische zee begint de paring meestal rond oktober of november. In het noorden van de Grote Oceaan beginnen ze rond mei, juli te paren. Orka’s paren niet met iemand uit de groep. Ze paren pas als ze een andere ontmoeten.
De geboorte
Na een paring duurt het voor het vrouwtje vijftien tot achttien maanden, voordat het kalfje geboren word. Meestal worden de jongen in de zomer of herfst geboren. Vlak bij het wateroppervlak wordt het kalf geboren. Het kalf heeft nooit een tweeling broertje of zusje en is bij de geboorte gemiddeld hondervijftig kilo zwaar en twee meter lang. Meestal komt eerste de staart, maar af en toe komt het hoofd als eerst. Dan gaat de orka wild in het rond draaien zodat het jong eruit komt. De navelstreng breekt na of tijdens de geboorte. Na de geboorte wordt het kalf door zijn moeder zo snel mogelijk naar boven gebracht, zodat het kalf adem kan halen. Als het kalf geademt heeft zwemt het met zijn moeder mee in de ‘slip stream’, dat is de stroom van de moeder. Zo houd het jong meer energie over en kan hij de groep beter bijhouden.
De jonge orka
Na een paar uur, zoekt het kalf de vette melk van zijn moeder op. Omdat het kalf vaak moet ademen kan hij niet zo lang drinken, hij drinkt maar tien tot vijftien seconden per keer. Het kalf ziet er ook anders uit dan zijn moeder. Na de geboorte heeft het witte stipjes op de rug en is nog een beetje geellig, maar na een paar maanden is dat weg. Een kalf heeft ook fetal folds, dat zijn een soort kreukels op de vetlaag, dit komt doordat ze opgevouwen in de baarmoeder van hun moeder zaten.Na een paar dagen begint hij zijn moeder na te doen met geluidjes en na twee tot drie maanden komen de voortanden, de achterste tanden komen pas na vier maanden. Na vier maanden gaat het kalf ook vis eten, en na ongeveer een jaar eet het kalf al gemiddeld 25 kilo aan vis.
Zintuigen
Praten
Orka’s kunnen natuurlijk niet praten zoals ons. Ze maken gebruik van echolocatie. Hierbij maakt de orka een geluid, dit geluid kan verschillende klanken zijn, en elke klank heeft dan weer een andere betekenis. Zo communiceren orka’s met elkaar. Ze gebruiken het ook om voedsel zoals vis op te sporen. Het geluid kaatst tegen de vis en dan weer terug. De orka hoort het geluid terug komen en weet zo waar de vis is.
Ademen
Orka’s zijn zeezoogdieren. Ze leven in het water maar hebben geen kieuwen. Orka’s hebben longen. Met hun longen moeten Orka’s ademen, net zoals ons, maar omdat ze onder water leven, kan dat niet. Daarom hebben Orka’s boven op hun hoofd een blaasgat. Als orka’s onder water zijn, wordt dat gat met stevige spierkracht dicht geknepen, zo komt er geen water in de longen. Ze kunnen twintig minuten onder water blijven. Daarna moeten ze boven water komen en doen ze hun blaasgat open, om adem te kunnen halen. Als orka’s eten komt er ook water binnen. Daarom staat de mond niet in verbinding met de longen, alleen met de maag. Ook uitademen doen orka’s door hun blaasgat. Ze blazen warme lucht uit, die lucht wordt dan snel weer koud, de uitgeademde lucht wordt een dampwolk, dat lijkt erg op een fontein. Veel mensen denken dat de orka, water uit het blaasgat spuit, maar dat is dus niet zo, het is gewoon de dampwolk van het uitademen.
Goede of slechte zintuigen?
Orka’s kunnen zowel onder water als boven water goed zien. Ze kunnen ook heel goed horen. De oren lijken van binnen op de oren van een vleermuis, en de oren zitten verstopt onder de huid. Als bijvoorbeeld een orka op een prooi bijt, kan een andere orka dat van heel ver horen. Ze hebben ook een gevoelige huid, als je met 1 vinger voorzichtig over de huid aait, kan de orka dat al heel goed voelen. De minder goede zintuigen zijn ruiken en proeven.