Puberteit

De puberteit is de periode in je leven waarin je gaat veranderen van kind in een volwassene. Dat gebeurt niet zomaar in een week of maand. Nee, dat gaat heel langzaam zodat jij, maar ook je ouders er stap voor stap aan kunnen wennen. De puberteit begint bij heel veel meisjes en jongens rond het 10de jaar en duurt wel tot het achttiende jaar. Maar het kan ook korter (of soms langer) duren. En er zijn ook meisjes en jongens die pas later (of zelf al eerder) beginnen met de puberteit. Maak je geen zorgen, dat is allemaal normaal.

Je lijf, alles wat verandert

Er verandert heel veel in je lijf, zoals bij de meisjes: je gaat groeien, je krijgt overal haartjes, je krijgt borsten en je wordt ongesteld. Bij de jongens: je gaat groeien, je krijgt overal haartjes en je krijgt een andere stem. Dit is een grote verandering van het leven.

De veranderingen bij meisjes

Groeien

Een van de eerste veranderingen tijdens de puberteit is dat je opeens heel snel begint te groeien. Je wordt langer, zodat je al snel niet meer in je kleren past die je net nieuw hebt. Omdat meisjes eerder met groeien beginnen dan jongens, ben je misschien wel de langste van je klas. Je wordt niet alleen langer, maar ook de rest van je lichaam gaat groeien. Je heupen worden wat breder en je billen wat voller. Maar ook je dijbenen krijgen meer vorm. Hier zie je de gemiddelde lengte van jongens en meisjes van verschillende leeftijden.

Borsten

Ontwikkeling van de borsten in 5 fasen

Een andere verandering is dat je borsten gaan groeien. Tijdens het groeien van je borsten kunnen ze pijn doen. Bij iedereen zien ze er weer anders uit. Omdat je borsten nog door blijven groeien tot je achttiende, kun je er tot die tijd eigenlijk niks over zeggen hoe ze gaan worden. Er zijn ook nog andere woorden voor borsten: tieten, bos hout voor de deur, boezem, prammen memmen, meloenen, twee ballonnen op een plank, ballonnen en buste. Op dit plaatje hiernaast zie je de ontwikkeling van borsten in 5 fases.

Ongesteld

Het begint met een witte en gele afscheiding. Dat is een soort kleverig spul. In de puberteit word je voor het eerst ongesteld. Elke maand komt er in je buik een eicel los. Als die niet bevrucht word verdwijnt de eicel uit je lichaam door je vagina. Er komt dan wat bloed uit je vagina. Dan ben je ongesteld. En netjes word voor ongesteld is menstruatie. Vaak heb je voor die tijd al wat last van afscheiding. Als je in de puberteit raakt, word er door de klieren in je vagina een kleverig goedje geproduceerd. Het is een soort smeermiddel waarmee de vagina zichzelf schoonhoudt. Op sommige dagen merk je er niets van. Zolang de afscheiding neutraal ruikt, je geen pijn of jeuk hebt, is er niks aan de hand. Als je voor het eerst ongesteld wordt, is dat het meest indrukwekkende moment van de puberteit. De meeste meisjes worden ongesteld tussen hun 12e en 14e jaar, maar het is ook normaal als je jonger bent dan 12 of ouder dan 14. Als je eenmaal een keer ongesteld bent geweest, gebeurt het ongeveer bijna elke maand. Je word meestal ongeveer op de zelfde leeftijd ongesteld als je moeder. Als je zwanger bent dan word je niet ongesteld.

Haartjes op verschillende plekken

Je merkt dat je haartjes gaat krijgen onder je oksels, onder je buik en rond je vagina. Eerst dunne, zachte haartjes, later veel donkere haartjes. Haar rond je vagina en je onderbuik heet schaamhaar.

Veranderingen van de jongens

Groeien

Het eerste wat je merkt is dat je handen en voeten beginnen te groeien. Je lichaam zelf wordt ook groter. Als je gaat groeien, worden je schouders breder, net als je borstkas. Sommige jongens krijgen ineens een beetje borsten. Misschien schaam je je wel maar toch is het normaal. Het gaat gelukkig ook weer over.

Haartjes op verschillende plekken.

Rond je penis en op je kruis komen eerst wat dunne, zachte haartjes en later ook veel donkere haartjes. Dat zijn je schaamharen. Ook kan het zijn dat er haren beginnen te groeien bij je anus, dit heet konthaar. Onder je oksels groeien je okselharen. Je krijgt ook meer haren op je benen. Je borstharen komen meestal pas veel later. Na een tijdje krijg je ook haartjes in je gezicht. Eerst op je bovenlip, daarna op je kin en je wangen. Dan wordt het tijd om je te scheren.

Een andere stem

Je stem verandert. Soms is je stem opeens wat lager en dan weer hoger. Ze noemen dat ‘de baard in de keel’. Ook je adamsappel, in je hals, word groter.

Zowel jongens als meisjes

Zelfstandig worden

Behalve je lichaam veranderingen er nog meer dingen in de puberteit. Je gaat je anders gedragen en anders voelen. Dat betekent dat je meer dingen durft en alleen gaat doen zonder je vader of moeder. Je vrienden en vriendinnen worden nu steeds belangrijker voor je. Ouders moeten wennen dat jij volwassen word. Een paar tips voor vaak ruzie met je ouders:

• Vraag je ouders waar ze zich zorgen om maken. • Leg uit hoe jij daar over denkt. • Win vertrouwen: laat ze zien dat je doet wat je beloofd • Ben je boos? Leg uit waarom. Anders snappen ze het niet.

Onzeker

Omdat er zoveel verandert aan je lichaam, kun je je onzeker gaan voelen dat betekent dat je niet weet of je er wel leuk uitziet en of andere kinderen je nog wel aardig vinden. Maar wat er ook gebeurt, blijf jezelf. Er is niks leuker dan jijzelf!

Jantje lacht en jantje huilt

In de puberteit voel je je soms heel blij en het volgende ogenblik somber of verdrietig. Je gaat meer nadenken over alles, over je zelf en de wereld. Maak je niet druk joh, die hormonen horen er nou eenmaal bij. Als je je niet te veel druk maakt, komt het vanzelf wel goed.

Liefde

Verliefd

Je merkt ook in de puberteit dat je meer naar meisjes of jongens kijkt en over meisjes of jongens denkt. Je wilt graag dat meisjes of jongens je zien en aardig vinden. Soms gebeurt het dat je verliefd wordt. Je krijgt een kriebelgevoel in je buik en word helemaal zenuwachtig als je hem ziet. Je kunt ook verliefd worden op iemand van hetzelfde geslacht. Dus een jongen op een jongen en een meisje op een meisje. Daarvan kun je verlegen worden en in de war raken. Toch is het niet raar. Wat jij vind, vind jij. Iemand anders mening doet er niet toe. Als jij diegene leuk vind, dan vind je diegene leuk. Je hoeft niet bang te zijn voor je gevoelens en voor de reacties van anderen, want eigenlijk is verliefd worden heel normaal. Of dat nu op een meisje of een jongen is.

Verkering

Als je graag verkering wilt is dat niet gemakkelijk om te vragen. Je moet eerst aan iemand laten merken dat je hem leuk vindt. Je kan het zelf vragen of iemand anders laten doen of een briefje of sms-je sturen. Maar vaak is het beter om gewoon te doen wat jij wilt, als jij verliefd bent moet je het gewoon vragen. Als je echt niet durft dan moet je afwachten.

Uitmaken

Het uitmaken met je vriendje is niet gemakkelijk, maar soms kom je er niet onder uit. Iemand zeggen dat je niets meer voor hem voelt is moeilijk, vooral als hij niets verkeerds heeft gedaan en denkt dat alles rozengeur en maneschijn is. Maar als hij zich als een sukkel heeft gedragen en je rottig heeft behandeld, dan mag je gerust van de daken schreeuwen dat hij naar de pomp kan lopen. Is de liefde gewoon voorbij, pak het dan voorzichtig aan.

Aan seks denken

In de puberteit word je nieuwsgierig naar alles wat met seks te maken heeft. Je denkt ook vaker over seks en je kunt je ook opgewonden voelen. Soms wil je er erover lezen, er plaatjes over zien en er met vrienden over praten. Soms ga je al voor het eerst met iemand naar bed.

Lichaamsverzorging

Je lichaam schoon houden is in puberteit van meer belang dan in de kindertijd. Dit komt doordat je huid meer stoffen gaat produceren die vieze geurtjes veroorzaken of zelf tot gezondheidsproblemen kunnen leiden wanneer je ze niet regelmatig wegwast.

Wassen

Om je huid te reinigen van vuil, dode cellen, talg en zweet, kun je je het best dagelijks wassen. Vooral in de oksels en rond je genitaliën zitten veel zweetklieren. Was deze dus elke dag, ook als je geen douche neemt. Ook is het bij zowel jongens als meisjes aan te raden om geslachtsdelen regelmatig te wassen. Als dit niet gebeurt kan dit gevolgen hebben zoals infecties en ontstekingen.

Oksels

Veel mensen zweten hevig uit de talloze zweetklieren in de oksels. Deodorant of antitranspiratiemiddelvoorkomt dat je het zweten gaat ruiken. Deodorant vertraagt de groei van de bacteriën in het zweet, antitranspiratiemiddel sluit een deel van de poriën af, waardoor je minder gaat zweten. Dan word je aangeraden deodorant te kopen om het lekkerder te laten ruiken en het regelmatig te wassen. In de puberteit krijg je ook haren onder je oksels.