Vistrap: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (1 versie(s))
 
(kinderwikificeren :-))
Regel 1: Regel 1:
−
[[Afbeelding:Hankate-Vistrappen_Regge.JPG|thumb|300px|Vistrap in de [[Regge]] bij [[Hankate]]]]
+
Een '''vistrap''' of '''vispassage''' is een speciaal bouwwerk om ervoor te zorgen dat vissen langs een dijk of een dam of sluis kunnen zwemmen. Als mensen namelijk zo'n dijk, dam of sluis bouwen in bijvoorbeeld een rivier, dan wordt de gewone route van het water namelijk "afgesloten". De vissen kunnen er dan niet meer doorheen zwemmen. Soms is dat een groot probleem omdat bepaalde vissen naar een ander gebied moeten om te paren, zoals de zalm. Dat heet dan "vismigratie".
−
[[Afbeelding:John Day Dam fish ladder.jpg|thumb|300px|Vistrap in de ''John Day Dam'' in de Columbia rivier]]
 
−
Een '''vistrap''' of '''vispassage''' is een waterbouwkundig [[kunstwerk (bouwkundig)|kunstwerk]] dat tot doel heeft [[vissen (dieren)|vissen]] toegang te geven tot een door een [[dijk (waterkering)|dijk]], [[stuwdam|dam]], [[stuw]] of [[sluis (kunstwerk)|sluis]] ontoegankelijk geworden achterland.
 
  
−
Er zijn diverse technieken voor een vistrap. Voor de [[Europese zalm|zalm]] en [[forel]], vissen die kunnen springen, bestaat het vaak uit een cascade van kleine bakken met stromend water waarbij de vis steeds naar een hoger niveau moet zwemmen of springen.
+
Om de vissen te helpen worden er dan kleine doorgangen gemaakt speciaal voor hen. Dat klinkt makkerlijker dan het is, want meestal is het waterniveau aan de twee kanten niet hetzelfde, dus er moet wel een soort "trap" in zitten om omhoog te komen. Zalmen en forellen zijn vissen die kunnen springen. Er wordt een soort trap gemaakt van bakken water en ze moeten dan steeds in een hogere bak springen.
  
−
De vistrap moet zijn aangepast aan de vis die er gebruik van moet maken. Belangrijk is de plaats van de inlaat ten opzicht van de blokkade, de grootte van de lokstroom en de maximale stroomsnelheid die de vis aankan. In de grote rivieren wordt geprobeerd de vistrappen geschikt te maken voor de optrek van [[Zalmen|zalm]], daarbuiten gaat het veelal om kleine bodembewonende soorten en witvissen als de [[serpeling]], en de [[winde (vis)|winde]].
+
==Aangepast==
 +
De vistrap moet zijn aangepast aan de vis die er gebruik van moet maken. Belangrijk is de plaats en de grootte van de doorgang ten opzicht van de dijk of dam. En ook hoe hard het water waar de vis tegenin moet zwemmen stroom. In de grote rivieren wordt geprobeerd de vistrappen geschikt te maken voor de optrek van [[Zalmen|zalm]], maar ook voor kleine soorten die op de bodem wonen en witvissen als de [[serpeling]], en de [[winde (vis)|winde]].  
  
−
De meeste vistrappen bestaan uit één van de volgende constructies:
+
==Soorten vistrappen==
−
* een reeks van V-vormige, meestal houten, constructies; met elk van deze constructies wordt een hoogteverschil van vijf tot tien centimeter overbrugd; vaak plaatst men wel tien tot twintig van deze V-vormige overlaten achter elkaar, waarmee dan in totaal een hoogteverschil van meer dan een meter kan worden gehaald.
+
De meeste vistrappen bestaan uit één van de volgende bouwwerken:
 +
* een reeks van V-vormige, meestal houten, bouwwerkjes; elke "V" is 5 of tien centimeter hoger dan de vorigen. Vaak plaatst men wel tien tot twintig van deze V-vormige overlaten achter elkaar, waarmee dan in totaal een hoogteverschil van meer dan een meter kan worden gehaald.
 
* een reeks van zuiltjes (soms betonnen blokken) waar de vissen tussendoor kunnen zwemmen.
 
* een reeks van zuiltjes (soms betonnen blokken) waar de vissen tussendoor kunnen zwemmen.
 
* een reeks van muurtjes met een verticale opening van ongeveer 30 centimeter.
 
* een reeks van muurtjes met een verticale opening van ongeveer 30 centimeter.
Regel 14: Regel 14:
  
 
Voor de [[driedoornige stekelbaars]] zijn er op [[Texel]] twee vistrappen gemaakt die water over en weer over de dijk heen pompen.
 
Voor de [[driedoornige stekelbaars]] zijn er op [[Texel]] twee vistrappen gemaakt die water over en weer over de dijk heen pompen.
−
 
−
Naast de conventionele vistrappen in de vorm van een bekkenpassage bestaan er ook innovatieve oplossingen waaronder de hevelvistrap. Bij een hevelvistrap bevinden de traptreden zich binnen een afgesloten bak die onder vacuüm staat waardoor deze flexibel plaatsbaar is, naast, in of op een waterbouwkundig kunstwerk. Innovatieve oplossingen kunnen uitkomst bieden in die gevallen waarin waterbouwkundige kunstwerken niet vervangen kunnen worden door vistrappen en er geen ruimte bestaat voor de aanleg van een by-pass.
 
−
 
−
==Voorbeelden van vistrappen==
 
−
gallery
 
−
Afbeelding:Vistrap-2004-09-05-123.jpg|Een vistrap in de [[Leijgraaf]]
 
−
Image:Grave vistrap inlaat scheepswerf.jpg|Vistrap in Maas te [[Grave]]
 
−
Image:Grave vistrap inlaat.jpg|Vistrap in Maas te [[Grave]] (inlaat)
 
−
Image:Grave vistrap laag.jpg|Vistrap in Maas te [[Grave]] (uitstroom)
 
−
Afbeelding:Stuw Vecht.jpg|Vistrap in de [[Overijsselse Vecht|Vecht]] bij [[Junne]]
 
−
Afbeelding:Schipbeek2.jpg|Nevengeul in de [[Schipbeek]] ten behoeve van vispassage
 
−
Image:P4150410 vistrap Schipbeek Bathmen.JPG|Vistrap in de [[Schipbeek]] nabij [[Bathmen]]
 
−
Image:Azelerbeek vistrap 1 P3110141.JPG|Vistrap in de [[Oelerbeek]]/[[Twickelervaart]]
 
−
Image:Azelerbeek vistrap2P3110148.JPG|Vistrap tussen de [[Twickelervaart]] en de [[Azelerbeek]]
 
−
 
−
Afbeelding:Vispassage Spikkersbeek in aanbouw.jpg|Vispassage in de [[Spikkersbeek]] in aanbouw
 
−
Image:Vistrap in Diepenheimse Molenbeek P3290293.JPG|Vispassage in de omvloed van de [[Diepenheimse Molenbeek]]
 
−
Image:P2222139 vistrap Loolee nabij Bolkshoek.JPG|Compacte vispassage in de [[Loolee]] nabij Bolkshoek
 
−
Image:IMG 5875 cascade vistrap Hagmolenbeek.jpg|Cascadevistrap in de [[Hagmolenbeek]]
 
−
Image:Prinses Máxima Sluizen vistrap Maas Lith (1).jpg‎|Vistrap bij de stuw in de Maas bij [[Lith]]
 
−
Image:Prinses Máxima Sluizen vistrap Maas Lith (3).jpg‎|Vistrap bij de stuw in de Maas bij [[Lith]]
 
−
Image:Prinses Máxima Sluizen vistrap Maas Lith.jpg‎|Vistrap bij de stuw in de Maas bij [[Lith]]
 
−
Image:FishFlow_hevelvispassage.JPG|Hevelvistrap in de [[Hertogswetering]] nabij [[Berghem]]
 
−
Afbeelding:Schlatbach3.JPG|Cascadevistrap in de Schlatbach in Brandenburg (Duitsland)
 
−
Afbeelding:John Day Dam fish ladder.jpg|Vistrap in de ''John Day Dam'' in de Columbia rivier
 
−
Afbeelding:Fischtreppe Witten Hohenstein.jpg|Vistrap in de Ruhr bij de stuwdam van Hohenstein in Duitsland
 
−
Afbeelding:Eutersee 06.JPG|Vistrap bij de Euterseestuwdam in Hesseneck in Duitsland
 
−
Image:Fischtreppe Isar bei Pullach.jpg|Vistrap in de Isar bij Pullach
 
−
Image:Bethlehem beek 018.jpg|Vistrap in de Bethlehemsebeek in Oost-Twente
 
−
/gallery
 
−
 
−
{{commonscat|Fish ladders}}
 
  
 
==Externe links==
 
==Externe links==
−
*[http://www.fishflowinnovations.nl/ Informatie over vismigratievoorzieningen]
+
*[http://www.fishflowinnovations.nl/ Informatie over hulpmiddelen voor de vissen]
 
*[http://www.vismigratie.nl/ Stand van zaken rond de problematiek van vismigratie]
 
*[http://www.vismigratie.nl/ Stand van zaken rond de problematiek van vismigratie]
 
*[http://www2.vismigratie.nl/ Vismigratieknelpuntenkaart]
 
*[http://www2.vismigratie.nl/ Vismigratieknelpuntenkaart]
  
−
[[Categorie:kunstwerk]]
+
 
 
[[Categorie:Natuurbeheer]]
 
[[Categorie:Natuurbeheer]]
−
[[Categorie:Rivier]]
 
−
 
−
[[cs:Rybí přechod]]
 
−
[[da:Fisketrappe]]
 
−
[[de:Fischweg]]
 
−
[[en:Fish ladder]]
 
−
[[es:Escalera de peces]]
 
−
[[et:Kalatrepp]]
 
−
[[fr:Échelle à poissons]]
 
−
[[is:Fiskistigi]]
 
−
[[ja:魚道]]
 
−
[[lb:Fëschleeder]]
 
−
[[pl:Przepławka]]
 
−
[[sv:Fisktrappa]]
 
−
[[vi:Thang cá]]
 
−
[[zh:魚道]]
 

Versie van 14 nov 2008 15:41

Een vistrap of vispassage is een speciaal bouwwerk om ervoor te zorgen dat vissen langs een dijk of een dam of sluis kunnen zwemmen. Als mensen namelijk zo'n dijk, dam of sluis bouwen in bijvoorbeeld een rivier, dan wordt de gewone route van het water namelijk "afgesloten". De vissen kunnen er dan niet meer doorheen zwemmen. Soms is dat een groot probleem omdat bepaalde vissen naar een ander gebied moeten om te paren, zoals de zalm. Dat heet dan "vismigratie".

Om de vissen te helpen worden er dan kleine doorgangen gemaakt speciaal voor hen. Dat klinkt makkerlijker dan het is, want meestal is het waterniveau aan de twee kanten niet hetzelfde, dus er moet wel een soort "trap" in zitten om omhoog te komen. Zalmen en forellen zijn vissen die kunnen springen. Er wordt een soort trap gemaakt van bakken water en ze moeten dan steeds in een hogere bak springen.

Aangepast

De vistrap moet zijn aangepast aan de vis die er gebruik van moet maken. Belangrijk is de plaats en de grootte van de doorgang ten opzicht van de dijk of dam. En ook hoe hard het water waar de vis tegenin moet zwemmen stroom. In de grote rivieren wordt geprobeerd de vistrappen geschikt te maken voor de optrek van zalm, maar ook voor kleine soorten die op de bodem wonen en witvissen als de serpeling, en de winde.

Soorten vistrappen

De meeste vistrappen bestaan uit één van de volgende bouwwerken:

  • een reeks van V-vormige, meestal houten, bouwwerkjes; elke "V" is 5 of tien centimeter hoger dan de vorigen. Vaak plaatst men wel tien tot twintig van deze V-vormige overlaten achter elkaar, waarmee dan in totaal een hoogteverschil van meer dan een meter kan worden gehaald.
  • een reeks van zuiltjes (soms betonnen blokken) waar de vissen tussendoor kunnen zwemmen.
  • een reeks van muurtjes met een verticale opening van ongeveer 30 centimeter.
  • de cascade-vistrap, waarbij over een lengte van vijftig meter natuursteen benedenstrooms van de stuw is aangebracht.

Voor de driedoornige stekelbaars zijn er op Texel twee vistrappen gemaakt die water over en weer over de dijk heen pompen.

Externe links

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Vistrap&oldid=175888"