Uiterwaard: verschil tussen versies
k |
k |
||
| (3 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| ⚫ | |||
| ⚫ | [[Bestand:Uiterwaard002.jpg|thumb|300px|Uiterwaard]]De [[ |
||
| + | Een '''uiterwaard''' of '''uiterwaarde''' is een strook land dat aan weerskanten van een [[Beek (rivier)|beek]] of [[rivier]] ligt, tussen de [[zomerdijk]] en de [[winterdijk]]. Het is meestal een weide waarop 's zomers het vee kan grazen. 's Winters overstroomd de uiterwaarde en wordt er rivierslib afgezet. In het kader van "Geef de rivier de ruimte" heeft [[Rijkswaterstaat]] ervoor gezorgd dat deze gebieden vrij zijn gemaakt van obstakels, zodat de rivier 's winters daadwerkelijk kan en mag overstromen. Het is dus tegelijkertijd een waterberging. Dit voorkomt overstromingen in het achter de winterdijk liggende gebied. Vroeger stonden er veel [[Steenfabriek|steenfabrieken]] in de Nederlandse uiterwaarden, maar daarvan zijn er vele verdwenen. Veel uiterwaarden zijn tegelijkertijd een [[natuurgebied]]. Sommigen daarvan behoren tot een [[Natura 2000]]-gebied. |
||
| ⚫ | |||
| + | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | [[Bestand:Uiterwaard002.jpg|thumb|300px|Uiterwaard]]De [[rivier]]en stromen van hoog naar laag, van de bergen naar de zee. Hoe dichter bij de zee, hoe breder de rivier. Er moet steeds meer water doorheen stromen. In de zomer zijn de rivieren meestal laag, in de [[winter]] en het voorjaar stroomt het meeste water door de rivieren. Als je daar niets aan doet overstromen de rivieren. Mensen hebben daarom [[dijk]]en aangelegd. Door de tijd heen hebben mensen geleerd dat de rivier bij hoog water veel ruimte nodig heeft en bij laag water minder. Ook de schepen moeten door de rivier kunnen blijven varen. Daarom hebben de mensen de dijken zo aangelegd dat er een lage dijk is om in de zomer het water door het landschap te laten stromen. In de winter heeft de rivier meer ruimte nodig en daarvoor zijn hogere dijken aangelegd met een gebied daartussen om het water op te vangen. |
||
| ⚫ | |||
Doordat de uiterwaarden overstromen, blijft er op veel plaatsen water achter in de uiterwaarden. Die plassen heten killen. Ook is er in het verleden wel eens ergens een dijk doorgebroken. Bij die doorgebroken plaats ontstaat dan vaak een diepe put. Als het water weer was gezakt kon de dijk alleen maar hersteld worden om die put heen. Zo’n put heet een wiel. |
Doordat de uiterwaarden overstromen, blijft er op veel plaatsen water achter in de uiterwaarden. Die plassen heten killen. Ook is er in het verleden wel eens ergens een dijk doorgebroken. Bij die doorgebroken plaats ontstaat dan vaak een diepe put. Als het water weer was gezakt kon de dijk alleen maar hersteld worden om die put heen. Zo’n put heet een wiel. |
||
Huidige versie van 29 mei 2024 om 12:28
Een uiterwaard of uiterwaarde is een strook land dat aan weerskanten van een beek of rivier ligt, tussen de zomerdijk en de winterdijk. Het is meestal een weide waarop 's zomers het vee kan grazen. 's Winters overstroomd de uiterwaarde en wordt er rivierslib afgezet. In het kader van "Geef de rivier de ruimte" heeft Rijkswaterstaat ervoor gezorgd dat deze gebieden vrij zijn gemaakt van obstakels, zodat de rivier 's winters daadwerkelijk kan en mag overstromen. Het is dus tegelijkertijd een waterberging. Dit voorkomt overstromingen in het achter de winterdijk liggende gebied. Vroeger stonden er veel steenfabrieken in de Nederlandse uiterwaarden, maar daarvan zijn er vele verdwenen. Veel uiterwaarden zijn tegelijkertijd een natuurgebied. Sommigen daarvan behoren tot een Natura 2000-gebied.
De rivieren stromen van hoog naar laag, van de bergen naar de zee. Hoe dichter bij de zee, hoe breder de rivier. Er moet steeds meer water doorheen stromen. In de zomer zijn de rivieren meestal laag, in de winter en het voorjaar stroomt het meeste water door de rivieren. Als je daar niets aan doet overstromen de rivieren. Mensen hebben daarom dijken aangelegd. Door de tijd heen hebben mensen geleerd dat de rivier bij hoog water veel ruimte nodig heeft en bij laag water minder. Ook de schepen moeten door de rivier kunnen blijven varen. Daarom hebben de mensen de dijken zo aangelegd dat er een lage dijk is om in de zomer het water door het landschap te laten stromen. In de winter heeft de rivier meer ruimte nodig en daarvoor zijn hogere dijken aangelegd met een gebied daartussen om het water op te vangen.
In de winter staat de uiterwaarde dus vaak onder water. Er is ook hoog water als het in Zwitserland/Duitsland veel heeft geregend. In de zomer is het droog land, dat veel wordt gebruikt als weiland voor schapen en koeien. Die dieren zorgen er voor dat het gras in de uiterwaarden kort blijft. Doordat de uiterwaarden overstromen, blijft er op veel plaatsen water achter in de uiterwaarden. Die plassen heten killen. Ook is er in het verleden wel eens ergens een dijk doorgebroken. Bij die doorgebroken plaats ontstaat dan vaak een diepe put. Als het water weer was gezakt kon de dijk alleen maar hersteld worden om die put heen. Zo’n put heet een wiel.
In de uiterwaarden is veel ruimte voor de natuur. Op de plassen, heggen en struiken komen veel vogels op af, vooral weidevogels en zwanen.
Rijkswaterstaat controleert en onderhoud alles rondom de rivier. Zo hebben zij het project 'Ruimte voor de rivier' waarbij de uiterwaarden schoon worden gehouden en obstakels worden verwijderd.