Alfabet: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (→‎top: replaced: |thumb| → |miniatuur|)
 
(25 tussenliggende versies door 8 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
[[Bestand:Schrijfregels.jpg|right|120px|miniatuur|De eerste letters van ons alfabet; ''abc'']]
  
[[Bestand:Schrijfregels.jpg|right|120px|miniatuur|De eerste letters van ons alfabet; ''abc'']]
  +
Een '''alfabet''' of '''alfabetisch schrift''' is een volgorde van [[letter]]s of karakters uit een bepaalde taal.
−
Het '''alfabet''' is een volgorde van letters uit een bepaalde taal. Een van de eerste alfabetten was het [[Latijnse alfabet]]. Elke [[taal]] heeft een alfabet. Het woord alfabet komt uit het [[Grieks]]. De eerste twee letters. De [[Alfa]] en de [[Beta]]. Het [[Nederlands]] alfabet gaat zo: A-b-c-d-e-f-g-h-i-j-k-l-m-n-o-p-q-r-s-t-u-v-w-x-y-z. Het alfabet leer je in [[Nederland]] in de kleuterklas. Er zijn verschillende versjes om het alfabet te leren kennen. Elk alfabet heeft een andere hoeveelheid letters, het [[Samoaans]] heeft er zo 15, terwijl het Nederlands er 26 heeft, ook zijn er talen die meer letters hebben, het [[Noors]] bijvoorbeeld, dat er 29 heeft. Het [[Chinees]] is een uitschieter met meer dan 50.000 karakters.
  
   
  +
Elk letterteken heeft een eigen vorm, waarvan sommige erg op elkaar lijken. Denk aan de N en de M.
−
==Spelletje==
  
−
* [http://learnenglishkids.britishcouncil.org/en/songs/the-alphabet-song Alfabet in het Engels]
  
   
  +
Elke [[taal]] heeft z'n eigen alfabet. Het woord alfabet komt uit het [[Grieks]]. De term komt van eerste twee letters. De [[Alfa (letter)|Alfa]] en de [[Béta (letter)|Béta]].
−
==Video's==
  
−
'''Het alfabet in het Nederlands'''
  
−
<br />
  
−
{{#widget:Youtube|id=0-EOlPkFXRU}}
  
   
  +
Het alfabet leer je in [[Nederland]] in de kleuterklas. Er zijn verschillende versjes om het alfabet te leren kennen. Elk alfabet heeft een andere hoeveelheid letters. Het [[Samoaans]] heeft er zo 15, terwijl het Nederlands er 26 heeft. Ook zijn er talen die meer letters hebben, het [[Noors]] bijvoorbeeld, dat er 29 heeft. Het [[Chinees]] is een uitschieter met meer dan 50.000 karakters.
−
----
  
   
  +
== Geschiedenis ==
−
'''Het alfabet in het Engels'''
  
  +
Ons alfabet is afgeleid van het [[Latijnse alfabet]]. Maar er is een nóg ouder alfabet waar dit alfabet weer vandaan komt, namelijk het [[Proto-Sinaïtisch schrift]]. Dit vormt de oorsprong van al onze alfabetten.
−
<br />
  
−
{{#widget:Youtube|id=Ek-15P-lAhE}}
  
   
  +
== Spelalfabet ==
  +
Om duidelijk te maken hoe je een woord schrijft, kun je het [[spellen]]. Toen de radioverbindingen of telefoonverbindingen nog niet zo goed waren gebruikte men een spelalfabet. Elk letterteken werd gekoppeld aan een woord of naam. Zo heb je het [[NAVO]]- en het Nederlands spelalfabet.
   
  +
Het spelalfabet wordt ook gebruikt in de luchtvaart, waarbij de verkeerstoren en de piloot de letters spelt met die van het NAVO-spelalfabet. De cijfers worden bij het NAVO-spelalfabet in het Engels uitgesproken.
   
  +
WikiKids wordt dan Whiskey - India - Kilo - India - Kilo - India - Delta - Sierra
−
----
  
  +
{| class="wikitable"
  +
|+
  +
!Teken
  +
!NAVO
  +
!NL (klassiek)
  +
|-
  +
|A
  +
|Alfa
  +
|Anton
  +
|-
  +
|B
  +
|Bravo
  +
|Bernhard
  +
|-
  +
|C
  +
|Charley
  +
|Cornelis
  +
|-
  +
|D
  +
|Delta
  +
|Dirk
  +
|-
  +
|E
  +
|Echo
  +
|Eduard
  +
|-
  +
|F
  +
|Foxtrot
  +
|Ferdinant
  +
|-
  +
|G
  +
|Golf
  +
|Gerard
  +
|-
  +
|H
  +
|Hotel
  +
|Hendrik
  +
|-
  +
|I
  +
|India
  +
|Isaak of Izaak
  +
|-
  +
|J
  +
|Juliett
  +
|Jan of Johan
  +
|-
  +
|K
  +
|Kilo
  +
|Karel
  +
|-
  +
|L
  +
|Lima
  +
|Lodewijk of Leo
  +
|-
  +
|M
  +
|Mike
  +
|Maria of Marie
  +
|-
  +
|N
  +
|November
  +
|Nico
  +
|-
  +
|O
  +
|Oscar
  +
|Otto
  +
|-
  +
|P
  +
|Papa
  +
|Pieter
  +
|-
  +
|Q
  +
|Quebec
  +
|Quotiënt of Querinus
  +
|-
  +
|R
  +
|Romeo
  +
|Rudolf
  +
|-
  +
|S
  +
|Sierra
  +
|Simon
  +
|-
  +
|T
  +
|Tango
  +
|Theodoor of Tinus
  +
|-
  +
|U
  +
|Uniform
  +
|Utrecht
  +
|-
  +
|V
  +
|Victor
  +
|Victor
  +
|-
  +
|W
  +
|Whiskey
  +
|Willem
  +
|-
  +
|X
  +
|X-ray
  +
|Xantippe
  +
|-
  +
|Y
  +
|Yankee
  +
|IJsbrand of IJmuiden
  +
|-
  +
|Z
  +
|Zoeloe
  +
|Zacharias of Zaandam
  +
|}
   
  +
== Klankalfabet ==
−
'''Het alfabet in het Spaans'''
  
  +
Overigens heb je naast het spelalfabet ook het ''klankalfabet'', wat belangrijk is bij het leren [[lezen]]:
−
<br />
  
−
{{#widget:Youtube|id=RRgfP5DpMIQ}}
  
   
  +
''àh, buh, cé, duh, èh, fff, ggg, huh, ì, juh, kuh, l, mmm, nnn, ò, puh, qu, rrr, sss, tuh, ù, vvv, wuh, kss, y (ie of ij), zzz''.
−
{{alfabet}}
  
  +
  +
Die klanken vorm je met je stem, de stand van je mond en lippen. Met een duur woord heet een klank(letter) een foneem. Niet alle klanken zijn er dan, want je hebt nog de dubbelklanken ''aa, ee, ie, oo, uu'' en samengestelde klanken ''ai, au, ei, eu, oe, ou, ui, , sch, ch, nk'' en ''ng.'' Deze klanken uitgedrukt in lettertekens noem je grafemen (enkelvoud grafeem).
  +
  +
== Seinen ==
  +
[[Bestand:Semaphore Signals A-Z.jpg|miniatuur|Letters seinen met twee semafoorvlaggen]]
  +
Ook bij het [[morse]]seinen en vlaggenseinen ([[Telegrafie|semafoorseinen]]) is er bij elke letter en letterteken een seinteken bedacht.
  +
  +
== Bijzondere letters ==
  +
* [[Š]]
  +
  +
==Spelletje==
  +
* [https://learnenglishkids.britishcouncil.org/en/songs/the-alphabet-song Alfabet in het Engels]
   
  +
{{Navigatie Alfabet}}
   
 
[[Categorie:Taalkunde]]
  
[[Categorie:Taalkunde]]

Huidige versie van 27 mei 2024 om 18:44

De eerste letters van ons alfabet; abc

Een alfabet of alfabetisch schrift is een volgorde van letters of karakters uit een bepaalde taal.

Elk letterteken heeft een eigen vorm, waarvan sommige erg op elkaar lijken. Denk aan de N en de M.

Elke taal heeft z'n eigen alfabet. Het woord alfabet komt uit het Grieks. De term komt van eerste twee letters. De Alfa en de Béta.

Het alfabet leer je in Nederland in de kleuterklas. Er zijn verschillende versjes om het alfabet te leren kennen. Elk alfabet heeft een andere hoeveelheid letters. Het Samoaans heeft er zo 15, terwijl het Nederlands er 26 heeft. Ook zijn er talen die meer letters hebben, het Noors bijvoorbeeld, dat er 29 heeft. Het Chinees is een uitschieter met meer dan 50.000 karakters.

Geschiedenis

Ons alfabet is afgeleid van het Latijnse alfabet. Maar er is een nóg ouder alfabet waar dit alfabet weer vandaan komt, namelijk het Proto-Sinaïtisch schrift. Dit vormt de oorsprong van al onze alfabetten.

Spelalfabet

Om duidelijk te maken hoe je een woord schrijft, kun je het spellen. Toen de radioverbindingen of telefoonverbindingen nog niet zo goed waren gebruikte men een spelalfabet. Elk letterteken werd gekoppeld aan een woord of naam. Zo heb je het NAVO- en het Nederlands spelalfabet.

Het spelalfabet wordt ook gebruikt in de luchtvaart, waarbij de verkeerstoren en de piloot de letters spelt met die van het NAVO-spelalfabet. De cijfers worden bij het NAVO-spelalfabet in het Engels uitgesproken.

WikiKids wordt dan Whiskey - India - Kilo - India - Kilo - India - Delta - Sierra

Teken NAVO NL (klassiek)
A Alfa Anton
B Bravo Bernhard
C Charley Cornelis
D Delta Dirk
E Echo Eduard
F Foxtrot Ferdinant
G Golf Gerard
H Hotel Hendrik
I India Isaak of Izaak
J Juliett Jan of Johan
K Kilo Karel
L Lima Lodewijk of Leo
M Mike Maria of Marie
N November Nico
O Oscar Otto
P Papa Pieter
Q Quebec Quotiënt of Querinus
R Romeo Rudolf
S Sierra Simon
T Tango Theodoor of Tinus
U Uniform Utrecht
V Victor Victor
W Whiskey Willem
X X-ray Xantippe
Y Yankee IJsbrand of IJmuiden
Z Zoeloe Zacharias of Zaandam

Klankalfabet

Overigens heb je naast het spelalfabet ook het klankalfabet, wat belangrijk is bij het leren lezen:

àh, buh, cé, duh, èh, fff, ggg, huh, ì, juh, kuh, l, mmm, nnn, ò, puh, qu, rrr, sss, tuh, ù, vvv, wuh, kss, y (ie of ij), zzz.

Die klanken vorm je met je stem, de stand van je mond en lippen. Met een duur woord heet een klank(letter) een foneem. Niet alle klanken zijn er dan, want je hebt nog de dubbelklanken aa, ee, ie, oo, uu en samengestelde klanken ai, au, ei, eu, oe, ou, ui, , sch, ch, nk en ng. Deze klanken uitgedrukt in lettertekens noem je grafemen (enkelvoud grafeem).

Seinen

Letters seinen met twee semafoorvlaggen

Ook bij het morseseinen en vlaggenseinen (semafoorseinen) is er bij elke letter en letterteken een seinteken bedacht.

Bijzondere letters

Spelletje


De letters van het alfabet
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z

Zie ook: letters · hoofdletters · leestekens

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Alfabet&oldid=864739"