Gotische architectuur: verschil tussen versies
| Regel 20: | Regel 20: | ||
Dadizele_basilique_3_bis.jpg|Neogotiek: de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek in [[Dadizele]] | Dadizele_basilique_3_bis.jpg|Neogotiek: de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek in [[Dadizele]] | ||
Brugstraat 24 - 18433.jpg|[[Gotisch Huis (Groningen)|Gotisch Huis]] in [[Groningen (stad)]] | Brugstraat 24 - 18433.jpg|[[Gotisch Huis (Groningen)|Gotisch Huis]] in [[Groningen (stad)]] | ||
| − | Bestand:Notre-Dame_de_Paris_(1).jpg|[[Notre-Dame in [[Parijs]] | + | Bestand:Notre-Dame_de_Paris_(1).jpg|[[Notre-Dame]] in [[Parijs]] |
Bestand:Sint-Jans-Hertogenbosch.jpg|[[Sint Jan]] in [['s Hertogenbosch]] | Bestand:Sint-Jans-Hertogenbosch.jpg|[[Sint Jan]] in [['s Hertogenbosch]] | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Versie van 25 aug 2025 08:17
,_basilique,_abside_2.jpg)
De gotiek is de naam voor een stijl toegepast in de periode 1140-1500 (Late middeleeuwen) in de beeldende kunsten en de architectuur. Deze werd vooral toegepast in kerken, kathedralen en belforten die de hoogte ingingen en het silhouet van stad en dorp bepaalde. Kenmerkend is onder andere het gebruik van spitsbogen bij raam- en deuropeningen en gewelven.
De naam was van oorsprong een spotnaam die verwijst naar de Goten, een barbaars volk. De term gotiek werd voor het eerst gebruikt in 1550, in het werk Le vite de piu eccellenti Architetti van de renaissancekunstenaar Giorgio Vasari. Deze had het over de "Stile Gotico". Hij vond de spitse bogen en gewelfde plafonds maar "monsterlijk en barbaars".
Behalve het gebruik van spitsbogen en hoge ramen komen er ook baldakijnen en roosvensters die de opgaande lijnen versterkten. Om te voorkomen dat de muren onder het gewicht van het gewelf zouden bezwijken of weggedrukt werden, moesten er verstevigingen worden aangebracht. Dit zijn de steunberen. Bovendien komen er aan de buitenkant extra verstevigende luchtbogen, vaak versierd met monsterlijke figuurtjes, een waterspuwer of gargouille genoemd.
Het gewelf krijgt verstevigende ribben die kruisgewelven worden genoemd. Het geheel ziet er slanker, opener en minder lomp uit dan de gebouwen uit de Romaanse stijl. Ook kan er door de hogere ramen meer licht naar binnen komen. De ramen zijn van rijk versierd glas-in-lood, die vaak verhalende afbeeldingen hebben.
Afbeeldingen
Vroege Scheldegotiek: Cathédrale Notre-Dame de Tournai (Doornik)
Scheldegotiek:Onze-Lieve-Vrouwekerk te Dendermonde
Brabantse gotiek: de St-Romboutskathedraal te Mechelen
Brugge: de Heilig-Bloedbasiliek
Het Brugse belfort
Flamboyante gotiek: Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen
Utrechtse gotiek:Domtoren te Utrecht
Neogotiek: de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek in Dadizele
Notre-Dame in Parijs
.jpg)
