Humor: verschil tussen versies

Versie van 17 mei 2025 20:46

Humor is het vermogen om iets grappigs te zien, erom te lachen of het met anderen te delen. Het woord komt uit het Latijn en betekende vroeger “lichaamssap”. In de middeleeuwen dachten mensen namelijk dat je vier soorten lichaamssappen had die in balans moesten zijn. Als dat zo was, voelde je je in evenwicht en gezond. Was er een sapje uit balans? Dan kon je ziek worden of in een slecht humeur raken. Zo gebruikten mensen het woord "humor" al heel lang geleden om een stemming of gevoel mee aan te duiden.

Hoe werkt humor?

Wat jij grappig vindt, vindt iemand anders misschien helemaal niet leuk (Denk daarom na voordat je een grapje maakt hoe de ander zal reageren.) Dat komt doordat humor te maken heeft met je mening, je gevoel en je achtergrond. Dingen die te maken kunnen hebben: leeftijd, cultuur, geslacht, opleiding en zelfs je stemming (Hoe iemand zich op het moment voelt, bijvoorbeeld verdrietig).

Humor werkt vaak door een soort “truc” in je hoofd. Eerst word je even meegenomen in een verhaal of situatie die serieus lijkt of nergens op slaat. Maar dan gebeurt er iets onverwachts of geks, waardoor je ineens op een andere manier naar de situatie kijkt. Dit zorgt ervoor dat je hersenen even in de war raken en dat zorgt vaak voor een lach.

Wetenschappers hebben ontdekt dat vooral de mediaal prefrontale cortex (een deel van je hersenen) actief wordt als je een grap hoort. Dit stukje is ook belangrijk voor je gevoel van beloning – het fijne gevoel als iets leuk is. Ook andere delen van je hersenen, zoals die voor taal, doen mee. Die helpen je de grap te begrijpen.

Wat heb je aan humor?

Humor is grappig! Als jij en de ander erom kunnen lachen:

train je je longen en stroomt je bloed beter;
maakt je lichaam stofjes aan waar je blij van wordt (zoals endorfine, dat werkt als een natuurlijke pijnstiller);
wordt je afweersysteem sterker, dus je wordt minder snel ziek.

Lachen helpt ook tegen stress. Als je ergens mee zit, kun je het vaak beter aan als je er even om kunt lachen. Dat maakt de situatie minder zwaar. Daardoor kun je er beter over nadenken en vergeet je het misschien zelfs een oplossing bedenken. Humor helpt je dus om dingen in het juiste perspectief te zien.

En nog iets: mensen vinden je vaak aardiger als je humor hebt. Het is fijner om met iemand te praten die je laat lachen dan met iemand die je kwetst.

Soorten humor

Er zijn twee hoofdcategorieën: verbale (met woorden) en non-verbale (zonder woorden) humor. Sommige vormen zijn allebei.

Verbale humor (met woorden):

Woordspelingen: grappige zinnen door woorden met dubbele betekenissen, zoals: "Zegt de ene kaars tegen de ander: 'Zullen we vanavond uitgaan?'"
Grappen of moppen
Oneliner: een korte, grappige zin.
Ironie: je zegt het tegenovergestelde van wat je bedoelt.
Sarcasme: bijvoorbeeld zeggen: "Jij hebt goed geleerd" terwijl dat niet zo is.
Grappige manieren van praten: bijvoorbeeld gekke accenten, versprekingen of spraakgebreken.

Non verbale humor (zonder woorden):

Gezichtsexpressies: gekke of grappige gezichten trekken.
Slapstick: klunzige of wilde acties, zoals iemand die uitglijdt over een bananenschil.
Gewelddadige slapstick: nog grover, met bijvoorbeeld slaan of vallen.
Overdreven bewegingen of gebaren
Practical jokes: iemand voor de grap in de maling nemen, zoals met 1-aprilgrappen of verborgen camera.

Verbaal én non-verbaal:

Parodie of imitatie: iemand nadoen op een grappige manier.
Karikatuur: een tekening of uitbeelding waarin bepaalde eigenschappen extra worden overdreven.
Typetjes: grappige verzonnen figuren met opvallende eigenschappen.
Sketches: korte grappige toneelstukjes of filmpjes.
Onbedoelde humor: dingen die eigenlijk niet grappig bedoeld zijn, maar toch heel grappig zijn (zoals een rare tekst op een verkeersbord).

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{moeilijk}}
+'''Humor''' is het vermogen om iets [[Grappig|grappigs]] te zien, erom te [[lachen]] of het met anderen te [[delen]]. Het woord komt uit het [[Latijn]] en betekende vroeger “lichaamssap”. In de [[middeleeuwen]] dachten mensen namelijk dat je vier soorten '''lichaamssappen''' had die in balans moesten zijn. Als dat zo was, voelde je je in evenwicht en gezond. Was er een sapje uit balans? Dan kon je ziek worden of in een slecht humeur raken. Zo gebruikten mensen het woord "humor" al heel lang geleden om een stemming of gevoel mee aan te duiden.
-'''Humor''' is een vermogen om iets wat leuk en grappig is aan te voelen, te waarderen of juist mee te delen met anderen.
+== Hoe werkt humor?==
-Het woord humor komt uit het Latijn en betekent vloeistof of lichaamssap. In de Middeleeuwen dacht men dat mensen vier lichaamssappen (humors) hadden die met elkaar in balans moesten zijn. Er werd uitgegaan van de denkwijze dat, als deze lichaamssappen in balans waren, de mens in balans was, wat leidde tot een goed humeur (een goede humor). Wanneer deze sappen niet in balans waren, leidde dat tot ziekte. Tweeduizend jaar geleden werd er dus al over humor gesproken om naar een bepaalde stemming te verwijzen. Wanneer bij iemand de sappen uit balans waren, werd deze persoon ‘niet humoristisch’ genoemd. Om de lichaamssappen weer in balans te krijgen, werd lachen als middel gezien dat is bedoeld om iets ongewensts te verbeteren of te voorkomen.
+Wat jij [[grappig]] vindt, vindt iemand anders misschien helemaal niet leuk (Denk daarom na voordat je een grapje maakt hoe de ander zal reageren.) Dat komt doordat humor te maken heeft met je mening, je gevoel en je [[achtergrond]]. Dingen die te maken kunnen hebben: [[leeftijd]], [[cultuur]], [[Geslacht (mens)|geslacht]], [[opleiding]] en zelfs je [[stemming]] (Hoe iemand zich op het moment voelt, bijvoorbeeld verdrietig).
-== Hoe werkt humor? ==
+Humor werkt vaak door een soort “truc” in je hoofd. Eerst word je even meegenomen in een verhaal of situatie die serieus lijkt of nergens op slaat. Maar dan gebeurt er iets onverwachts of geks, waardoor je ineens op een andere manier naar de [[situatie]] kijkt. Dit zorgt ervoor dat je hersenen even in de war raken en dat zorgt vaak voor een lach.
-Humor is meestal beïnvloed door persoonlijke meningen en gevoelens. Wat één iemand hilarisch vindt, is voor een andere flauw, ongepast of onbegrijpelijk. Persoonlijke verschillen spelen een belangrijke rol, zoals verschillen in cultuur, leeftijd, intelligentie, geslacht en opleiding. Er is een Oma 'Jopie' heet ze, Jopie heeft totaal GEEN humor.
-Daarnaast blijken ook de taalgebieden in de temporale kwab actief. Dit deel van de hersenen lijkt vooral verbonden te zijn met de cognitieve kant van humor: dat wil zeggen het begrijpen van de betekenis van taalkundige grappen.
+Wetenschappers hebben ontdekt dat vooral de '''mediaal prefrontale cortex''' (een deel van je hersenen) actief wordt als je een grap hoort. Dit stukje is ook belangrijk voor je gevoel van beloning – het fijne gevoel als iets leuk is. Ook andere delen van je hersenen, zoals die voor taal, doen mee. Die helpen je de grap te begrijpen.
-== Wat heb je aan humor? ==
+==Wat heb je aan humor?==
-Als je humor hebt, maak en begrijp je grappen. En als je dat doet, dan moet je vaak lachen. En als je lacht:
+Humor is grappig! Als jij en de ander erom kunnen lachen:
-* train je je longen en stimuleer je je bloedcirculatie.
-* maak je hormonen aan die de alertheid verhogen en komen er endorfinen vrij, de natuurlijke pijnstillers van het lichaam.
-* versterk je je immuunsysteem, waardoor je een betere weerstand tegen ziektes hebt.
-Daarnaast vervult lachen de taak als buffer tegen stress. Humor is een uitlaatklep voor emoties en een ideale manier om stoom af te blazen. Deadlines, iets belangrijks vergeten, een kennis die weggaat, een spreekbeurt die nog niet af is. Lachen om een vervelende situatie of een probleem zorgt ervoor dat je je stressniveau verlaagt en dingen meer van een afstand kunt bekijken. Zo kun je je probleem kleiner maken, en dat helpt je om de waarheid gemakkelijker onder ogen te zien en problemen in de juiste context te plaatsen. Hierdoor begrijp en accepteer je het probleem of de vervelende situatie en kun je daar een oplossing voor bedenken.
-Humor is dus best wel handig, want met humor kun je vrolijk zijn en blijven. Je staat veel positiever in het leven, en zo gaat van alles je veel gemakkelijker af. Anderen vinden je ook aardiger, want zeg nou zelf; jij hebt toch ook veel liever iemand tegenover je die je aan het lachen maakt dan je kwetst?
-== Soorten humor ==
+* train je je longen en stroomt je bloed beter;
-Je hebt verbale humor en non-verbale humor. Ik ga nu noemen welke soorten humor onder de categorie verbaal, non-verbaal en zowel verbaal als non-verbaal zitten:
+* maakt je lichaam stofjes aan waar je blij van wordt (zoals endorfine, dat werkt als een natuurlijke pijnstiller);
-Verbale humor:
+* wordt je afweersysteem sterker, dus je wordt minder snel ziek.
-* Woordspeling; door een bepaalde woordcombinatie iets grappigs laten ontstaan, bijv: zegt de ene kaars tegen de ander:“Zullen we vanavond uitgaan?”
-* Grap of mop
+Lachen helpt ook tegen stress. Als je ergens mee zit, kun je het vaak beter aan als je er even om kunt lachen. Dat maakt de situatie minder zwaar. Daardoor kun je er beter over nadenken en vergeet je het misschien zelfs een oplossing bedenken. Humor helpt je dus om dingen in het juiste perspectief te zien.
-* One-liner; een kernachtige en meestal grappige uitspraak in één zin.
-* Ironie; De fijne spot waarbij men het tegenovergestelde zegt van wat hij/zij bedoeld.
+En nog iets: mensen vinden je vaak aardiger als je humor hebt. Het is fijner om met iemand te praten die je laat lachen dan met iemand die je kwetst.
-* Sarcasme; een ergere vorm van ironie
-* Grappige accenten, dialecten, versprekingen of spraakgebreken
+==Soorten humor==
-Non-verbale humor:
+Er zijn twee hoofdcategorieën: '''verbale''' (met woorden) en '''non-verbale''' (zonder woorden) humor. Sommige vormen zijn allebei.
-* Gezichtsexpressies; een (grappig) gezicht dat iemand trekt
-* Slapstick; een beetje grove humor met vooral  veel gooi-en-smijtwerk
+===Verbale humor (met woorden):===
-* Gewelddadige slapstick; een ergere vorm van slapstick
-* Overdreven en onverwachte bewegingen en gebaren
+*Woordspelingen: grappige zinnen door woorden met dubbele betekenissen, zoals: "Zegt de ene kaars tegen de ander: 'Zullen we vanavond uitgaan?'"
-*Practical joke; iemand met opzet in een grappige situatie lokken (verborgen camera, 1 aprilgrappen ...)
+*Grappen of moppen
-Humor die zowel verbaal als non-verbaal kan zijn:
+*Oneliner: een korte, grappige zin.
-* Parodie of imitatie; iemand spottend napraten
+* Ironie: je zegt het tegenovergestelde van wat je bedoelt.
-* Karikatuur; afbeelding die iets of iemand belachelijk maakt
+*Sarcasme: bijvoorbeeld zeggen: "Jij hebt goed geleerd" terwijl dat niet zo is.
-* Typetjes; Een typetje is een fictief, komisch personage met sterk uitgesproken eigenschappen en karaktertrekjes die meestal karikaturaal worden uitvergroot.
+* Grappige manieren van praten: bijvoorbeeld gekke [[Accent|accenten]], [[Verspreking|versprekingen]] of spraakgebreken.
-* Sketches; Een sketch is een kort komisch optreden met een of meer acteurs.
-* Onbedoelde humor; vaak lachwekkend overkomende zaken die door de makers zelf niet zo bedoeld zijn.
+=== Non verbale humor (zonder woorden):===
+*Gezichtsexpressies: gekke of grappige gezichten trekken.
+*Slapstick: klunzige of wilde acties, zoals iemand die uitglijdt over een bananenschil.
+*Gewelddadige slapstick: nog grover, met bijvoorbeeld slaan of vallen.
+* Overdreven bewegingen of [[gebaren]]
+*Practical jokes: iemand voor de grap in de maling nemen, zoals met 1-aprilgrappen of verborgen camera.
+===Verbaal én non-verbaal:===
+*Parodie of imitatie: iemand nadoen op een grappige manier.
+* Karikatuur: een tekening of uitbeelding waarin bepaalde eigenschappen extra worden overdreven.
+*Typetjes: grappige verzonnen figuren met opvallende eigenschappen.
+*Sketches:  korte grappige toneelstukjes of filmpjes.
+*Onbedoelde humor: dingen die eigenlijk niet grappig bedoeld zijn, maar toch heel grappig zijn (zoals een rare tekst op een verkeersbord).
+[[Categorie:Cultuur]]